صنعت خودرو روسیه در چند سال اخیر و پس از دههها در حال رشد بود، اما با تحریمهای جدیدِ اعمالشده علیه روسیه بهدلیل تجاوز این کشور به اوکراین، احتمالاً ضربه شدیدی خواهد خورد.
پس از جنگ سرد، شرکتهای خودروسازی روسیه مانند لادا و کاماز تا سالها همچنان در شرایطِ بهشدت بدی قرار داشتند و تا سالها از فناوریهای روز فاصله داشتند. اما در ۱۵ سال اخیر سرمایه گذاری برخی شرکتهای غربی سبب شده بود این شرکتها جان تازهای بگیرند.
با سرمایهگذاری مرسدس بنز در شرکت کاماز این شرکت کامیونسازی شکوفا شده بود. شرکت لادا هم با کمک رنو دوباره جان گرفته بود و روی پلتفرم گروه رنو نیسان توانسته بود محصولات خوبی وارد بازار کند.
بازار خودرو روسیه با حضور نشانهای ژاپنی، اروپایی و آمریکایی کاملاً رقابتی شده بود و همین بازار رقابتی و حضور برندهای معتبر سبب شده بود چینیها چندان در این بازار موفق نباشند. اما با تحریمهای رخداده در یک هفته اخیر، احتمالاً شرکتهای روسی به سمت شرکتهای چینی خواهند رفت و مصرفکنندگان روسی هم از خودروهای روز محروم خواهند شد.
تحریم شدید صنعت خودرو روسیه هماکنون تازه مراحل اول خود را میگذرانند. شرکت تویوتا یکی از فعالترین شرکتهای خارجی در بازار روسیه است که از توقف فعالیت خود در این کشور خبر داده است. کارخانه تویوتا در سن پترزبورگ در سال گذشته ۸۰ هزار خودرو تولید کرد که عمدتاً برای بازار محلی بود. در این کارخانه حدود دو هزار و ۶۰۰ نفر نیز مشغول به کار هستند.
هوندای ژاپن به همراه میتسوبیشی و مزدا از دیگر خودروسازان ژاپنی فعال در بازار خودرو روسیه هستند. این سه شرکت هم اعلام کردهاند فعالیت خود را در این کشور متوقف میکنند و از ارائه خدمات هم در روسیه خودداری خواهند کرد.
شرکت میتسوبیشی بهتنهایی بیش از ۱۴۱ نمایندگی فروش و خدمات پس از فروش در روسیه دارد.
شرکت فورد آمریکا از دیگر شرکتهای فعال در صنعت خودرو روسیه است. این شرکت هم اعلام کرده فعالیت خود در روسیه را به دلیل حمله این کشور به اوکراین متوقف میکند.
شرکتهای آلمانی نیز سیاست مشابهی را در نظر گرفتهاند و بامو و مرسدس بنز از تعلیق فعالیت خود در روسیه خبر دادهاند.
شرکت مرسدس بنز صاحب ۱۵ درصد سهام شرکت کامیونسازی کاماز روسیه است؛ با این حال این شرکت از توقف همکاری با کاماز و تعلیق فعالیت خود در روسیه خبر داده است. این شرکت قصد دارد بهسرعت سهام خود در شرکت کاماز را به فروش برساند.
همچنین شرکت آمریکایی کامینز که موتور برای کاماز تولید میکند، گفته همکاری خود را با کاماز قطع میکند. کامیونهای کاماز ستون فقرات ترابری ارتش روسیه محسوب میشوند.
شرکت ولوو هم در بخش سواری و هم در بخش سنگین بازار خودرو روسیه را ترک خواهد کرد.
شرکت خودروسازی فولکس واگن و شرکتهای زیرمجموعه مانند اشکودای جمهوری چک هم فعالیت خود در بازار روسیه را متوقف خواهند کرد. ضمن آنکه شرکت فولکس واگن هماکنون دچار مشکل تأمین برخی قطعات خود شده است چرا که بخشهای زیادی از قطعات فولکس واگن از کارخانههایی در اوکراین تامین میشود.
شرکت هیوندایی کره جنوبی که در شهر سن پترزبورگ محصولات خود را مونتاژ میکند، به بهانه مشکلات تأمین مالی و کمبود تراشه فعالیت خود در بازار خودرو روسیه را متوقف کرده است.
رنو، ایران، روسیه
استراتژیکترین همکاری صنعت خودرو روسیه با شرکت رنو فرانسه است. شرکت لادا را میتوان بخش مهمی از شرکت رنو قلمداد کرد، اما رنو هم خبر از توقف برخی فعالیت خود در روسیه داده است.
توقف تولید رنو در روسیه، پس از توقف تولید رنو در ایران در پی خروج آمریکا از برجام، دومین ضربه شدید به رنو در چند سال اخیر است و این شرکت بیش از گذشته در بحران فرو رفته است.
بازار روسیه حدود ۱۰ درصد بازار رنو را تشکیل میدهد و توقف فعالیت رنو به صورت بسیار محافظهکارانه در حال انجام است. رنو مانند ایران خروج تدریجی از روسیه را مد نظر قرار داده و با امید به گشایش سیاسی، تمامی فعالیتهای خود در روسیه را تعلیق نکرده است.
اتفاقات اخیر صنعت و بازار خودرو روسیه شباهت زیادی به تحریمهای صنعت خودرو ایران دارد. این تحریمها اگر ادامه دار باشد، احتمالا فعالیت بیشتر شرکتهای بزرگ خودروساز جهان در روسیه متوقف و محدود میشود و این کشور مانند ایران به طرف خودروسازان درجه دو چینی خواهد رفت.