در حالی که هنوز مقام‌های جمهوری اسلامی عاملان اصلی مسمومیت‌های مشکوک دانش‌آموزان را معرفی نکرده‌اند، موجی از بازداشت‌ها به دلیل اظهارنظر، گمانه‌زنی یا اطلاع‌رسانی درباره این مسمومیت‌ها به راه افتاده و دستگیری‌هایی در استان کردستان گزارش شده است.
حسین حسینی رئیس کل دادگستری استان کردستان روز چهارشنبه ۱۶ اسفند از اختصاص «شعب ویژه» در این استان برای رسیدگی به آنچه «شایعات» درباره مسمومیت‌های مشکوک دانش‌آموزان خواند خبر داد و گفت: «تاکنون در این خصوص پنج نفر از لیدرها و سرشبکه‌های این موضوع شناسایی شده و سه نفر از این افراد دستگیر و روانه زندان شده‌اند.»
او افزود: «همچنین دستور تعقیب و دستگیری بیش از ۱۰ نفر دیگر در استان کردستان صادر شده است.»
گسترش موج بازداشت‌ها در زمینه مسمومیت‌های مشکوک به استان کردستان در شرایطی است که در جریان اعتراضات سراسری نیز این استان هدف سرکوب‌های گسترده قرار گرفت.
هنوز عوامل این مسمومیت‌ها، انگیزه‌های آنها و نیز روشی که برای مسموم‌سازی از آن استفاده می‌کنند، نامشخص هستند و در مورد آنها اطلاع‌رسانی نشده است.
خود مقام‌های جمهوری اسلامی بدون ارائه سند و مدرکی، ادعاهایی درباره دست داشتن «دشمن» یا «رسانه‌های معاند» (رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران) در این مسمومیت‌ها مطرح کرده‌اند.
این در حالی است که در روزهای اخیر برخی از چهره‌ها، فعالان سیاسی و کاربران شبکه‌های اجتماعی، از جمله مولوی عبدالحمید رهبر پرنفوذ سنی‌های ایران از احتمال دست داشتن حکومت یا گروه‌هایی وابسته به حکومت در این مسمومیت‌ها خبر داده‌اند.
همچنین مجید میراحمدی، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، روز سه‌شنبه، ۱۶ اسفند، از دستگیری برخی افراد در رابطه با مسمومیت‌های مشکوک خبر داد و تایید کرد که برخی از بازداشت‌شدگان «غیرمعاند» هستند.
اما به نظر می‌رسد حکومت با اعمال سانسور گسترده و بازداشت افراد در تلاش برای مسلط کردن نوع قرائت خود از مسمومیت‌هاست.
پیشتر ابراهیم رئیسی روز یکشنبه ۱۴ اسفند گفت: «این اقدام [مسمومیت‌های مشکوک دانش‌آموزان] حلقه‌ای دیگر از زنجیره توطئه‌های دشمن است.»
یک روز پس از آن، غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه خواستار «اشد مجازات» برای گویندگان برخی اظهارات در این زمینه شد.
او روز دوشنبه ۱۵ اسفند خطاب به مقام‌های قضایی جمهوری اسلامی گفت که در هر استانی باید شعبه‌ای به این موضوع اختصاص یابد و افرادی که «دروغ، شایعه و التهاب‌آفرینی می‌کنند»، احضار شوند.
پس از این اظهارات، علی صالحی دادستان تهران، از تشکیل «دو شعبه ویژه در دادسرای تهران» برای رسیدگی به این اظهارنظرها خبر داد.
او گفت: «در یک هفته گذشته علیه مدیران مسئول رسانه‌های هم‌میهن، رویداد ۲۴ و شرق و همچنین اشخاصی از جمله آذر منصوری، صادق زیبا کلام و رضا کیانیان اعلام جرم صورت گرفته و پرونده قضایی در این رابطه تشکیل شده است.»
همچنین رسانه‌های ایران شامگاه یکشنبه از بازداشت علی پورطباطبایی، خبرنگار رسانه قم‌نیوز در قم خبر دادند که اخبار مربوط به مسمومیت‌های مشکوک دانش‌آموزان در مدارس این شهر را پوشش می‌داد.
عباس عبدی فعال سیاسی در این باره نوشت: « بازداشت آقای پورطباطبایی نه تنها کمکی به رفع ابهام از شایعات و اخبار پیرامون مسمومیت‌ها نمی‌کند بلکه آن را بدتر می‌کند.»
احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار و زندانی سیاسی پیشین نیز در یادداشتی در این باره نوشت: «گمانه‌زنی در کشور ما عملاً ممنوع است و برای طرح هر حدس و گمانی باید در محاکم قضایی سند و مدرک محکمه پسند ارائه داد. خب دستگاه قضا از خود نمی‌پرسد که اگر افراد سند محکمه پسند در اختیار داشتند که نیازی به گمانه‌زنی پیدا نمی‌کردند.»
بر اساس ارزیابی سازمان‌های بین‌المللی، جمهوری اسلامی یکی از سرکوبگرترین نظام‌های جهان در زمینه آزادی بیان، اینترنت و مطبوعات است.
