خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشته است با وجودی که مواد غذایی و دارو مشمول تحریمهای آمریکا نیستند بانکها و کشورهای خارجی به دلیل نگرانی از پیچیدگی قوانین تحریمها تمایلی به معامله با ایران ندارند.
توافق تجاری بشردوستانه سوئیس با تایید آمریکا از ماه فوریه به اجرا گذشته شد تا شرایط را برای خرید مواد غذایی و دارو از شرکتهای سوئیسی فراهم کند، ولی منابع مطلع از معاملات خارجی ایران میگویند بانک مرکزی این کشور هنوز نتوانسته راهی برای انتقال درآمدهای نفتی خود به شرکتهای سوئیسی پیدا کند.
بخش اعظم درآمدهای نفتی ایران در فاصله سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ در بانکهای کشورهای آسیایی که مشتریان اصلی نفت ایران بودهاند مسدود شده است. این درآمدها مربوط به دوره بعد از امضای برجام و قبل از اجرای مجدد تحریمهای آمریکاست.
منابع مطلع میگویند به دلیل تحریمهای آمریکا که یکی از اهداف اصلی آن شبکه مالی و بانکی ایران است این کشور نمیتواند از پول خود در بانکهای آسیایی برداشت کند.
علاوه بر این، شرکتهای بیمه و کشتیرانی بین المللی نیز حاضر نیستند حتی حمل و نقل و بیمه اقلامی را که مشمول تحریم نیستند، انجام دهند.
به گفته منابع مطلع که حاضر نشدند نامشان در گزارش قید شود، نهادهای مسئول در ژاپن و کره جنوبی بدون تایید آمریکا حاضر نیستند پول ایران را به سوئیس منتقل کنند.
یک مقام وزارت خارجه کره جنوبی به خبرگزاری رویترز گفت: «طبق تحریمهای آمریکا انتقال پول نقد ناممکن است. هر مورد از انتقال ارز باید به تایید آمریکا برسد.»
دلیل عدم تایید انتقال منابع ارزی ایران از سوی دولت آمریکا روشن نیست. یک مقام وزارت خزانهداری آمریکا در پاسخ به این سئول بدون ورود به جزییات گفت دولت آن کشور به انتقال مواد غذایی و دارو مورد نیاز مردم ایران متعهد است.
او افزود که طبق تحریمها شرکتها و افراد غیرآمریکایی برای معامله با ایران در زمینه مواد غذایی، محصولات کشاورزی و دارو هیچ مانعی ندارند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت این کشور به اجرای توافق تجاری بشردوستانه سوئیس متعهد است. او افزود: «تجارت اقلام بشردوستانه با ایران هیچگاه هدف تحریمهای آمریکا نبوده است.»
دولت سوئیس روز دوشنبه اعلام کرد اولین معامله یک شرکت داروسازی سوئیسی در چارچوب این کانال بشردوستانه تکمیل شده و در آینده معاملات بیشتری انجام خواهد شد.
وزارت تجارت خارجی سوئیس به خبرگزاری رویترز گفت: «کارکرد این روش مستلزم انتقال ارز ایران از بانکهای خارجی است و دولت آمریکا تضمین داده که این نقل و انتقال ارزی را تایید میکند.»
یک مقام ایرانی که حاضر نشد نامش در گزارش قید شود گفت ایران در مورد انتقال پول خود در چارچوب طرح سوئیس با کشورهای مختلف در تماس بوده است. او افزود: «این کشورها نیز برای انتقال پول ایران به سوئیس با آمریکا تماس گرفتهاند ولی تاکنون هیچ پاسخی دریافت نکردهاند.»
شرکتهای بزرگ تولیدکننده محصولات کشاورزی نیز هنور در مورد معامله با ایران تردید دارند.
سخنگوی یک شرکت غله بزرگ اروپایی گفت: «شرکتهای بزرگ فقط در چارچوب سیستم ارزی و پرداخت مورد تایید آمریکا فعالیت میکنند.»
یکی دیگر از مشکلات ایران خرید ذرت از برزیل است. آمارهای دولت برزیل نشان میدهد که در سال ۲۰۱۹ ایران دومین خریدار ذرت برزیل بود ولی در سال جاری حجم خرید ایران حدود ۱۷ درصد کاهش یافته است.
به گفته شرکتهای برزیلی یکی از مشکلات اصلی این است که به دلیل تحریمهای آمریکا اکثر بانکهای بین المللی حاضر نیستند نقل و انتقال ارز با ایران را انجام دهند. به همین دلیل صادرکنندگان برزیلی سعی کردهاند از بانکهای کوچک محلی و یا انتقال ارز در شکل یورو استفاده کنند.
یکی دیگر از روشهای شرکتهای برزیلی برای پرهیز از محدوديت تحریمها معاملات پایاپای با ایران از جمله فروش ذرت در مقابل خرید کود شیمیایی است. این نوع معاملات چون در آن پول رد و بدل نمیشود ناقض تحریمها نیست ولی به گفته شرکتهای برزیلی، قیمت ذرت خریداری شده از سوی ایران را افزایش میدهد.