ده‌ها گروه و سازمان مردم‌نهاد در آمریکا که پیشتر هم از برجام حمایت کرده بودند با ارسال نامه‌ای به جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، از توقف مذاکرات احیای برجام و همچنین اظهارات دولتمردان آمریکایی در مورد افزایش احتمال حمله نظامی به تأسیسات ایران «به شکل فزاینده‌ای ابراز نگرانی» کرده‌اند.
این گروه‌ها در نامه خود نوشته‌اند: «پیشنهادهای اخیر مبنی بر این‌که ایالات متحده باید از دیپلماسی به سوی 'طرح دوم' برود و اشاره‌هایی که به احتمال حملات نظامی می‌شود، عمیقاً نگران‌کننده است».
با روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا، ایران و قدرت‌های جهانی شش دور مذاکره برای احیای برجام در وین انجام دادند، اما این مذاکرات در پی انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران که به پیروزی ابراهیم رئیسی انجامید از آخر خرداد ماه متوقف مانده است.
با وجود تأکید مکرر طرف‌های دیگر توافق هسته‌ای، دولت ایران همواره بازگشت به میز مذاکره را مشروط به شروط مختلفی چون «برداشته شدن همه تحریم‌ها» پیش از آغاز مذاکرات کرده و در حال حاضر نیز احتمال آغاز مذاکرات را به نیمه دوم ماه نوامبر موکول کرده است.
مقام‌های آمریکایی اخیراً بارها تأکید کرده‌اند که صبر کشورشان در قبال رویکرد ایران برای بازگشت به مذاکرات وین رو به اتمام است و در خبرها نیز آمده است که مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی مذاکراتی در خصوص «طرح جایگزین»، در صورت عدم بازگشت ایران به مذاکرات احیای توافق هسته‌ای، انجام داده‌اند.
ده‌ها گروه و سازمان مردم‌نهاد در آمریکا که بسیاری از آن‌ها مربوط به مذاهب مختلف هستند در نامه تازه خود به جو بایدن به این تحولات اشاره کرده و در مورد افزایش خطر حمله نظامی به تأسیسات ایران نوشته‌اند: «همه گزینه‌های دیپلماتیک باید در این مقطع حساس روی میز باشد تا از این لغزش خطرناک جلوگیری شود».
این نهادها افزوده‌اند: «این‌که اجازه دهید پنجره فرصت‌ها به روی برجام بسته شود ... ضربه شدیدی به منافع امنیت ملی ایالات متحده وارد خواهد آورد. حصول اطمینان از این‌که برجام از بین نمی‌رود، نیازمند انعطاف و خلاقیت بیشتر همه طرف‌هاست».
دولت جو بایدن از زمان آغاز به کار خود همواره بر تمایل واشینگتن برای بازگشت به برجام تأکید کرده و روز یکشنبه نیز در این زمینه گفت: «ما همچنان درگیر زیان‌هایی هستیم که تصمیم بسیار بد رئیس‌جمهور ترامپ برای خروج از برجام به بار آورد».
گروه‌های مردم‌نهاد یادشده در ادامه نامه خود با بیان این‌که «نجات مسیر دیپلماتیک نیازمند گام‌هایی برای غلبه بر بی‌اعتمادی عمیق بین ایالات متحده و ایران است»، «گام‌های» مورد نظر خود را در سه گروه دسته‌بندی کرده‌اند.
به گفته این نهادها، مراحل اعتمادسازی بین دو دولت عبارتند از: «۱- حصول اطمینان از این‌که تحریم‌ها، ایران را از تأمین واکسن‌ها منع نمی‌کند. ۲- کاهش تحریم‌ها علیه بخش بهداشت عمومی ایران و ۳- حمایت از تلاش‌ها برای باز کردن یک کانال انسانی اختصاصی برای جمعیت رو به رشد پناهندگان افغان در ایران».
پیشنهاد این نهادها در مورد وضعیت واکسن در ایران در حالی بیان شده که واردات واکسن به کشور اساساً تحریم نبوده است و علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، دی‌ماه پارسال شخصا اعلام کرد که واردات هرگونه واکسن آمریکایی و بریتانیایی به ایران ممنوع است.
دو روز پیش از این نیز مهرداد جمالی ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا خبر داد که با ورود هفتاد و نهمین محموله واکسن کرونا، میزان واکسن‌های وارداتی به ایران از مرز ۱۴۶ میلیون دوز گذشت.
در همین حال، آمریکا بارها اعلام کرده که صادرات اقلام انساندوستانه، به‌ویژه لوازم بهداشتی و دارویی به ایران از تحریم معاف است و بر اساس آمارهای رسمی اتحادیه اروپا، ۲۷ عضو این مجموعه در هشت ماهه امسال ۲.۴ میلیارد دلار صادرات دارویی به ایران داشته‌اند.
گروه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد آمریکایی در ادامه نامه خود خواستار پایان دادن به «لفاظی‌ها در مورد فشار حداکثری بر ایران» شده و خطاب به جو بایدن نوشته‌اند که «دولت شما می‌تواند کسانی را که در داخل ایران استدلال می‌کنند هیچ تفاوتی بین دولت شما و دولت ترامپ وجود ندارد بی‌اعتبار کند».
پیش از این، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، بارها در نشست‌های خبری خود گفته بود: «دولتی که از قصد بازگشت به برجام سخن می‌گوید و همان روش دونالد ترامپ را در تداوم اعمال تحریم ادامه می‌دهد، این پیام را ارسال می‌کند که واقعا قابل اعتماد نیست».
در میان ۴۲ نهاد امضاکننده این نامه، شناخته‌شده‌ترین نام شورای ملی ایرانیان آمریکایی موسوم به نایاک است که از دیرباز حامی مذاکرات هسته‌ای با ایران و بازگشت به برجام بوده است.
دیگر نهادهایی که نامه یادشده به را به رئیس‌جمهوری آمریکا ارسال کرده‌اند عبارتند از: شبکه اقدام ارمنی-آمریکایی، تیم‌های صلح‌ساز مسیحی، کدپینک، دفاع مشترک، مرکز المحابا، انجمن صلح اسقفی، آزادی پیشرو، کمیته دوستان قانون‌گذاری ملی، مورخان برای صلح و دموکراسی، شبکه صلح بین‌ادیانی دبلیواِن‌وای، شبکه صلح آیووا، جی استریت، صدای یهودی برای اقدام صلح، گروه «عدالت جهانی است»، امنیت عادلانه، عدالت جمعی برای مسلمانان، مادره، دفتر مری‌نال برای نگرانی‌های جهانی، اقدام صلح ماساچوست، فدراسیون متدیست برای اقدام اجتماعی، گروه میان، ام‌پی پاورچنج، انجمن ملی زنان عرب آمریکایی، شبکه اقدام مترقی نیویورک (NYPAN)، بین‌الملل بدون خشونت، پکس کریستی ایالات متحده آمریکا، اقدام صلح، انجمن سپاه صلح ایران، صندوق پلوشارز، کلیسای پروتستان (ایالات متحده)، مؤسسه کوئینسی برای دولتمردان مسئول، بازاندیشی سیاست خارجی، روتزاَکشن.اُرگ، خواهران سنت فرانسیس فیلادلفیا، کلیسای متحد متدیست، هیئت عمومی کلیسا و جامعه، شبکه متحد تونس، پیروزی بدون جنگ، اقدام زنان برای مسیرهای جدید (WAND)، راهپیمایی زنان، دیدبان زنان آفریقا و جهان فراتر از جنگ.
