خبرگزاری رویترز فاش کرد که دبیرکل سازمان ملل روز ششم شهریور در نامهای به وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرده بود شعبه بانک کشاورزی روسیه در لوکزامبورگ میتواند متقاضی بازگشت به سیستم پرداخت بینالمللی «سوئیفت» شود.
در این نامه اعلام شده که سوئیفت تأیید کرده این بانک برای تراکنشهای مربوط به «غذا و کود» مجاز به عضویت دوباره در این سیستم پرداخت است و میتواند طی ۳۰ روز درخواست خود را ارائه دهد.
آنوتونیو گوترش در این نامه، چهار اقدامی را توضیح داده که سازمان ملل میتواند برای «بهبود صادرات غلات و کود» روسیه جهت قانع کردن مسکو برای بازگشت به توافق صدور غلات با اوکراین در دریای سیاه انجام دهد.
او به سرگئی لاوروف گفته سازمان ملل فوراً آمادگی دارد این اقدامها را انجام دهد تا روسیه به این توافق بازگردد و عملیات انتقال غلات در دریای سیاه «به شکل کامل از سر گرفته شود.»
در مقابل، وزارت امور خارجه روسیه روز ۱۵ شهریور در بیانیهای درباره پیشنهاد آقای گوترش ابراز بدبینی کرده و نوشته است که به جای معافیت واقعی از تحریمهای اعمالشده توسط غرب، روسیه فقط وعدههای جدیدی از دبیرکل سازمان ملل دریافت کرده است.
این وزارتخانه در ادامه تأکید کرده چنین پیشنهادهایی نمیتوانند به عنوان پایه و اساسی برای رسیدن به «پیشرفت ملموس» برای بازگرداندن صادرات کشاورزی روسیه به وضعیت عادی در نظر گرفته شوند.
مسکو در تیر ماه امسال از توافق صادرات غلات خارج شد؛ توافقی که با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه برای جلوگیری از بحران جهانی غذا در دنیا که به گفته سازمان ملل بعد از تهاجم به اوکراین تشدید شده بود، منعقد شد.
روسیه و اوکراین صادرکنندگان عمده غلات هستند و بهانه روسیه برای خروج از این توافق آن بود که صادرات محصولات کشاورزیاش به مانع برخورد کرده و صادرات غله اوکراین تحت این توافق برای کشورهای نیازمند کافی نیست.
اوکراین در مدت اجرای این قرارداد توانسته بود ۳۳ میلیون تن غلات صادر کند.
از سوی دیگر صادرات غلات و کود روسیه تحت تحریم کشورهای غربی نیست، اما مسکو میگوید محدود شدن اموری مانند پرداختها، حمل و نقل و بیمه مانعی برای انتقال محصولاتش هستند.
یکی از شرطهای روسیه برای احیای توافق صادرات غلات در دریای سیاه اتصال دوباره بانک کشاورزی «روسلکوزبانک» به سیستم پرداخت سوئیفت بوده است. اتحادیه اروپا در تیر ماه سال گذشته اتصال سیستم بانکی روسیه به سوئیفت را قطع کرده بود.
دبیرکل سازمان ملل در نامه خود پیشنهاد داده که شعبه بانک کشاورزی روسیه در لوکزامبورگ به عنوان واسطه میان موسسات مالی جهان و بانک اصلی در مسکو عمل کند و پیغامهای انتقال مالی را با استفاده از سوئیفت به بانکهای جهانی برساند و مسیر معکوس به داخل روسیه را نیز طی کند.
آقای گوترش همچنین پیشنهاد داده یک شرکت بیمه مورد حمایت سازمان ملل با همکاری بیمه لوید در لندن میتواند ظرف چهار تا شش هفته برای عملیاتی شدن بیمه محمولههای غذا و کود روسی فعال شود.
مدیرعامل شرکت بیمه لوید روز ۱۶ شهریور به رویترز گفت که این شرکت در حال مذاکره با سازمان ملل برای بیمه کردن کشتیهای اوکراین در صورت احیای توافق غلات دریای سیاه بود.
دیگر محورهای پیشنهادی دبیرکل سازمان ملل به وزارت امور خارجه روسیه، مداخله برای آزاد کردن داراییهای شرکتهای کودسازی روسیه در اتحادیه اروپا و یافتن راههای جدید برای تسهیل دسترسی کشتیهای حامل محصولات کشاورزی روسیه به بنادر کشورهای اروپایی بوده است.
این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه روز ۱۳ شهریور پس از دیدار با رئیس جمهور ترکیه در شهر سوچی روسیه تأکید کرد تا زمانی که غرب خواستههای روسیه را مورد توجه قرار ندهد، توافق تازهای برای صدور غلات وجود نخواهد داشت.
او خواهان لغو تمامی تحریمهای مرتبط با محصولات کشاورزی روسیه شد. به گفتۀ او، اگر خواستههای مسکو تأمین شود، روسیه میتواند «در همین روزهای آینده» به توافق بازگردد.
روسیه پس از خروج از توافق انتقال غلات، حملات پهپادی و موشکی خود را علیه بنادری را که صادرات غلات اوکراین از آنجا صورت میگرفت، افزایش داد که باعث آسیب انبارها و زیرساختهای مربوط به صادرات غله اوکراین شد.