با گذشت سه سال از همهپرسی برای ترک اتحادیه اروپا، هنوز نحوه خروج بریتانیا از این اتحادیه مشخص نیست. اروپا تا ۳۰ اکتبر (۸ آبان امسال) به بریتانیا فرصت دادهاست تا تصمیم نهایی خود را در رابطه با برگزیت بگیرد.
بوریس جانسون، نخستوزیری که یک ماه و نیم از عمر دولتش میگذرد، خواستار خروج با توافق یا بدون توافق از اتحادیه اروپا در روز ۳۱ اکتبر است. او میگوید تا وقتی که اتحادیه اروپا مطمئن باشد بریتانیا در مورد خروج بدون توافق جدی نیست، امتیازات بیشتری را که انگلیس به دنبال آنهاست به لندن نخواهد داد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، نیز از بریتانیا خواسته در مذاکرات با اتحادیه اروپا سختگیرانه عمل کند و در صورت لزوم نیز بدون توافق از این اتحادیه خارج شود.
منتقدان اما میگویند برگزیت بدون توافق، اگر جداً اتفاق بیفتد، پیامدهای «فاجعهباری» برای بریتانیا خواهد داشت. جو سوینسون، رهبر لیبرال دموکراتها در بریتانیا حتی گفتهاست که خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا به مثابه «به آتش کشیدن خانه خود» است.
اما پیامدهای یک برگزیت بدون توافق چه خواهد بود؟
خروج بدون توافق، همچنین معروف به خروج بینظم، از اتحادیه اروپا به این معنی خواهد بود که بخش خدمات بریتانیا ضمانت دسترسیاش به بازار واحد اروپا را از دست خواهد داد. این امر از بانکها و شرکتهای بیمه بریتانیایی گرفته تا وکلا، دستاندرکاران موسیقی و سرآشپرها، بر همهٔ این نوع مشاغل تأثیر منفی خواهد گذاشت.
با خروج بدون توافق، فهرست بلندبالایی از تعرفهها و مالیاتها دوباره برای اقلام صادراتی انگلیس به بقیه اروپا وضع میشود که رقابت محصولات آن کشور در بازارهای اروپایی را تضعیف میکند. پیشبینی میشود که بسیاری از فروشندگان و بنگاههای تجاری کوچکتر بریتانیایی که بر بازار اروپا متمرکزند نتوانند در چنین شرایطی سر پا بمانند.
با سختتر شدن تجارت دوسویه با اروپا، ارزیابیهای دولت بریتانیا نشان میدهد که در خود بریتانیا نیز قیمت مواد غذایی افزایش خواهد یافت.
بررسیهای مختلف، ازجمله یک ارزیابی انجامشده توسط روزنامه بریتانیایی گاردین، نشان میدهد که در صورت وقوع برگزیت بیتوافق، ۱۰ سال بعد درآمد سرانه شهروندان بریتانیا بین ۳٫۵ تا ۸٫۷ درصد کاهش خواهد یافت.
چشمانداز یک برگزیت بیتوافق وضعیت کار و اقامت خارجیان اروپایی مقیم بریتانیا را نیز از هماینک با شک و تردیدهای زیادی مواجه کردهاست. کارفرمایان و صاحبخانههای این افراد ناچار خواهند شد از قوانین جدیدی در ارتباط با این افراد پیروی کنند و این موقعیت این افراد در کشور میزبان را متزلزل خواهد کرد.
بریتانیاییهای مقیم دیگر کشورهای اروپایی نیز به نوبه خود بیمشکل نخواهند بود و بسیاری از آنها از چندی پیش از ترس تغییرات در قوانین و بیثباتی وضعیت خود سعی کردهاند به ملیت کشورهای میزبان خود درآیند. در هر صورت، ورود و خروج این افراد و اروپاییان دیگر به بریتانیا نیز دیگر به آسانی امروز نخواهد بود.
با خروج نامنظم، مسئله پرداخت رومینگ (فراگردی، استفاده از خدمات تلفن همراه بهکمک شبکههای خارجی) برای شهروندان بریتانیا دوباره بازمیگردد، سفر با حیوان خانگی دوباره دشوار و پیچیده خواهد شد و کارتهای بیمه سلامت اروپایی برای بریتانیاییها از اعتبار ساقط میشود.
موضوع دیگر مهم، مسئله وضعیت مرزی در جزیره ایرلند خواهد بود. جمهوری ایرلند (به عنوان عضو اتحادیه اروپا) هممرز یک منطقه متعلق به بریتانیا به نام ایرلند شمالی است. مسئله ایجاد پاسگاههای مرزی و گمرکی یا باز گذاشتن این مرز یکی از مشکلات بین بریتانیا و اتحادیه اروپا بر سر برگزیت است. جمهوری ایرلند تنها مرز زمینی بریتانیا با اتحادیه اروپا محسوب میشود. به نوشته «ایرلند تایمز»، بررسیهای بانک مرکزی ایرلند نشان میدهد که در صورت وقوع برگزیت بدون توافق، یکسوم از کل مزرعهداران ایرلند ورشکسته خواهند شد. بنا به این گزارش، این مزارع که عمدتاً به دامداری مشغولند تاب افزایش تعرفههای گمرکی برای انتقال دام به دو سوی مرز را نخواهد داشت.
با وجود این دورنما، نخستوزیر جدید بریتانیا بر خروج کشورش از اتحادیه اروپا، چه با توافق و چه بیتوافق، پافشاری شدید دارد و دو تن از مقامات ارشد اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه (۲۷ شهریور) هشدار دادند که ریسک خروج بیتوافق آن کشور «بسیار واقعی» است. ژانکلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپایی، روز چهارشنبه به پارلمان اروپا در استراسبورگ گفت که «خروج بیتوافق شاید انتخاب بریتانیا باشد اما هرگز انتخاب اتحادیه اروپا نخواهد بود.»