تظاهرات گسترده اسرائیلی‌های مخالف نتانیاهو در آمریکا، همزمان با دیدارهای او با سران دیگر کشورها و حضور او در مجمع عمومی سازمان ملل، از مسائل مورد توجه رسانه‌های اسرائیل در روزهای اخیر بود.
علاوه بر این، صلح احتمالی اسرائیل و عربستان سعودی، با وجود نگرانی از عواقب برنامه هسته‌ای عربستان برای امنیت اسرائیل، و نیز شیوه حکومت‌داری محمد بن‌سلمان بر عربستان از موضوعاتی بود که رسانه‌های اسرائیل در این هفته به آن پرداختند.
همچنین سفر رسمی مقامات نظامی و امنیتی اسرائیل به باکو یک روز پیش از آغاز عملیات نظامی جمهوری آذربایجان در قره‌باغ کوهستانی از دیگر موضوعاتی بود که در رسانه‌های اسرائیل به آن توجه شده بود.
یک گرفتاری مشترک در نیویورک
نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهور اسلامی ایران در حاشیه هفتاد و هشتمین دوره مجمع عمومی سازمان ملل متحد با یک گرفتاری مشابه روبه‌رو بودند؛ تظاهرات گسترده و پیاپی هم‌میهنان‌شان که با سیاست‌های آن‌ها مخالفت می‌کنند. با این تفاوت که رسانه‌های داخل اسرائیل توجه زیادی به این تظاهرات کردند و از زوایای مختلف به بررسی آن پرداختند.
صدها تن از اسرائیلی‌های ساکن آمریکا از ایالات مختلف خود را به نیویورک رسانده بودند تا در برابر هتل محل اقامت بنیامین نتانیاهو و همسرش، سازمان ملل متحد و هر جای دیگری که آن‌دو حضور یافتند، تجمع کرده و شعارهای تندی در نکوهش برنامه دولت اسرائیل برای تغییرات قضایی سردهند. آن‌ها اصرار داشتند که عملکرد نتانیاهو اسرائیل را به خودکامگی انداخته است.
توجه رسانه‌های داخل اسرائیل به تجمعات مخالفان در نیویورک پس از آن بیشتر شد که رسانه‌های عمده آمریکایی گزارش‌های مشروحی در خصوص تظاهرات علیه بنیامین نتانیاهو منتشر کرده و شبکه سی‌بی‌اس در یک برنامه یک‌ساعته با سه تن از سخنگویان یکی از گروه‌های اصلی مخالفان که نظامیان دوره ذخیره ارتش بوده‌اند، مصاحبه کرد.
یکی از سخنگویان این گروه گفت وقتی رهبران اسرائیل سربازان کشور را راهی عملیات و بمباران مناطق فلسطینی می‌کنند که ممکن است در آن زن و کودک کشته و خانه آن‌ها نابود شود، سربازان باید به صلاحیت اخلاقی چنین رهبرانی اعتماد کامل داشته باشند اما دولت کنونی نتانیاهو فاقد این صلاحیت است و لذا برخی از نظامیان در دوره اخیر در زمینه مخالفت با برنامه‌های دولت برای تغییرات قضایی، از حضور در ارتش خودداری کرده‌اند.
برخی از مخالفان نیز تصویری از آقای نتانیاهو را در برابر زندان بدنام جزیره الکاتراز سر دست بردند. همزمان، اهود باراک، ژنرال ذخیره ارتش و کسی که نخست‌وزیر و وزیر دفاع و رئیس ستاد ارتش اسرائیل بوده، در گفت‌وگو با رسانه‌های آمریکایی گفت او بعید نمی‌داند که وضعیت اسرائیل رو به هرج و مرج بیشتر کشیده شود.
برخی از مقامات ارشد امنیتی و اطلاعاتی پیشین نیز مانند رؤسای قبلی موساد در نامه به کنگره مدعی شدند که بنیامین نتانیاهو صلاحیت رهبری اسرائیل را از دست داده و لذا آمریکا باید از همکاری با دولت او دست بکشد.
رسانه‌های اسرائیل هریک از نگاه خود، مصاحبه‌های اسرائیلی‌های مخالف با رسانه‌های آمریکایی را بررسی کردند؛ برخی از هواداران دولت این عمل را همراهی و همگامی با دشمنان اسرائیل نامیدند و آن‌ها را متهم کردند که به بدترین دشمنان اسرائیل بهانه می‌دهند.
الی کوهن وزیر خارجه نیز گفت شایسته است که تظاهرات علیه دولت به مرزهای اسرائیل محدود شود. اما روزنامه هاآرتص از زبان مخالفان نوشت که ایجاد فشار بر دولت درست زمانی که نتانیاهو در سفرهای خارجی است، یک ضرورت است.
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست نیز با بازتاب اظهارات بیان شده میان ابراهیم رئیسی با یهودیان ضد صهیونیسم در دیدار آن‌ها در نیویورک، نوشت رئیس‌جمهور ایران رویکرد این گروه مخالف موجودیت اسرائیل را «یک کار بزرگ» نامید و گفت «تنها مشکل ما با صهیونیست‌ها است وگرنه هیچ مشکلی با دین یهود و تورات نداریم و در ایران یهودیان آزادی مذهب دارند».
به نوشته جروزالم پست، حاخام‌های گروه ضد صهیونیستی «نتوره کارتا» به ابراهیم رئیسی گفتند «در طول حیات جمهوری اسلامی ایران این حکومت به جامعه یهود احترام گذاشته، از آن محافظت کرده و تشخیص داده که صهیونیسم ارتباطی با مذهب نداشته و اشغالگری غیرقابل قبول است». گروه نتوره کارتا از زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد به دوستان نزدیک جمهوری اسلامی ایران تبدیل شدند.
چشم‌انداز «صلح با عربستان» اختلافات داخلی اسرائیل را عمیق‌تر کرد
صلح با عربستان سعودی یکی از مهم‌ترین موضوع‌های مورد تفاهم سیاستمداران و مردم اسرائیل در طول دهه‌ها بوده است. اما شروطی که به‌نوشته رسانه‌های آمریکایی و اسرائیلی، رهبری عربستان برای تحقق این رؤیای دیرینه اسرائیلی‌ها عنوان کرده، این روزها صحنه چندپاره شده سیاست اسرائیل را دچار شکاف بیشتری کرد.
پس از آن‌که بنیامین نتانیاهو و جو بایدن این هفته در نخستین دیدار خود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل به طور تلویحی گزارش‌های متعدد دوره اخیر در خصوص کوشش پشت پرده برای پیشبرد صلح میان اسرائیل و عربستان را تأیید کردند، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، به صراحتی که رسانه‌های اسرائیلی آن را «تاریخی» نامیدند، گفت کشورش و اسرائیل «هر روز بیش از قبل در این هدف به یکدیگر نزدیک می‌شوند».
اما بازتاب نوشته وال استریت جورنال در این زمینه که بنیامین نتانیاهو به نهادهای اسرائیلی دستور داده تا اثرات برخورداری احتمالی عربستان از برنامه غنی‌سازی اورانیوم با اهداف صلح‌جویانه را بر امنیت اسرائیل بررسی کنند، با موجی وسیع از واکنش‌های سیاستمداران اسرائیلی و رسانه‌های این کشور روبه‌رو شد.
یدیعوت آحرونوت اظهارات یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل را بازتاب داد که در اظهارنظر در خصوص سازش احتمالی بنیامین نتانیاهو برسر دستیابی عربستان به برنامه هسته‌ای، گفت توافق اسرائیلی- سعودی یک امر خوشآیند خواهد بود اما نه به قیمت مسابقه تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه، که خود نتانیاهو در تمام عمرش دقیقا با آن جنگیده و این مبارزه، پایه‌های راهبرد هسته‌ای اسرائیل بوده است.
به گفته آقای لاپید، اسرائیل نباید منافع امنیتی خود را برای اهداف سیاسی رها کند زیرا «دموکراسی‌های قوی منافع امنیتی خود را فدای سیاست نمی‌کنند». او افزود اسرائیل «نباید با هیچ نوع غنی‌سازی اورانیوم در عربستان موافقت کند؛ کاری خطرناک و غیرمسئولانه».
مِراو میخائلی، رهبر حزب کارگر اسرائیل، در واکنش به موافقت احتمالی نتانیاهو با طرح غنی‌سازی اورانیوم عربستان گفت «هیچ اعتراف روشن‌تری از این در شکست مبارزه اسرائیل با برنامه اتمی ایران وجود ندارد و «اگر نتانیاهو حقیقتا با برنامه ایرانی مبارزه کرده بود، امروز در شرایطی نبودیم که ملزم به تأیید غنی‌سازی اورانیوم عربستان شویم». خانم میخائلی ابراز نگرانی کرد که بنیامین نتانیاهو به جای پاسداری از منافع امنیتی اسرائیل، تصمیماتی برای پیشبرد منافع شخصی خود در صحنه سیاست اسرائیل بگیرد.
برخی از هم‌حزبی‌های نخست‌وزیر اسرائیل نیز تبدیل عربستان به یک قدرت هسته‌ای با موافقت دولت راستگرای اسرائیل را به‌شدت نکوهش کردند. خانم تالی گوتلیب از حزب لیکود در شبکه ایکس نوشت با یک «جنون خطرناک» روبه‌رو شده و نخست‌وزیر باید روشن کند که مذاکرات مخفیانه‌ای با استناد به موافقت اسرائیل به غنی‌سازی اورانیوم در عربستان وجود ندارد در غیراین‌صورت مغز خود را از دست داده‌ایم.
بن‌سلمان این‌گونه عربستان را تغییر داد
یدیعوت آحرونوت یادآوری کرد که جو بایدن در کارزار انتخاباتی خود قول داده بود که با رسیدن به ریاست‌جمهوری هر کاری انجام دهد تا عربستان را که رهبری آن در مظان اتهام صدور دستور قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی بود، منزوی کند اما اکنون از نظر دولت بایدن، عربستان دیگر موجودیتی جذامی نیست بلکه دستیابی به توافق عادی‌سازی رابطه عربستان و اسرائیل به یکی از اولویت‌های اصلی واشینگتن و بنیامین نتانیاهو تبدیل شده است.
به نوشته یدیعوت آحرونوت، بن‌سلمان در سال‌هایی که از حضورش در قدرت سپری شده، با تمرکز بر ابتکارات دیپلماتیک بزرگ و ارتقای طرح موسوم به چشم‌انداز ۲۰۳۰ برای اصلاحات عمده اقتصادی و اجتماعی و اشتغال‌زایی برای جوانان، برای رهایی کشورش از تکیه به درآمدهای نفتی تلاش می‌کند و حکومتی را که فوق محافظه‌کار و تحت حاکمیت قوانین شریعت بود، به قدرتی رو به رشد در زمینه‌های متعدد تبدیل کرده و حتی میلیاردها دلار در ورزش سرمایه‌گذاری کرده و فوتبالیست‌های برتر جهانی مانند کریستیانو رونالدو را به خدمت گرفته است.
این مقاله افزود محمد بن‌سلمان میلیاردها دلار پولی را که در زمینه گلف، فوتبال و سایر سرگرمی‌ها و ورزش‌ها اختصاص داده، هدر دادن سرمایه نمی‌داند و تشخیص داده که این امر به افزایش تولید ناخالص داخلی کشورش کمکی بزرگ خواهد کرد.
به نوشته یدیعوت آحرونوت، بن‌سلمان در روزهای اخیر تأکید کرد که دستور کار مذاکرات کشورش با آمریکا حقیقتا جذاب است، و در حالی که ریاض به تازگی با تهران آشتی کرده، به صراحت به تهران پیام داده که اگر بخواهد سلاح هسته‌ای داشته باشد، عربستان هم «باید» از آن برخوردار باشد.
این رسانه اضافه می‌کند بن‌سلمان رابطه با مسکو را نیز حفظ کرده و با وجود توصیف ادامه جنگ روسیه در اوکراین به عنوان «یک رویداد بسیار بد»، قصد ندارد که موضع بی‌طرفی کشورش را به زیان مسکو تغییر دهد. او همچنین ضمن حفظ رابطه با آمریکا، مناسبات با چین و روسیه را در راستای ارتقای منافع سعودی گسترش داده و این منافع درست همان چیزی است که این بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان را اکنون به سوی استقبال از عادی‌سازی رابطه با اسرائیل سوق داده است.
سفر امنیتی‌های اسرائیل به باکو شب قبل از عملیات در قره‌باغ کوهستانی
رسانه‌های اسرائیلی با استناد به بیانیه وزارت دفاع جمهوری آذربایجان گزارش دادند که یک شب قبل از آغاز فرمان الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور این کشور برای آغاز عملیات نظامی علیه نیروهای ارمنی در منطقه قره‌باغ کوهستانی، یک هیئت ارشد از مقامات نظامی و امنیتی اسرائیل به باکو رفته بود.
شبکه کان نوشت که هیئت اسرائیلی به ریاست ژنرال ایال ضمیر، مدیرکل وزارت دفاع، در اقامت خود در باکو از جمله با ذاکر حسن‌اف، وزیر دفاع جمهوری آذربایجان دیدار کرد.
روزنامه هاآرتص نیز گزارش داد که در طول سال جاری میلادی دست‌کم ۱۵ پرواز از فرودگاه نظامی اسرائیلی «عوودا» در جنوب اسرائیل به سوی جمهوری آذربایجان انجام شده که دو پرواز آن، به طرزی غیرعادی در روزهای اخیر بود و همزمان، ارتش جمهوری آذربایجان موشک اسرائیلی از مدل «باراک-۸» را علیه «دشمن فرضی» در خاک خود آزمایش کرد.
براساس گزارش‌های منتشره در رسانه‌های غربی، از سال ۲۰۱۶، اسرائیل در تجهیز جمهوری آذربایجان به سلاح، جایگزین روسیه شده و باکو اکنون یکی از سه مشتری عمده صنایع نظامی اسرائیل است.
به نوشته شبکه کان و به نقل از مطبوعات خارجی، اسرائیل اکنون به جمهوری آذربایجان تسلیحاتی در حد میلیاردها دلار در سال می‌فروشد و نفت و از این کشور «دسترسی ژئوپلیتیک» دریافت می‌کند. این شبکه به مفهوم «دسترسی سوق‌الجیشی» که جمهوری آذربایجان در اختیار اسرائیل می‌گذارد، اشاره نکرده اما ممکن است شائبه نزدیکی مرز آذربایجان با ایران را تداعی کند.
روزنامه معاریو به انتشار ویدئوهایی در رسانه‌های منطقه‌ای همسو با ایران که از پایکوبی شهروندان جمهوری آذربایجان با پرچم اسرائیل پس از شنیدن خبر آتش‌بس در عملیات ارتش قره‌باغ کوهستانی پرداخته، و همزمانی حضور هیئت ارشد امنیتی اسرائیل در باکو یک روز پیش از آغاز این عملیات را یادآوری کرده است.
معاریو افزود که الچین امیربایوف، مشاور رئیس‌جمهور آذربایجان ماه گذشته به این روزنامه اظهار داشت که همکاری راهبردی این کشور و اسرائیل در بالاترین حد خود قرار دارد و انتظار میرود که بیش از این هم گسترش یابد.
سایت والانیوز نیز نوشت جمهوری آذربایجان با تکیه به جنگ‌افزارهای مدرن اسرائیلی و ترکیه‌ای، هدفی را که از سال‌ها پیش در سودای آن بود، شاید اکنون در عملیات یک روزه اخیر محقق کرده باشد... یک روز پیش از آغاز این عملیات، باکو میزبان مدیرکل وزارت دفاع اسرائیل در سفر رسمی او و هیئت ارشد همراهش بوده و سایت‌هایی که پروازها را رصد می‌کنند در دوره اخیر از افزایش پروازها میان اسرائیل و جمهوری آذربایجان خبر داده‌اند.
والانیوز در اشاره به همکاری تلویحی اسرائیل، ترکیه و روسیه علیه ارمنستان در تحولات اخیر منطقه جنوب قفقاز، نوشت جنگ روسیه در اوکراین توجه مسکو را از بحران قره‌باغ منحرف کرد و ایروان در تلاش برای ایجاد توازن، سعی کرد که به غرب نزدیک شود.
والانیوز اضافه می‌کند جمهوری آذربایجان با سلاح اسرائیلی و استفاده از فرصت، درصدد تسلیم کردن جدایی‌طلبان ارمنی برآمد و حمله برق‌آسایی را در روزهای گذشته با هدف پایان دادن به یک بحران ۳۰ ساله بر سرقره‌‌باغ آغاز کرد و روسیه هم با انتقام‌گیری از روی آوردن ارمنستان به غرب، راه «موفقیت تاریخی» جمهوری آذربایجان را هموار کرد.
