دومین مناظره میان امانوئل مکرون و مارین لوپن دو نامزد مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، دقیقاً مثل اولین مناظره این دو در پنج سال پیش، به طور روشن به نفع مکرون تمام شد.
شبکه خبری ب‌اف‌ام، مهم‌ترین شبکه تلویزیونی خبری فرانسه، در نظرسنجی که در همان دقایق آخر شامگاه چهارشنبه و بلافاصله پس از برگزاری این مناظره انجام داد، اعلام کرد که نزدیک به ۶۰ درصد بینندگان مناظره، مکرون را فردی «قانع‌کننده‌تر» نسبت به لوپن یافته‌اند.
تقریباً بیشتر خبرنگاران و رسانه‌ها نیز از بهتر ظاهر شدن مکرون در این مناظره نسبت به لوپن سخن گفتند؛ روزنامه لوپاریزین تیتر گزارشی را که فوراً پس از مناظره منتشر کرد، به «فرصت از دست رفته لوپن» اختصاص داد.
در حالی که پیش‌بینی می‌شد لوپن از مناظره پنج سال پیش درس‌های زیادی گرفته باشد؛ اما تغییراتی که او در مناظره دومش با مکرون کرده بود، چندان کافی و تأثیرگذار نبود.
لوپن سعی کرده بود نسبت به پنج سال پیش، که برای اولین بار به مرحله دوم انتخابات راه یافته بود، از پرخاشگری‌های معمول خود علیه مقام‌های دولتی و حتی الفاظ و توصیفات تند پرهیز کند.
او در مناظره امسال، به طور واضحی تلاش می‌کرد خود را زنی آرام، مطمئن، با برنامه، دردمند نسبت به مردم و آگاه از مشکلات نشان دهد؛ حتی مشخص بود که عمداً فاصله‌ای بین ادای کلمات می‌گذارد و آنها را شمرده شمرده می‌گوید تا این حس آرامش و اطمینان را به مخاطبانش منتقل کند.
در مقابل، مکرون این بار با توپی پر آمده بود. این بار او نسبت به لوپن تهاجمی‌تر حرف می‌زد و پس از یکی دو بار گفتن حرف‌هایی در تأیید حرف‌های لوپن و اظهار تفاهم در ابتدای مناظره، که برای نشان‌دادن میزان درک از مشکلات بود، خیلی زود زدن ساز مخالف را آغاز کرد.
همچنین در طول مناظره، مکرون بسیار کمتر از آنچه در توصیف اقدامات پنج سال گذشته دولتش سخن می‌گفت، از مشکلات جاری حرف می‌زد. گویی این فقط لوپن بود که به قول خودش، به «سخنگوی مردم» تبدیل شده بود.
بسیاری انتظار دارند رئیس‌جمهور، یا کسی که می‌خواهد رئیس‌جمهور شود، «پدرانه» یا «مادرانه» با مردم رفتار کند؛ به این معنی که علاوه بر حرف‌های احساسی برای نشان‌دادن همدردی با مردم، با گفتن از مشکلات، نقش یک حامی را ایفا کند.
اما مکرون در این زمینه، چندان خوشایند مردم، یا دست‌کم خوشایند کسانی که هنوز تصمیم به رأی دادن نگرفته‌اند، نبود.
برعکس، بیشترین انتقادی که به مکرون وارد شد، این بود که همچون پنج سال دوران ریاست جمهوری‌اش، فردی «غیرمتصل» با مردم است و حتی در مواقعی «از بالا» حرف می‌زند و خودپسند است.
اما چرا با این حساب، مکرون بیشتر توانست مردم را قانع کند؟
تقریباً همه کارشناسان هم‌نظرند که لوپن در مناظره دومش با مکرون، در موضوعاتی شکست خورد که آنها را طی دوران کارزار انتخاباتی‌اش به عنوان نقطه قوت خود مطرح می‌کرد.
در صدر این موضوعات، مسئله «قدرت خرید» فرانسوی‌ها بود که اتفاقاً به عنوان موضوع آغازین مناظره مطرح شد.
در حالی که پیش‌بینی می‌شد لوپن بتواند در همان ابتدای مناظره با ارائه برنامه‌اش برای افزایش قدرت خرید، برتری خود را نسبت به مکرون به رخ بکشد، اما عملا همه چیز برخلاف انتظارها پیش رفت و «شگفتی» مناظره رقم خورد.
آنچه لوپن برای افزایش قدرت خرید پیشنهاد کرد، یعنی کاهش مالیات بر ارزش افزوده (VAT) برای سوخت و حذف این نوع مالیات از صد کالای ضروری، چندان قابل دفاع نبود و فورا با واکنش مکرون مواجه شد که از «ناعادلانه» و «غیرمؤثر» بودن این طرح سخن گفت، و در عوض، از برنامه کمک‌های هدفمند خود برای اقشار ضعیف خبر داد.
مکرون در این زمینه، با ارائه آمارهای دقیق و محاسبات مالی، تسلط بیشتر خود را بر اقتصاد نشان داد.
همچنین در زمینه سن بازنشستگی، لوپن طی کارزار انتخاباتی‌اش بر آن بسیار تأکید کرده بود و به نظر می‌رسید در این زمینه نیز نسبت به مکرون که خواهان افزایش سن بازنشستگی است، دست بالا را داشته باشد.
اما وقتی نوبت به مقایسه دو طرح لوپن و مکرون درباره بازنشستگی رسید، بار دیگر این مکرون بود که توانست برنامه خود را بهتر توضیح دهد و در عین شرح دلایل ضرورت بیشتر کار کردن فرانسوی‌ها در شرایط کنونی، تمهیداتی را که برای برخی شغل‌های دشوار یا افراد آسیب‌پذیر در نظر گرفته بیان کند.
انتظار می‌رفت که وقتی حرف از اقتصاد و مسائل مالی می‌شود، مکرون به دلیل سوابقش تسلط بیشتری بر مسائل داشته باشد، اما این که برنامه‌های اقتصادی لوپن تا این حد در مناظره شکننده به نظر آید، قابل پیش‌بینی نبود.
در واقع، مکرون تلاش داشت بر تناقض‌ها و ناهمخوانی‌های برنامه‌های لوپن و به ویژه اهداف اقتصادی‌اش تأکید کند و ناسازگاری آنها را با «واقعیت» زندگی مردم نشان دهد.
در موضوعات بین‌المللی نیز که لوپن تلاش کرده بود مواضع خود را ملایم‌تر کند، مکرون سعی کرد نشان دهد مارین لوپن کنونی همان مارین لوپن سال‌های گذشته است، هر چند که ممکن است برخی نیات واقعی خود را به زبان نیاورد.
مثلاً وقتی حرف از اوکراین شد و لوپن از اوکراین دفاع کرد، مکرون فوراً «وابستگی» لوپن به روسیه و شخص ولادیمیر پوتین را یادآور شد. لوپن برای اینکه بگوید به روسیه وابسته نیست، یک توئیت مربوط به سال ۲۰۱۴ خود را که روی یک کاغذ پرینت گرفته بود، در دست گرفت و نشان داد و گفت موضعش همچنان حمایت از اوکراین «بدون تسلیم در برابر آمریکا، اتحادیه اروپا یا روسیه است». اما مکرون بار دیگر یادآور شد که لوپن «یکی از اولین سیاستمداران اروپایی» بود که در سال ۲۰۱۴ الحاق کریمه به روسیه را به رسمیت شناخت.
یا وقتی حرف اتحادیه اروپا پیش آمد، مکرون لوپن را به «توطئه» متهم کرد و گفت لوپن دیگر شعار خروج از اتحادیه را به زبان نمی‌آورد، ولی عملاً در پی آن است.
همچنین وقتی حرف از توسعه فناوری‌های انفورماتیک یا مسائل محیط زیستی شد، مکرون تناقض برنامه‌های لوپن به ویژه ناسازگاری پرداخت سوبسید به سوخت‌های فسیلی با برنامه‌های محیط زیستی را یادآور شد.
در کل، همزمان با اینکه لوپن تلاش داشت بر ظرفیت‌های فرانسه به تنهایی، به عنوان یکی از «قدرت‌های جهانی»، تأکید کند، مکرون پاسخ می‌داد که فرانسه بدون بازار اروپا و به ویژه بدون همکاری تنگاتنگ با آلمان، (که به قول مکرون، لوپن مخالف آن است) قدرت فعلی را نیز از دست خواهد داد.
مسئله مهاجرت و حجاب نیز که لوپن بر آن بسیار تأکید می‌کرد، چندان به کمک او نیامد. مکرون پس از بحثی نسبتا داغ در این زمینه، و هشدار درباره یک «جنگ داخلی»، خطاب به لوپن گفت: «از یک سؤال درباره حجاب، شما به سمت تروریسم رفتید تا به اسلام‌گرایی برگردید تا [در نهایت] به سراغ خارجی‌ها بروید.»
مکرون لوپن را متهم کرد که یک «سیستم معادل‌سازی» ایجاد می‌کند تا مشکلات را در نهایت به گردن خارجی‌ها بیندازد.
مناظره دو نامزد مرحله نهایی انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در حالی به پایان رسید که قاعدتاً این دو نامزد باید تلاش می‌کردند علاوه بر حفظ آرای پایگاه خود، آرای دیگر پایگاه‌های اجتماعی به ویژه آرای داده شده به سومین نامزد مرحله اول انتخابات، یعنی ژان لوک ملانشون را به خود جلب کنند.
رهبر اکولوژیست‌های فرانسه از هوادارانش خواسته به مکرون رأی دهند، اما ژان لوک ملانشون هر دو نامزد مرحله دوم انتخابات را رد کرده است.
ملانشون چند روز پیش برنامه آتی خود را فاش کرد. او که از ریاست جمهوری فرانسه بازمانده، می‌خواهد با پیروزی در انتخابات پارلمانی که به زودی برگزار خواهد شد، بخت خود را برای رسیدن به مقام نخست‌وزیری بیازماید.
