امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، روز شنبه ۱۳ آذر در آخرین مرحله از سفر دو روزه خود به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد.
نگرانیها پیرامون برنامه هستهای ایران، بحرانهای متعدد در لبنان و جنگ جاری در یمن از محورهای اصلی این دیدار دوجانبه عنوان شده است. گزارشها حاکی است که این دیدار پشت درهای بسته انجام گرفته است.
ریاض پس از شش سال درگیری هنوز نتوانسته است به نبرد با شورشیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران در یمن، خاتمه دهد. عربستان همچنین مخالف توافق هستهای سال ۱۳۹۴ موسوم به برجام است.
جنگ داخلی یمن که بسیاری از تحلیلگران آن را جنگ نیابتی بین ایران و عربستان میدانند نیز به نقطه اختلاف دو کشور تبدیل شده است. ریاض میگوید پهپادهایی که حوثیها با آن به خاک عربستان و از جمله تاسیسات نفتی آن حمله میکنند، ساخت ایران است؛ اتهامی که جمهوری اسلامی آن را رد کرده است.
عربستان و متحدان آن در حوزه خلیج فارس در اواخر خردادماه امسال خواستار گنجاندن برنامه موشکی و نقش منطقهای ایران در مذاکرات هستهای وین شدند. ریاض از قدرتهای جهانی خواسته بود قراردادی با ایران امضاء کنند که محدودیتهای شدیدتری علیه تهران در نظر میگیرد و برای مدت طولانیتر ادامه مییابد.
رئیس جمهوری فرانسه روز شنبه پس از دیدار با محمد بن سلمان اعلام کرد که ریاض به حمایت از اصلاحات و کمک به حفظ حاکمیت لبنان متعهد شده و قرار است دو کشور با ابتکاراتی حل بحران لبنان را تضمین کنند.
آقای مکرون قبل از سفر به جده در جمع خبرنگاران گفته بود که مسئله لبنان را با ولیعهد سعودی مطرح خواهد کرد و بهویژه بر اهمیت ایستادن در کنار این کشور در شرایطی که گرفتار بنبست سیاسی و بحرانهای متعدد است تاکید خواهد کرد.
لبنان در ماههای اخیر با فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک بیشتری از سوی کشورهای عربی خلیج فارس، بهویژه عربستان سعودی، مواجه شده است.
ناظران بر این باورند که خشم سران کشورهای عربی از اعمال نفوذ و تسلط حزبالله، گروه شبه نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران، بر سیاستهای لبنان به افزایش فشارها و تشدید بحران در لبنان دامن زده است.
مقامهای سعودی نیز طی روزهای اخیر به صراحت گفتهاند که ریشه اصلی بحران با لبنان به تسلط گروه حزبالله بر این کشور باز میگردد و رهبران سیاسی و مردم لبنان باید با نفوذ این گروه مقابله کنند.
یک روز پیش از سفر آقای مکرون به جده، جورج قرداحی، وزیر اطلاعرسانی لبنان که ویدئوی اظهارات بحثبرانگیز او در ماه گذشته باعث تنش بین لبنان و کشورهای عربی شده بود، از مقام خود استعفا کرد.
خبرگزاری فرانسه میگوید که همزمان با این سفر، شرکت ایرباس از امضای قرارداد فروش ۲۶ فروند بالگرد غیرنظامی به یک شرکت سعودی خبر داده اما مبلغ این قرارداد اعلام نشده است.
از سوی دیگر، دیدار روز شنبه میان روسای دو کشور در شرایطی انجام میشود که عربستان سعودی برای نخستین بار میزبان مسابقات فرمول یک است و جاستین بیبر، ستاره موسیقی پاپ، قرار است روز یکشنبه (۵ دسامبر) در این رویداد ورزشی به اجرای کنسرت بپردازد.
همزمان با تلاشهای اخیر ولیعهد جوان سعودی برای به نمایش گذاشتن ویترینی از اصلاحات اجتماعی در این کشور، فعالان و گروههای مدافع حقوق بشر خواستار تحریم این رویدادها شدهاند.
بهرغم مجموعهای از اصلاحات انجام گرفته، محمد بن سلمان همچنان به سرکوب گسترده فعالان حقوق بشر و منتقدان خود متهم میشود.
آقای مکرون اولین رئیس دولت غربی است که پس از قتل جنجالی جمال خاشقچی، روزنامهنگار و منتقد پادشاهی سعودی، به این کشور سفر کرده است.
گزارشها حاکی است که آقای خاشقچی روز دهم مهر سال ۱۳۹۷ پس از مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول، به دست گماشتگان ولیعهد سعودی در کنسولگری این کشور به قتل رسید و جسدش قطعهقطعه شد.
عربستان سعودی مدعی شده که ولیعهد این کشور در قتل جمال خاشقچی دخالتی نداشته است، اما بنابر ارزیابی اداره اطلاعات ملی آمریکا، محمد بن سلمان طرح ربودن یا قتل این روزنامهنگار و منتقد سیاسی را تایید کرده است.