جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده اروپایی مذاکرات احیای توافق هستهای موسوم به برجام عصر شنبه چهارم تیرماه گفته است که مذاکرات بین ایران و آمریکا به «زودی» و در کشوری در حوزه خلیج فارس برگزار خواهد شد.
آقای بورل در این خصوص از کشور خاصی نام نبرد اما روز یکشنبه خبرگزاری صدا و سیما نیز نوشت که رسانه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی خبر داده است که «با توجه به تلاشهای مستمر قطر برای از سرگیری مذاکرات رفع تحریمها، شانس دوحه برای میزبانی مذاکرات آتی بیش از کشورهای دیگر حوزه خلیج فارس است.»
شبکه خبری الجزیره نیز از قول «یک مسئول ایرانی» قطر را شانس اصلی برای محل برگزاری این مذاکرات ذکر کرده است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در نشست خبری روز شنبه خود در تهران تصریح کرد که مذاکرات بین ایران و آمریکا در چارچوب مذاکرات کشورهای حاضر در برجام برای احیای این توافق در وین برگزار نخواهد شد.
جوزپ بورل گفت: «از آنجایی که چنین گفت وگوهایی در چارچوب تماسهای دوجانبه بین ایران و آمریکا برگزار میشود، ترجیح میدهیم در مکان دیگر آنها را انجام دهیم که سردرگمی ایجاد نکند. مذاکرات در وین مربوط به همه اعضای برجام است. فکر میکنم این (مذاکرات) در جایی نزدیکتر به خلیج فارس یا بگذار بگویم مثلاً در کشورهای حوزه خلیجفارس انجام میشود.»
آقای بورل در ادامه در خصوص زمان برگزاری مذاکرات ایران و آمریکا اضافه کرد: «چه زمان؟ زود. زودتر از آن که تصور کنید. (منظورم) کلمه «به زودی» در معنای غربی آن است.»
سفر از پیش تعیین نشده مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران با هدف زمینهچینی برای از سرگیری گفتوگوهای احیای برجام صورت گرفته است که از سه ماه پیش متوقف شده است. این اولین سفرجوزپ بورل به تهران از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی است.
بهرغم این که مسئول سیاست خارجی اروپا نام این کشور حوزه خلیج فارس را نگفته است، اما دربین کشورهای این حوزه قطر و عمان در موارد متعددی از جمله برجام نقش میانجی را میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر ایفا کردهاند.
«پایان مخالفت» روسیه با احیای برجام
جوزپ بورل در ادامه مصاحبه خبری خود به نقش جنگ اوکراین در تحولات جاری پرداخت و خبر داد که روسیه مخالفت خود با احیای برجام پایان داده است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت٬ مطمئناً جنگ (روسیه در اوکراین) در حال تغییر همه چیز است. در حال تغییر بستر و زمینههای ژئوپلیتیکی است. در حال تغییر زمینه انرژی است. این توافق (برجام) را دشوارتر نمیکند، فکر نمیکنم توافق را دشوارتر کند.
او اضافه کرد، در یک مقطع مشخص، روسیه به شدت با این توافق مخالف بود، زیرا مطمئناً نفت ایران وارد بازار میشد و به یک منبع جایگزین (برای نفت روسیه) تبدیل میشد. اما پس از آن، خود ایرانیها با روسها داشتند، روسیه به هرگونه مخالفتش با توافق پایان داد. خوب است. روسیه با این توافق مخالف نیست.
جوزپ بورل در مورد روند پیشروی مذاکرات گفت: من پس از بررسی شرایط با همتایان ایرانی و آمریکاییام تماس گرفتم و گفتم اگر وضع به همین منوال ادامه پیدا کند، بازی تمام شده است.
به گفته آقای بورل «اگر یک یا دو هفته دیگر دوربینها خاموش بمانند، آژانس بینالمللی انرژی اتمی کنترل اتفاقات را از دست میدهد و دیگر نمیتوان پشت میز نشست و مذاکرات را ادامه داد.»
اشاره مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به اقدام ایران در خاموش کردن ۲۷ دوربین نظارتی آژانس بین المللی انرژی اتمی در تاسیسات هستهای تهران، نطنز و اصفهان است.
جوزپ بورل ابراز خوشحالی کرد که با دعوت طرف ایرانی به تهران سفر کرده است.
«رفع تحریمها و انتفاع اقتصادی»
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز در دیدار با جوزپ بورل گفته است، که تهران اکنون «به دنبال توافقی قوی، پایدار و قابل اتکاء» است.
دبیر شورای امنیت ملی در ادامه هدف ایران برای ورود به مذاکرات احیای برجام در وین را «رفع» تحریمها و «تحقق انتفاع اقتصادی همه جانبه و پایدار » عنوان کرد.
مذاکرات برای احیای توافق هستهای موسوم به برجام بین ایران و کشورهای باقیمانده در برجام همراه با آمریکا در وین به دنبال روی کار آمدن دولت جو بایدن آغاز شد، اما این مذاکرات از سه ماه پیش متوقف شده است. این در حالی است که طی هفتههای اخیر تنش بر سر برنامه هستهای ایران بالاگرفته است.