در حالی که وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران مدعی کاهش سوزاندن گاز در مشعلها شده است، آمارهای جدید بانک جهانی و شرکت بیپی بریتانیا نشان میدهد که تلفات گاز ایران به ۲۱ میلیارد متر مکعب رسیده است.
ایران به خاطر عدم نصب تجهیزات جمعآوری گاز که همراه با نفت از میادین نفتی استخراج میشود، این فرآورده طبیعی را در همان مرحله تولید در مشعلها سوزانده و هدر میدهد.
آمارهای بانک جهانی نشان میدهد مشعلسوزی (فلیرینگ) گازهای همراه نفت ایران در سال ۲۰۲۳ با ثبت یک رکورد تاریخی به ۲۱ میلیارد متر مکعب رسید که این رقم عظیم معادل ۴۰ درصد از کل گاز مصرفی ترکیه در سال گذشته است.
مشعلسوزی در ایران در سال گذشته نسبت به سال ۲۰۲۲ جهشی ۱۹ درصدی را نشان میدهد.
آمارهای شرکت بیپی نیز که در هفته جاری منتشر شد، نشان میدهد که تولید گازهای گلخانهای ایران از محل مشعلسوزی در سال گذشته با ۱۹ درصد رشد نسبت به سال قبل از آن، به بالای ۴۳ میلیون تن رسیده است.
این میزان از انتشار دیاکسید کربن و دیگر گازهای سمی، معادل کل تولید گازهای گلخانهای ناشی از مصرف سوختهای فسیلی در جمهوری آذربایجان طی سال ۲۰۲۳ است.
ایران از لحاظ مشعلسوزی در جهان بعد از روسیه مقام دوم را دارد.
آمارهای بیپی نشان میدهد که کل انتشار گازهای گلخانهای ایران در سال ۲۰۲۳ با ثبت رکوردی تاریخی به ۹۳۷ میلیون تن رسید و از این لحاظ مقام ششم جهان را دارد.
گازهای گلخانهای مهمترین عامل آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین هستند. کل تولید گازهای گلخانهای ایران طی یک دهه گذشته ۲۶ درصد جهش داشته است.
جهش تلفات گاز ایران در مشعلها در حالی است که جواد اوجی وزیر نفت ایران نیمه خردادماه مدعی شده بود که طی سه سال دولت ابراهیم رئیسی روزانه ۱۱.۵ میلیون متر مکعب به حجم جمعآوری گازهای همراه کشور اضافه شده و از مشعلسوزی گازها کاسته شده است.
تلفات گاز ایران تنها منحصر به مشعلسوزی نیست.
آمارهای آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهد انتشار متان (نشتی گاز) ایران در سال گذشته با رشدی ۱۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ به حدود ۸.۵ میلیارد متر مکعب رسیده است. علت اصلی این وضعیت، شبکه فرسوده انتقال و توزیع گاز ایران است.
در مجموع کل تلفات گازی ایران در مرحله تولید، انتقال و توزیع در سال گذشته حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب بوده که معادل بیش از کل مصرف گاز خانوارهای ایرانی در سال گذشته است.
ایران به خاطر تاخیر در توسعه میادین گازی و تلفات شدید آن، در زمستانها با کسری هنگفت گاز مواجه میشود و پارسال نیز صادرات گاز ایران به خاطر تشدید کسری گاز حدود یک چهارم افت کرد و به ۱۴.۳ میلیارد متر مکعب رسید.
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت سابق ایران در زمان دولت حسن روحانی پیشتر گفته بود ایران برای جلوگیری از مشعلسوزی فقط نیاز به پنج میلیارد دلار سرمایهگذاری دارد.
ارزش ۲۱ میلیارد متر مکعب گاز تلفشده در مشعلها طی سال گذشته حتی بیشتر از هزینهای است که ایران برای خلاصی همیشگی از مشعلسوزیها نیاز دارد.