وزیر علوم ایران میگوید در سفر اخیر خود «به اروپا»، «رایزنیهایی در خصوص رفع تحریم» دانشگاه شریف و دانشگاه بهشتی «از سوی کشورهای خارجی» انجام داده است؛ اما از گفتههای وزیر علوم مشخص است که این مذاکرات راه به جایی نبردهاند.
خبرگزاری ایسنا، ۲۹ بهمن ماه، به نقل از منصور غلامی، وزیر علوم ایران، گفته است «در سفر اخیرم به اروپا ضمن شرکت در سومین نشست کارگروه همکاریهای علمی و فناوری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا، رایزنیهایی در خصوص رفع این تحریمها انجام دادم».
او میگوید این تحریمها در پیوند با «سوءظنی که مقامات این کشورها به فعالیتهای هستهای ایران دارند» اعمال شدهاست.
منصور غلامی ابراز امیدواری کردهاست که «تحریم دانشگاههای کشور از سوی کشورهای خارجی رفع شود».
در اظهارات آقای غلامی مشخص نیست آیا او برای گفتوگو به کشور یا کشورهای مشخصی در اروپا رفته و یا اینکه این مذاکرات تنها با مقامهای اتحادیه اروپا، برای نمونه در بلژیک یا جای دیگر، انجام شدهاست.
موضوع تحریمها علیه برخی مراکز آموزشی مانند دانشگاه شریف و بهشتی موضوع تازهای نیست و در سالهای اخیر چندین بار مطرح شدهاست.
زمانی که ایران تحت تحریمهای بینالمللی قرار داشت و اروپاییها و برخی دیگر کشورها نیز همراه ایالات متحده، تحریمهایی جداگانه علیه تهران اجرا کرده بودند، موضوع تحریم دانشگاهی ایران مطرح بود.
در سال ۱۳۹۳ قوه قضائیه جمهوری اسلامی در بیانیهای رسمی اقدام شورای اتحادیه اروپا در «قرار دادن دوباره نام دانشگاه صنعتی شریف» در فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا را «نقض» حقوق بینالملل و تعهدات بینالمللی کشورهای عضو اتحادیه عنوان کرده بود.
در آن زمان آمریکا و متحدانش بیم آن را داشتند که مراکز تحقیقاتی در ایران به توسعه فناوری نظامی اتمی کمک کنند. تهران تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را رد میکرد.
در نهایت در زمان دولت باراک اوباما، بین ایران و کشورهای موسوم به ۵+۱ توافقی شکل گرفت که به برجام موسوم است و به رفع تحریمهای اتمی انجامید. با این حال در دولت دونالد ترامپ، آمریکا از این توافق خارج شد و تحریمها بازگشتند.
اما کشورهای اروپایی که وزیر علوم ایران از مذاکرات با آنها سخن گفته، همچنان خواستار حفظ برجام هستند.
در سالهای قبل از «برجام»، دانشگاه صنعتی شریف به دلیل آن چه «کمک به برنامه مشکوک هستهای ایران» خوانده شده بود، در فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا قرار گرفته بود. اما دادگاه عمومی اتحادیه اروپا تحریمها علیه دانشگاه صنعتی شریف را فاقد ادله کافی دانسته و به شورای اتحادیه اروپا فرصت داده بود تا برای اثبات ادعای خود مدارک کافی ارائه کند.
پس از شکلگیری توافق اتمی رسانههای داخلی ایران هر از چند گاهی به موضوع تحریمهای دانشگاهی پرداخته بودند.
در شهریور ماه ۱۳۹۴ رئیس دانشگاه بهشتی گفته بود «دانشگاه شهید بهشتی و صنعتی شریف، جزء آن ۸۰۰ موسسهای هستند که ذیل برجام اسامی آنها عنوان شده و… قرار است مسئله تحریم آنها حل شود».
در تیر ماه امسال خبرگزاری دانشجو در گزارشی گفت پس از برجام «هیچ فعالیت چشمگیری در دانشگاه [بهشتی] مشاهده نشده است… هرچند محدودیتهای جدیدی افزوده نشده، اما محدودیتهای گذشته همچنان وجود دارد».
در خرداد ماه سال جاری رئیس دانشگاه شریف گفته بود مذاکراتی با اروپاییها «پیگیری» میشود؛ آنچه گفتههای امروز وزیر علوم نشان میدهد هنوز نتیجهای ندادهاست.