حسن روحانی با بیان اینکه در زمستان سال ۹۹ «همه چیز برای احیای برجام آماده بود»، گفت که در جریان مذاکرات وین طرف‌های مقابل آماده دادن «امتیاز خروج سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی» و «لغو تحریم دفتر و نهادهای تحت نظر رهبر جمهوری اسلامی» بودند اما «این امکان فراهم نشد».
این اظهارات بخشی از سخنان رئیس جمهور سابق ایران در جلسه روز چهارشنبه سیزدهم اردیبهشت ماه با با وزیران و معاونان رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم است که با چند روز تاخیر، شنبه شانزدهم اردیبهشت توسط وب‌سایت روزنامه شرق منتشر شد.
روحانی در این جلسه گفت: «من امیدوار بودم که مسئله احیای برجام در اسفند ۹۹ یا فروردین ۱۴۰۰ حل شود تا دولتی که بر سر کار می‌آید، دچار این مشکل بزرگ نباشد.»
او همچنین با تاکید بر اینکه «برای احیای برجام همه چیز تمام شده و آماده بود»، افزود: «حتی موفق شدیم از طرف‌های مذاکره امتیاز خروج سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی و لغو تحریم دفتر رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای مربوط به ایشان را بگیریم و وقتی آن را به مقام رهبری گزارش دادم، ایشان خیلی خوشحال شد اما متاسفانه این امکان فراهم نشد.»
روحانی در سخنان خود اشاره نکرد که چه کسی مانع احیای برجام شده است.
اظهارات روحانی درباره مذاکرات احیای برجام است که در سال پایانی دولت دوازدهم به ریاست عباس عراقچی، معاون وقت وزارت خارجه ایران، با نمایندگان کشورهای فرانسه، آلمان، بریتانیا، چین، روسیه و اتحادیه اروپا و به شکل غیرمستقیم با نمایندگان دولت آمریکا در وین انجام شد.
این مذاکرات پس از شش دور و در حالی که دیپلمات‌ها از «آماده شدن متن نهایی» برای توافق سخن می‌گفتند، متوقف شد. با آن که دولت رئیسی با وقفه‌ای چند ماهه به مذاکرات بازگشت اما در نهایت این مذاکرات پس از سه دور و بدون نتیجه متوقف شد.
حمله روسیه به اوکراین و پس از آن اعتراضات سراسری در پی کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد نیز در عمل ادامه مذاکرات احیای برجام را ناممکن کرد و مقام‌های دولت آمریکا در چند ماه گذشته بارها اعلام کرده‌اند که این مذاکرات دیگر اولویت دولت جو بایدن نیست.
حسن روحانی در بخش دیگری از سخنان روز چهارشنبه خود با انتقاد از «یکدست شدن حاکمیت» افزود: «حالا که گفته می‌شود حاکمیت یکدست شده، انتظار می‌رود مشکلات زیادی حل شود اما باید دید منظور از حاکمیت یکدست چیست، چون قوه قضائیه که باید بی‌طرف باشد، پس لابد منظور از حاکمیت یکدست، دولت و مجلس است.»
روحانی تاکید کرد که «در اصل باید ملت و حاکمیت یکدست شوند، نه قوای حاکمیت» و گفت که مشکلات در صورتی حل می‌شود که ملت و حاکمیت یکدست شوند.
بخش دیگری از اظهارات روحانی در این جلسه نیز هشدارهای ضمنی به مقام‌های جمهوری اسلامی در خصوص «شکاف‌های اجتماعی» بود. او گفت که «امروز مسئله از شکاف اجتماعی گذشته و تبدیل به تنازع اجتماعی شده است.»
رئیس جمهور پیشین اضافه کرد که نسل جدید و جوان، فرهنگ خود، زبان خود و خواسته‌های خود را دارد و نمی‌توان با زبان تحکم با آنان سخن گفت، و «راه همراه کردن جوانان، دورباش و کور باش نیست و زبان تازیانه در این عرصه کارساز نیست.»
روحانی در جلسه قبلی با وزرای پیشین خود راه حل اصلی مشکلات کشور را «همه‌پرسی» درباره سه موضوع «سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصاد» خوانده بود. پیشتر نیز میرحسین موسوی از رهبران جنبش سبز خواستار انجام همه‌پرسی برای تغییر قانون اساسی کشور شده بود.
اما علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه ۲۹ فروردین به صراحت با برگزاری همه‌پرسی مخالفت کرد و گفت: «کجای دنیا این کار را می‌کنند؟ مگر همه مردم که باید در رفراندوم شرکت کنند امکان تحلیل آن مسئله را دارند؟ این چه حرفی است؟»
با استفاده از گزارش‌های روزنامه شرق و رادیو فردا؛ ش.ر/س.ن
