جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، روز پنجشنبه به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل گفت که وضعیت کلی بشردوستانه در غزه غیرقابل قبول است و به اسرائیل هشدار داد که برای رسیدگی به این بحران اقداماتی انجام دهد، «وگرنه با عواقبی روبهرو خواهد شد.»
بایدن و نتانیاهو روز پنجشنبه، شانزدهم فروردین، تماسی تلفنی داشتند و کاخ سفید خبر میدهد که جو بایدن در این تماس با بنیامین نتانیاهو دربارهٔ تهدیدات جدید تلافیجویانه ایران نیز گفتوگو کرده و تصریح کرده است که ایالات متحده «قویاً از اسرائیل در مواجهه با این تهدید حمایت میکند.»
موضوع غزه
این گفتوگو اولین تماس تلفنی بایدن و نتانیاهو از زمان حمله اسرائیل به گروه امدادی «آشپزخانه مرکزی جهانی» است که به کشته شدن هفت امدادگر غزه انجامید.
حمله دوشنبه ۱۳ فروردین به خودروهای حامل امدادگران موسسه خیریه آمریکایی «آشپزخانه مرکزی جهان» که یکی از مهمترین تامینکنندگان مواد غذایی در نوار غزه است، باعث «خشم» در بین مقامات کاخ سفید شده است.
به نوشته شبکه خبری سیانان، کاخ سفید بلافاصله پس از پایان تماس تلفنی بایدن و نتانیاهو در بیانیهای اعلام کرد که آقای بایدن در این تماس «تأکید کرد که حمله به کارکنان نهادهای بشردوستانه و وضعیت کلی بشردوستانه [در غزه] غیرقابل قبول است.»
وی تصریح کرد که «سیاست آمریکا در قبال غزه با ارزیابی ما از اقدامات عاجلی که اسرائیل در این مسیر برخواهد داشت، تعیین خواهد شد.»
بایدن همچنین گفت که اسرائیل باید «یک رشته اقدامات مشخص و قابل راستیآزمایی را برای رسیدگی به موضوع پرهیز از آسیبهای غیرنظامی، رنج بشردوستانه و ایمنی امدادگران اعلام و اجرا کند».
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز پس از این تماس در بروکسل گفت: «اگر ایالات متحده تغییری در سیاستهای اسرائیل برای محافظت از غیرنظامیان در غزه مشاهده نکند، «تغییراتی در سیاست ما ایجاد خواهد شد.»
اسرائیل مسئولیت این حملات را پذیرفته است اما گفته است که کاروان هدف قرار نگرفته و کشته شدن کارگران عمدی نبوده است.
همزمان، کاخ سفید روز پنجشنبه اعلام کرد علیرغم هشدار جو بایدن رئیسجمهور آمریکا مبنی بر اینکه سیاست واشینگتن در قبال جنگ غزه به حفاظت از غیرنظامیان بستگی دارد، حمایت ایالات متحده از دفاع اسرائیل همچنان «آهنین» باقی مانده است.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی به خبرنگاران گفت: «حمایت ما از دفاع از خود اسرائیل همچنان مستحکم است». آنها با طیف گستردهای از تهدیدات روبهرو هستند و ایالات متحده [از حمایت خود] کنار نخواهد کشید.»
مسئله تلافیجویی جمهوری اسلامی
از سویی دیگر، در حمله هوایی منتسب به اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق که روز دوشنبه روی داد، دو سردار نیروی برونمرزی سپاه پاسداران و پنج مستشار نظامی کشته شدند.
تصور بر این است که اسرائیل این حمله را انجام داده که یکی از مهمترین حملات به مواضع و اهداف ایرانی در خاک سوریه بود. دولت اسرائیل تاکنون مشارکت در این حمله را نه تأیید و نه تکذیب کرده است.
تهدیدات مقامهای جمهوری اسلامی به اقدامات تلافیجویانه، به احتمال گسترش جنگ در سطح منطقه افزوده است، هر چند دو مقام ایرانی به خبرگزاری رویترز گفتند که به خاطر پیشگیری از گسترش تنش، واکنش جمهوری اسلامی «متناسب» خواهد بود.
بنیامین نتانیاهو شامگاه پنجشنبه در آغاز جلسه کابینه امنیتی خود با اشاره به این تحولات گفت: «سالها است که ایران مستقیماً و از طریق نیابتیهایش علیه ما عمل میکند؛ بنابراین اسرائیل علیه ایران و گروههای نیابتی آن، هم دفاعی و هم تهاجمی عمل میکند».
وی گفت: «ما میدانیم چگونه از خود دفاع کنیم و بر اساس این اصل ساده عمل میکنیم که هرکس به ما آسیب برساند یا قصد آسیب رساندن به ما را داشته باشد، به او آسیب خواهیم رساند.»
کاخ سفید خبر میدهد که جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، در گفتوگوی تلفنی خود با نتانیاهو دربارهٔ تهدیدات ایران نیز گفتوگو کرده و تصریح کرده است که ایالات متحده «قویاً از اسرائیل در مواجهه با این تهدید حمایت میکند.»
تقویت دفاعی اسرائیل
در همین اثنا، اسرائیل خود را برای احتمال حملات تلافیجویانه در واکنش به حمله منتسب به اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق آماده کرده و میگوید به هرگونه حمله و تهدیدی «با قدرت پاسخ خواهد داد.»
این مطلب را خبرگزاریهای رویترز و فرانسه روز پنجشنبه ۱۶ فروردین از قول برخی مقامهای اسرائیلی گزارش دادند.
ارتش اسرائیل که به دلیل جنگ ششماهه در نوار غزه و تبادل آتش مداوم با نیروهای حزبالله لبنان در مرزهای شمالی در چند جبهه در حال نبرد است روز پنجشنبه گفت مرخصی نیروهای رزمی لغو شده است. ارتش اسرائیل روز چهارشنبه نیز اعلام کرده بود که نیروهای بیشتری به یگانهای پدافند هوایی گسیل کرده است.
راکلا کارامسون، سخنگوی دولت اسرائیل، روز پنجشنبه در نشستی خبری گفت: «حکومت اسرائیل برای هر سناریویی آماده است. ما به هرگونه اقدامی با هدف حمله به کشور با قدرت واکنش نشان خواهیم داد.»
خبرنگاران رویترز و ساکنان تل آویو، بزرگترین شهر و یکی از مراکز مهم اقتصادی و تجاری اسرائیل، گفتند خدمات سامانه موقعیتیابی جهانی (جیپیاس) مختل شده است که قاعدتاً نشانهای از اقدامات اسرائیل برای مقابله با موشکهای هدایتشونده است.
وقوع حمله یادشده و تهدید ایران به تلافی کردن آن سرمایهگذاران در بازار بورس اسرائیل را نگران کرده است.
ارزش سهام در بازار بورس تل آویو روز پنجشنبه ۲.۲ درصد کاهش یافت. از روز دوشنبه کاهش ارزش سهام در این بازار به چهار درصد رسیده است. ارزش شِکِل، واحد پول اسرائیل، در برابر دلار ۰.۶ درصد و ارزش اوراق قرضه بهادار دولتی نیز ۰.۴ درصد کاهش یافته است.
ارتش اسرائیل روز پنجشنبه در بیانیهای گفت: «براساس ارزیابی از وضعیت، مرخصی تمامی نیروهای رزمی بهطور موقت لغو شده است. ارتش اسرائیل در جنگ است و اعزام نیروها متناسب با ضرورتها بهطور دائم مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرد.»
با توجه به نگرانی مردم اسرائیل از تشدید تنش، ارتش این کشور در بیانیهای که مدتی بعد صادر شد تصریح کرد که در زمینه دفاع غیرنظامی هیچ تغییر محسوسی روی نداده و انبار کردن مواد غذایی و تهیه پول نقد و ژنراتور برق ضرورت ندارد.
عملیات ارتش اسرائیل در نوار غزه که در واکنش به حمله گروه حماس در ۱۵ مهر ماه آغاز شد هنوز ادامه دارد. همزمان، ارتش این کشور در مرزهای شمالی نیز تقریباً بدون وقفه در حال تبادل آتش با نیروهای حزبالله لبنان بوده است. حوثیهای یمن نیز چندین موشک دوربرد به سوی بندر ایلات اسرائیل شلیک کردهاند.
ایران تاکنون از ورود مستقیم به جنگ اجتناب کرده است، اما از حملات متحدانش به اهداف اسرائیلی و آمریکایی حمایت کرده است.
مقامات ایالات متحده در اواسط هفته اعلام کردند که هنوز اطلاعاتی مبنی بر برنامهریزی گروههای مورد حمایت ایران برای هدف قرار دادن سربازان آمریکایی مستقر در منطقه پس از حمله روز دوشنبه دریافت نکردهاند.