در حالی که سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی قرار داشتن نام نزار زکا در «فهرست عفوشدگان از سوی رهبر جمهوری اسلامی» را تکذیب کرده، یک روزنامه لبنانی مدعی شده است این شهروند لبنانی که از چهار سال پیش در ایران زندانیست بزودی آزاد و رهسپار بیروت میشود.
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی، روز یکشنبه به خبرگزاری «میزان» گفت ادعای برخی کانالها و سایتهای خبری درباره اینکه اسم نزار زکا هم در فهرست کسانیست که رهبر جمهوری اسلامی با عفو یا تخفیف مجازات آنها موافقت کرده است گفت: درخواستهای مبنی بر «عفو مشروط» از سوی آقای زکا و همچنین رئیسجمهوری لبنان «در فرآیند قضایی قرار گرفته است».
همزمان روزنامه لبنانی «دیلی استار» روز یکشنبه به نقل از «یک منبع مرتبط» مدعی شد که نزار زکا روز دوشنبه به بیروت خواهد رسید.
هفته گذشته خبرگزاری تسنیم با اعلام اینکه رئیسجمهوری لبنان رسما خواستار آزادی نزار زکا شده است، به نقل از «منابع نزدیک به شورای عالی امنیت ملی» گزارش داد که خواسته رئیسجمهور لبنان «به احتمال قوی بزودی اجرایی میشود».
خبر بازداشت این شهروند لبنانی روز ۱۲ آبان ۱۳۹۴ منتشر شد. این کارشناس فناوری اطلاعات روز ۲۴ شهریور ۱۳۹۴ از سوی معاونت امور زنان ریاستجمهوری برای شرکت در «همایش بینالمللی نقشآفرینی زنان در توسعه پایدار» به تهران رفته بود. ولی سه روز بعد در حالی که قصد ترک تهران را داشت، ناپدید شد و ۴۵ روز بعد خبر بازداشتش تایید شد.
رسانههای اصولگرا هنگام بازداشت نزار زکا با انتشار گزارشهای متعدد درباره او، این کارشناس لبنانی را «گنج پنهان» توصیف کردند و با اشاره به اینکه نزار زکا، گرین کارت آمریکا دارد، مدعی شدند که او «با تایید آمریکا به ایران آمده است».
اتهام نزار زکا «جاسوسی» اعلام شد و حدود یک سال بعد- ۳۰ شهریور ۱۳۹۵- به ۱۰سال زندان و پرداخت چهار میلیون و ۲۰۰ هزار دلار جریمه محکوم شد.
رسانههای منتقد دولت روحانی همچنین شهیندخت مولارودی، معاون سابق امور زنان ریاست جمهوری، را متهم به «ارتباط با این جاسوس» کردند.
در طول چهار سال گذشته، تلاشهای گستردهای از سوی خانواده نزار زکا، فعالان حقوق بشری و دولتهای آمریکا و لبنان برای آزادی نزار زکا صورت گرفت که با واکنش منفی مقامهای جمهوری اسلامی مواجه شد.
خانواده زکا ضمن رد اتهامات او، این کارشناس را قربانی پروندهسازیهای سیاسی و امنیتی میدانستند. دولت ایران همچنین متهم شد که با بازداشت شهروندانی چون نزار زکا، قصد باجگیری در روابط بینالمللی دارد.
نزار زکا نیز پنجم تیرماه ۱۳۹۶ در اعتراض به روند رسیدگی به پروندهاش اعتصاب غذا کرد. اعتصاب غذای او ۳۳ روز به طول کشید و یک بار به خاطر ضعف جسمانی به بیمارستان منتقل شد.
با وجود اعتصاب غذا و درخواستهای متعدد برای تجدیدنظر در این پرونده، ۱۳شهریور ۱۳۹۶، عباس جعفری، دولتآبادی، دادستان وقت تهران، گفت آقای زکا با دولت آمریکا همکاری کرده و درخواست تجدیدنظر در حکم او رد شده است.
در همان زمان، برادر نزار زکا اعلام کرد که از میشل عون، رئیسجمهوری لبنان، درخواست خواهد کرد که در این زمینه اقدامی انجام دهد.
۱۸ آبان ۱۳۹۵، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در یک نشست خبری با جبران باسیل، همتای لبنانیاش، گفته بود: «آنچه که برای نزار زکا اتفاق افتاده است، مشکلی بین ایران و لبنان نیست و مشکل در واقع مشکل بین ایالات متحده و ایران است».
تلاشهای دولت لبنان در شش ماه گذشته در این زمینه تشدید شده بود. سعد حریری، نخستوزیر لبنان روز ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ در دیدار با ظریف خواستار آزادی نزار زکا شده بود.
دولت لبنان همچنین ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در نامهای رسمی، درخواست آزادی آقای زکا را خطاب به وزیر خارجه جمهوری اسلامی به سفیر ایران در بیروت، ارائه داده بود.
خانواده آقای زکا، بهمن سال گذشته نیز خبر داده بودند که از حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان خواستهاند که با پا در میانی اسباب آزادی وی را فراهم آورد.
تاکنون گزارشی از دخالت دبیرکل حزبالله لبنان در این پرونده منتشر نشده ولی این احتمال وجود دارد که حکومت جمهوری اسلامی برای تقویت موقعیت متحد سنتی خود در ساختار سیاسی لبنان، با درخواست آزادی آقای زکا موافقت کرده باشند.