بلافاصله بعد از حمله حماس به اسرائیل، مقام‌های این کشور آن را بدترین حمله نامیدند و گفتند حماس را از روی زمین محو می‌کنند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفت: «ما با تمام قوا می‌جنگیم. در همه جبهه‌ها حمله را آغاز کردیم. هر عضو حماس یک مرده است. حماس داعش است و همان‌طور که جهان داعش را محو کرد، حماس هم نابود و محو می‌شود.»
حالا حدود ۱۰ روز پس از آغاز درگیری‌ها، ارتش اسرائیل با گسیل کردن تانک‌ها، سربازان و حدود ۳۰۰ هزار نفر از نیروهای ذخیره خود به نظر می‌رسد برای حمله‌ای بزرگ به حماس در نوار غزه آماده می‌شود.
جمعه سیزدهم اکتبر وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرد که نیروی زمینی ارتش به منظور حمله به شبه‌نظامیان حماس و آزادسازی گروگان‌های اسرائیلی وارد نوار غزه شده است. البته وزارت دفاع توضیح داده بود که این عملیات بخشی از یک حمله زمینی بزرگ تر نیست. با این حال برخی تحلیلگران از احتمال حمله زمینی گسترده اسرائیل علیه حماس خبر می‌دهند.
حسین آقایی، پژوهشگر روابط بین‌الملل و امور استراتژیک، می‌گوید: «از نظر راهبردی و نظامی، اسرائیل راهی به‌جز انجام حمله زمینی برای ضربه زدن به حماس و احیای بازدارندگی خود ندارد. مسئله غیرنظامیان برای اسرائیل مهم است و دارد زمان می‌دهد تا آن‌ها تا حد ممکن غزه را تخلیه کنند و به سمت جنوب بروند تا در برابر آتش اسرائیل تا حدی در امان باشند. البته اسرائیل در حال بررسی واکنش‌های بین‌المللی احتمالی هم هست.»
روز شنبه چهاردهم اکتبر روزنامه نیویورک تایمز به‌نقل از برخی مقام‌های اسرائیل نوشت تأخیر چند روزه در حمله زمینی تا حدی به‌خاطر «شرایط جوی» بوده است که پشتیبانی هوایی از نیروهای زمینی را برای خلبانان و اپراتورهای هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیل دشوار می‌کند. اما به هر حال، به‌رغم رایزنی‌های بین‌المللی برای منصرف کردن اسرائیل، احتمال حمله زمینی قریب‌الوقوع اسرائیل همچنان وجود دارد.
اما در صورت چنین اقدامی این حمله چه دستاوردها و پیامدهایی برای این کشور و مقام‌های آن خواهد داشت؟
دستاورد اول: تخریب زیرساخت‌های نظامی حماس
حمله زمینی اسرائیل به غزه ممکن است منجر به تخریب تونل‌ها، انبارهای سلاح و مهمات، مخفیگاه‌های حماس و سایت‌های پرتاب موشکی آن‌ها شود؛ دستاوردی که در نتیجه تهدید علیه شهروندان اسرائیلی را کاهش می‌دهد. حسین آقایی، پژوهشگر روابط بین‌الملل و امور استراتژیک مقیم ترکیه، تضعیف نظامی حداکثری حماس را از اولین دستاوردهای چنین حمله‌ای می‌داند:
«اسرائیل با حمله زمینی از لحاظ نظامی قوای تهاجمی حماس را تضعیف می‌کند و می‌تواند مراکز نظامی، تأسیسات لجستیک، تونل‌ها، پناهگاه‌ها و مخفیگاه‌های حماس را از بین ببرد. البته بستگی به این دارد که اسرائیل چقدر بتواند پیشروی نظامی انجام دهد. کار برای اسرائیل راحت نیست اما به نظر عزم جزمی برای این حمله دارد تا حماس و یا هر گروه دیگری در آینده چنین اقدامات تروریستی‌ای را علیه اسرائیل نتوانند انجام بدهند.»
دستاورد دوم: احیای قدرت بازدارندگی
اسرائیل از طریق حمله زمینی ممکن است موفق شود از حملات موشکی آینده حماس جلوگیری کند. اسرائیل می‌خواهد از طریق حمله زمینی به حماس و حامیان این گروه پیام بفرستد که هر گونه حمله نظامی به اسرائیل با پاسخی قاطع روبه‌رو می‌شود.
دستاورد سوم: ترمیم موقعیت داخلی دولت
دولت بنیامین نتانیاهو، به‌خاطر پافشاری بر اجرای اصلاحات قضایی، اتهام‌های فساد مالی نخست‌وزیر و همینطور عدم موفقیت در حفاظت از شهروندان اسرائیلی در مقابل حملات اخیر حماس، از طرف احزاب مخالف و شهروندانش تحت فشار است. عملیات زمینی و از بین بردن شبه‌نظامیان حماس و در صورت موفقیت آزادی گروگان‌های اسرائیلی می‌تواند کمک زیادی به ترمیم چهره بنیامین نتانیاهو و ادامه حیات سیاسی او بکند.
چالش‌های پیش روی اسرائیل در صورت حملهٔ زمینی به غزه
اما از دستاوردهای احتمالی اسرائیل از حمله زمینی به حماس که بگذریم، چنین حمله‌ای ممکن است از جنبه‌های مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی خطرات و چالش‌هایی را برای اسرائیل به همراه داشته باشد.
چالش اول: چندجبهه‌ای شدن جنگ
حسین آقایی می‌گوید چندجبهه‌ای شدن جنگ بستگی به واکنش جمهوری اسلامی و گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به آن در منطقه ازجمله حزب‌الله لبنان دارد: «به نظر می‌رسد که از طرف آمریکا پیام‌هایی شفاف در مورد تبعات مداخله نظامی در جنگ اسرائیل و حماس به کشورهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی داده شده است.»
جاستین کرامپ، تحلیلگر شرکت مشاوره ریسک‌های بین‌المللی سیبیل لاین در بریتانیا، هم از احتمال باز شدن پای حزب‌الله، ایران و حتی آمریکا به جنگ چنین می‌گوید: «حزب‌الله فعلاً وارد جنگ نشده. اما آن‌ها گفته‌اند در صورت بالا گرفتن نبرد زمینی در غزه، به این رویداد به‌عنوان یک جرقه نگاه می‌کنند؛ اقدامی که ممکن است حمایت آمریکا برای هدف قرار دادن نیروهای حزب‌الله در لبنان و سوریه را در پی داشته باشد. البته این‌که آیا در زمانی ایران هم در جنگ مداخله کند، همچنان جای سؤال است.»
این احتمالات در صورت وقوع، به‌اعتقاد برخی تحلیلگران، دامنهٔ جنگ اسرائیل و حماس را بسیار فراتر از منطقهٔ خاورمیانه گسترش خواهد داد.
چالش دوم: درگیری در جنگی سخت، طولانی و خونبار
به‌گفتهٔ حسین آقایی، راکت‌ها و موشک‌های حماس، پهپادها، تونل‌ها، موشک‌های ضد تانک، بمب‌های کنار جاده‌ای، تله‌های انفجاری، بمبگذاران انتحاری و استفادهٔ حماس از غیرنظامی‌ها به‌عنوان سپر ازجمله چالش‌های اسرائیل در صورت حمله به غزه خواهد بود. آقای آقایی می‌گوید: «راه‌حل اسرائیل در برابر این چالش‌ها این است که به‌طور مرحله‌ای و تدریجی وارد غزه بشود.»
از طرف دیگر اسرائیل در صورت حمله زمینی به غزه وارد حریم عملیاتی حماس می‌شود؛ منطقه‌ای که شبه‌نظامیان این گروه نسبت به نیروی زمینی اسرائیل تسلط و برتری بیشتری از لحاظ اطلاعاتی و لجستیکی بر آن دارند. حماس احتمالاً از مدت‌ها پیش خود را برای چنین سناریویی آماده می‌کرده. بنابر این احتمال دارد سربازان اسرائیلی در مواردی در جنگ با حماس با غافلگیری روبه‌رو شوند و تلفات قابل توجهی بدهند.
جاستین کرامپ، تحلیلگر شرکت مشاوره ریسک‌های بین‌المللی سیبیل لاین، می‌گوید:« اسرائیل در گذشته از حمله زمینی به حماس خودداری کرده. مطمئناً حماس سعی داشته اسرائیل را به چنین کاری تحریک کند. فکر می‌کنم حماس می‌خواهد اسرائیل را به یک نبرد خشونت‌بار در مناطق شهری بکشاند تا بتواند توجه‌های زیادی را به مسئله فلسطینی‌ها جلب کند.»
چالش سوم: حفظ جان گروگان‌های اسرائیلی
در تازه‌ترین به‌روزرسانی، ارتش اسرائیل گفته تا کنون ۱۹۹ نفر از شهروندان این کشور ازجمله زنان، کودکان، نوزادان و سالمندان توسط حماس گروگان گرفته شده‌اند. حماس ادعا می‌کند که آن‌ها را به «مکان‌های امن و تونل‌های مقاومت» منتقل کرده است. گزارش هایی هم مبنی بر تلاش مصر، قطر و برخی کشورهای دیگر برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی از دست حماس وجود دارد.
حماس تهدید کرده که در صورت حملات هوایی بدون هشدار قبلی اسرائیل، در ازای هر حمله یکی از گروگان‌ها را می‌کشد. از طرف دیگر اما این گروه ممکن است بخواهد با حفظ جان گروگان‌های اسرائیلی آن‌ها را با اعضای زندانی خود در اسرائیل معاوضه کند. با وجود این، برخی تحلیلگران بر این باورند که اگرچه در شرایط عادی آزاد کردن گروگان‌ها از اولویت‌های اصلی اسرائیل است اما ممکن است حمله زمینی و وارد کردن ضربه مهلک به حماس حالا تا حدودی جای چنین اولویتی را گرفته باشد.
چالش چهارم: کشته شدن غیرنظامیان و واکنش‌های بین‌المللی
باریکه غزه در ساحل شرقی دریای مدیترانه مساحتی حدود ۳۶۰ کیلومتر مربع دارد. طول آن حدود ۴۱ کیلومتر و عرض آن بین شش تا ۱۲ کیلومتر است. حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در غزه زندگی می‌کنند. یعنی یکی از پر‌جمعیت‌ترین مناطق کوچک جهان که حدوداً هر پنج تا شش هزار نفر از ساکنانش مجبورند در مساحتی حدود یک کیلومتر مربع در کنار هم زندگی کنند. مردمی فقیر که به‌خاطر کمبود شغل، درآمد و همینطور محاصره و حالا جنگ شرایط سختی دارند.
حمله نیروی زمینی اسرائیل به غزه و همینطور حمایت هوایی از نیروهای زمینی، تلفات انسانی زیادی در پی خواهد داشت. در نبردهای شهری و تن‌به‌تن احتمال تمیز دادن میان غیرنظامیان و شبه‌نظامیان کمتر می‌شود و این چالش تلفات غیرنظامیان را بالا می‌برد.
برخی از بمب‌هایی که جنگنده‌های اسرائیل استفاده می‌کنند، وزنی حدود هزار کیلوگرم دارند و می‌توانند تا عمق ۶۰ متری سازه‌های بتنی نفوذ کنند. این بمب‌ها قدرت تخریب وسیع دارند و در چنین منطقه کوچکی ممکن است باعث کشته شدن عده زیادی از غیرنظامی‌ها شوند. به محض انتشار آمار و تصاویر کشته‌شدگان، جامعه بین‌المللی نسبت به کشتار آن‌ها واکنش نشان خواهد داد؛ تظاهرات و راهپیمایی‌هایی که احتمالا به چهره بین‌المللی اسرائیل و هم‌پیمانانش لطمه خواهد زد و ممکن است در روند عادی‌سازی روابط کشورهای عربی به‌ویژه عربستان سعودی با این کشور مشکل ایجاد کند.
شاید به خاطر همین باشد که دولت آمریکا علی‌رغم اعلام حمایتش از اسرائیل در برابر شبه‌نظامیان حماس همچنان بر حفاظت از جان غیرنظامیان تأکید می‌کند و در پی رایزنی برای ایجاد کریدوری انسانی برای خروج مردم غزه است.
چالش پنجم: کنترل غزه در صورت پیروزی بر حماس
حماس از سال ۲۰۰۷ و پس از پیروزی بر چالش‌های سیاسی مختلف از طرف سازمان جنبش آزادیبخش فلسطین موسوم به ساف، کنترل غزه را در دست گرفته است. اما آیا اسرائیل در صورت انجام عملیات زمینی گسترده به غزه قصد اشغال طولانی‌مدت و مجدد آن را دارد؟
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، اشغال دوبارهٔ غزه را یک اشتباه بزرگ خوانده. او معتقد است حماس و به‌گفته او عوامل تندرو این گروه نمایندهٔ فلسطینی‌ها نیستند.
کارولین کیسان، استاد مرکز مسائل بین‌المللی دانشگاه نیویورک، می‌گوید: «آمریکا هم اکنون در شرایط دشواری قرار دارد. دولت جو بایدن به‌طور شفاف حمایت همه‌جانبه خود را از اسرائیل اعلام کرده. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین گفته کشورش به اسرائیل کمک نظامی هم می‌کند. اما هنوز مشخص نیست این کمک نظامی چگونه خواهد بود. تصور نمی‌کنم این کمک به معنی فرستادن نیرو روی زمین باشد.»
اسرائیل در صورت اقدام به نبرد زمینی در غزه و پیروزی بر حماس، برای کنترل آن و جلوگیری از قدرت‌گیری مجدد حماس، به استقرار یک سازوکار حکومتی در غزه نیاز دارد. چنین سازوکاری اگر از طرف اسرائیل تعیین شود، از سوی ساکنان غزه و حتی مخالفان فلسطینی حماس در این منطقه پذیرفتنی نیست. احتمالا شورش و نافرمانی‌های مدنی مردم غزه برای اسرائیل چالش بزرگی خواهد بود.
