مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده اروپایی مذاکرات احیای برجام بعد از ظهر شنبه چهارم تیرماه پس از دیدار با وزیر خارجه ایران در تهران اعلام کرد که مذاکرات بین ایران و آمریکا با میانجیگری اتحادیه اروپا در روزهای آینده از سر گرفته خواهد شد.
جوزپ بورل در رشتهتوییتی ضمن اعلام توافق با ایران برای بازگشت به میز مذاکرات هستهای در وین افزود که «توافق باید همین حالا نهایی شود».
دیپلمات بلندپایه اروپایی همچنین در انتهای رشتهتوییت خود یادآور شد که علاوهبر مذاکرات وین، مسائل فوری دیگری را هم با حسین امیرعبداللهیان در میان گذاشته است، از جمله بازداشت «فوقالعاده نگرانکننده» شهروندان اروپایی در ایران و خواستار آزادی این زندانیان شده است.
احمدرضا جلالی، ناهید تقوی، جمشید شارمهد، فریبا عادلخواه و کامران قادری از جمله دوتابعیتیهای ایرانی-اروپایی هستند که در حال حاضر، با اتهامهای امنیتی مانند «جاسوسی» و یا «اقدام علیه امنیت ملی» در بازداشت نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی هستند و جزئیات پروندههای آنها برای افکار عمومی روشن نیست.
آقای بورل روز شنبه برای گفتوگو با مقامهای ایرانی وارد تهران شد و در بدو ورود با حسن امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، دیدار کرد.
سفر از پیش تعیین نشده آقای بورل به تهران با هدف زمینهچینی برای از سرگیری گفتوگوهای احیای برجام صورت گرفته است که از سه ماه پیش به دلیل اختلاف نظرها میان ایران و ایالات متحده متوقف مانده است.
این اولین سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی است، و آقای بورل ساعاتی پیش از سفر به تهران در توئیتی نوشته بود که تنها راه برای بازگشت به اجرای کامل توافق (هستهای) و معکوس کردن تنشهای کنونی دیپلماسی است.
خبرگزاریهای ایران در نخستین گزارشها از سفر بورل به تهران، تصاویری را از دیدار او با حسین امیرعبداللهیان منتشر کرده و نوشته بودند که سفر بورل در چارچوب رایزنیهای جاری میان ایران و اتحادیه اروپا، و همچنین تبادل نظر بر سر «آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریمها» انجام میشود.
توافق هستهای ایران، موسوم به برجام، از زمان خروج ایالات متحده از آن و بازگشت تحریمهای ایران در آستانه فروپاشی قرار داشته و اقدامات ایران در عدول از تعهدات خود در چارچوب برجام، این روند را تشدید کرده است.
گرچه دولت بایدن از زمان روی کار آمدن در تلاش برای احیای برجام به عنوان راهی برای متوقف کردن جاهطلبیهای هستهای ایران بود اما اختلاف نظر با ایران بر سر پیگیری پرونده قاسم سلیمانی و حذف یا ماندن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی ایالات متحده، مذاکرات را به بنبست کشاند.
ایران خواهان خروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا و تضمین ایالات متحده به عدم خروج از برجام در دولتهای آینده است. دولت جو بایدن اما این درخواستها را رد کرده و گفته است نمیتواند از طرف دولتهای آتی تصمیم بگیرد.
مذاکرات احیای برجام که از بهار ۱۴۰۰ در جریان بود و در جریان انتقال دولت میان حسن روحانی و ابراهیم رئیسی، توقفی چندماهه داشت، با هدف بازگشت آمریکا به توافق هستهای و نیز بازگشت کامل ایران به تعهدات برجامیاش در جریان بود.
روز پنجشنبه رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در دیدار با انریکه مورا، مذاکرهکننده ارشد اتحادیه اروپا بر «تعهد قاطع آمریکا برای بازگشت به برجام» تأکید کرده بود.
این مذاکرات از فروردین ماه متوقف شده و در این مدت تنشها بر سر پرونده هستهای ایران افزایش یافته که نشانههای آن از جمله صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه تهران به دلیل عدم همکاری با آژانس و واکنش ایران در غیرفعال کردن دوربینهای نظارتی آژانس است.
روز چهارشنبه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در کنفرانس خبری مشترک خود با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در تهران از تماسهای تهران و بروکسل برای ازسرگیری مذاکرات احیای برجام خبر داده بود.
به گفته آقای امیرعبداللهیان، علی باقری، مذاکرهکننده ارشد ایران، با انریکه مورا و خود او نیز با جوزپ بورل در تماس بوده است تا در آینده مذاکرات «قطار مذاکرات که در ریل درستی قرار دارد، حرکت کند».