رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با ابراز نگرانی درباره عدم پیشرفت بحثهای مطرح درباره ایران گفت با وجود توافق قبلی، ایران به «سوالات آژانس پاسخ نداده است».
او که ظهر روز دوشنبه، ۱۷ خرداد در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی سخن میگفت، با اشاره به مکاتبات این آژانس درباره چهار محل مشکوک در ایران گفت ایران درباره یک محل «اطلاعات جدیدی» نداده و به «هیچ یک از سوالات» پاسخ نداده است، درباره دو محل دیگر اطلاعاتی نداده و درباره محل چهارم یک بیانیه مکتوب بدون اسناد و مدارک داده است.
آقای گروسی تاکید کرد که سه محل از مکانهای مورد نظر «ذره اورانیوم با منشا انسانی» یافت شده و در یک محل دیگر «ذرات تغییر یافته ایزوتوپی» وجود دارند.
به گفته مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، این شواهد نشان میدهد که «مواد یا تجهیزات هستهای آلوده به مواد هستهای» در این مکانها وجود داشتهاند و پاسخ ندادن ایران در این زمینه، این نگرانی را ایجاد میکند که «مواد هستهای وجود دارد که محل فعلی آنها» برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی مشخص نیست.
خبرگزاریهای بینالمللی، از جمله رویترز، با اشاره به این که برخی گزارشهای آژانس را دیدهاند میگویند، دو تا از محلهای مشکوک مربوط به سایتهایی در حومه تهران از جمله تورقوزآباد که توسط بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائيل فاش شد و شهر اصفهان هستند و در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند.
پیش ازاین، علیاکبر صالحی در نامهای به رافائل گروسی نوشته بود که جمهوری اسلامی، «در زمینه مسائل پادمانی، تاکنون بیشترین تلاشش را برای همکاری واقعی با آژانس انجام داده و شفافسازیها و پاسخهای لازم را ارائه کرده است» ولی نشست خبری امروز مدیرکل آژانس اظهارات آقای صالحی را رد میکند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نشست امروز خود همچنین تاکید کرد که عدم پیشرفت در مذاکرات این سازمان و ایران میتواند «به صورت جدی» درباره توان این آژانس برای اطمینان یافتن از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران تاثیر بگذارد ولی گفت تصمیمگیری درباره صدور قطعنامه در این زمینه بر عهده شورای حکام این سازمان است.
او همچنین با اشاره مجدد به این موضوع که سطح غنیسازی اورانیوم که توسط ایران انجام میشود، «خیلی نزدیک به سطح لازم برای تولید سلاح هستهای است»، خواستار ملزم کردن حکومت ایران به پاسخ به سوالات آژانس به شکل «روشن و بدون تاخیر» شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز ۲۲ اردیبهشت امسال اعلام کرده بود که نمونه گیریهای انجام شده از تاسیسات هستهای نطنز نشان میدهد که «نوسانات» غنیسازی اورانیوم تا سطح غنای ۶۳ درصد رسیده است.
پیش از این، خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که به رغم عدم پاسخگویی ایران درباره منشاء اورانیوم کشف شده در سایتهای اعلام نشده جمهوری اسلامی، بریتانیا، فرانسه، آلمان به همراه ایالات متحده آمریکا در نظر ندارند قطعنامهای علیه تهران در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه دهند، چرا که این اقدام میتواند مذاکرات هستهای را با چالش مواجه سازد.
قرار است دور ششم مذاکرات هستهای میان ایران و اعضای برجام هفته آینده در وین از سر گرفته شود.
تهران امیدوار است با اعمال فشار بر دولت جدید آمریکا بتواند واشینگتن را به برجام بازگرداند و تحریمهای فلجکننده ایالات متحده علیه ایران را لغو کند.
اما دولت جو بایدن اعلام کرده که ابتدا ایران باید به تعهدات خود در برجام بازگردد تا تحریمها لغو شود. جمهوری اسلامی میگوید ابتدا آمریکا باید به این توافق برگردد و ۱۵۰۰ تحریم وضع شده در دوره دولت ترامپ لغو شود.
تاکنون پنج دور مذاکره بین طرفین در وین برگزار شده است تا در مورد بازگشت ایران و آمریکا به برجام توافق صورت گیرد. به رغم اینکه گفته میشود پیشرفتهایی در این مذاکرات صورت گرفته است ولی طرفین هنوز اعلام نکردهاند که به توافق رسیدهاند.