در پی افزایش فشارهای وزارت ارشاد بر سینماگران ایران، منوچهر شاهسواری و محمدعلی نجفی، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره خانه سینما، در فاصله دو روز از مقام خود کنارهگیری کردند.
آقای نجفی روز جمعه، چهارم شهریور، در استعفانامه خود، دلیل کنارهگیری خود و شاهسواری را «دوگانگی و تشتّت مستمر در تصمیمگیریهای هیئت مدیره و همچنین شائبه دخالتهای فراقانونی» وزارت ارشاد اعلام کرد.
او با تاکید بر این که این دلایل «منجر به جمود و سکون و دفع انجام وظایف محوله صنفی هیئت مدیره» خانه سینما شده، به «کارشکنی اقلیت جریانهای متأثر از دخالتهای خارج از صنف و مخالف موجودیت فراگیر خانه سینما» اعتراض کرد.
در حالی که قرار است مجمع عمومی و انتخابات هیئت مدیره خانه سینما در روز نهم شهریور برگزار شود، رئیس مستعفی هیئت مدیره خانه سینما هشدار داد که برخی اعضای هیئت مدیره «تمایلی به برگزاری انتخابات ندارند».
آقای نجفی با این حال ابراز امیدواری کرد که «انتخاباتی مستقل و عاری از تأثیرات خارج از صنف» در خانه سینما برگزار شود.
نامه کنارهگیری مدیرعامل خانه سینما روز چهارشنبه، دوم شهریور، به هیئت مدیره این نهاد صنفی ارائه شده بود و خبر این نامه نیز پس از آن به صورت غیررسمی منتشر شد.
اما نجفی پیش از آن که خودش هم استعفا کند، به خبرگزاری مهر گفت قرار نبود خبر استعفای شاهسواری منتشر شود و «متأسفانه گروهی که نمیخواهند خانه سینما، خانه سینما باشد این استعفا را رسانهای کردند».
رئیس هیئت مدیره خانه سینما هشدار داده بود که هنوز استعفای مدیرعامل پذیرفته نشده، «مگر این که من خودم نیز به این نتیجه برسم که مصلحت بر این است که من هم در هیئت مدیره نباشم.»
آقای نجفی در گفتوگو با مهر درباره دلیل استعفای شاهسواری نیز گفته بود: «متأسفانه فشار زیادی برای حل مشکلات صنوف تحمل میکرد و هیئت مدیره مانند یک سد جلوی وی ایستاده بود.»
رئیس هیئت مدیره خانه سینما معرفی «هیئت انتخاب اسکار» را یکی از مواردی اعلام کرد که مدیرعامل در مورد آنها تحت فشار بود.
همچنین تاکید نجفی بر وجود فشارها علیه خانه سینما در حالی است که پیشتر دو تن از زنان فعال در سینمای ایران انتقاد کرده بودند که چرا خانه سینما هنوز به آییننامه پیشنهادی سینماگران زن در ارتباط با منع خشونت جنسی-جنسیتی علیه زنان در محیط کار واکنش رسمی نشان نداده است.
قبل از آن، بیش از سیصد عضو خانه سینمای ایران با امضا و انتشار متنی سرگشاده، به بیانیه هیئت مدیره این نهاد درباره جان باختن بکتاش آبتین، شاعر و فیلسماز زندانی، در حبس اعتراض کرده بودند. در بیانیه هیئت مدیره خانه سینما هیچ اشارهای به دلیل جان باختن آبتین نشده بود.
اکنون آتیلا پسیانی، روانبخش صادقی، پژمان مظاهریپور، بهمن اردلان، علی قائممقامی، علی نیکرفتار، مرتضی شایسته، کامران ملکی، مسعود شرفیکیا و علیرضا نجفزاده اعضای هیئت مدیره خانه سینما را تشکیل میدهند.
کنارهگیری مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره خانه سینما، چند روز مانده به برگزاری انتخابات هیئت مدیره، برگزاری این انتخابات را در ابهام فرو میبرد.
پیشتر قرار بود این انتخابات در روز دوم مرداد برگزار شود، اما به گزارش ایسنا، چند ساعت مانده به شروع مجمع عمومی، به دلیل درخواست وزارت ارشاد برای بررسی «صلاحیت» نامزدها، این انتخابات لغو و به زمانی دیگر موکول شد.
این خبرگزاری نوشت که وزارت ارشاد پس از بررسی صلاحیت نامزدها، صلاحیت فرهاد توحیدی، یکی از نامزدها، را تایید نکرد و او به اجبار از نامزدی خود انصراف داد.
همچنین پیش از قطعی شدن فهرست نامزدها، مجید برزگر، فیلمساز، از نامزدی در انتخابات انصراف داده بود. آقای برزگر از جمله امضاکنندگان بیانیه اعتراضی «تفنگت را زمین بگذار» بود.
در خردادماه، جمعی از سینماگران ایران با امضای این بیانیه از نظامیانی که به نوشته آنها «تبدیل به عامل سرکوب مردم شدهاند»، خواسته بودند که سلاحهایشان را زمین بگذارند و «به آغوش ملت بازگردند».
پس از انتشار این بیانیه، محمد رسولاف، نویسنده و کارگردان، از فشار نهادهای مختلف علیه سینماگران امضاکننده این بیانیه خبر داد.
چندی بعد خود رسولاف به همراه مصطفی آلاحمد، از امضاکنندگان این بیانیه و همچنین جعفر پناهی بازداشت شدند و اوایل شهریور، مجید برزگر و محسن امیریوسفی پس از احضار به نهادهای امنیتی و تفهیم اتهام، برای این دو فیلمساز قرار وثیقه صادر شد.
محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی وزارت ارشاد، از کار روی فهرستی از سینماگران ایران خبر داده که قرار است به دلایل گوناگون از فعالیت در حوزه کاری خود منع شوند و اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، نیز افرادی را که «فتنهگران و بیانیهنویسان داخلی» نامیده، تهدید کرده است.