بایدن: از بین بردن هنیه به آتش‌بس در غزه کمکی نکرده است

کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار افزایش‌ تلاش‌های دیپلماتیک برای ممانعت از گسترش جنگ در خاورمیانه پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس، شدند.

اسماعیل هنیه که برای مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران، به تهران سفر کرده بود، بامداد چهارشنبه ترور شد، رخدادی که به نگرانی‌ها درباره گسترش جنگ غزه و تبدیل آن به جنگی منطقه‌ای در خاورمیانه دامن زده است.

این ترور به فاصله کمتر از ۲۴ ساعت پس از کشته شدن یکی از ارشدترین فرماندهان حزب‌الله در حمله هوایی اسرائیل به بیروت رخ داد که به تلافی حمله راکتی مرگبار به بلندی‌های اشغالی جولان انجام گرفته بود.

شینو میتسوکو، معاون نماینده ژاپن در سازمان ملل، روز چهارشنبه در نشست اضطراری شورای امنیت با تاکید بر تلاش‌های بین‌المللی برای جلوگیری از گسترش جنگ، گفت: «ما می‌ترسیم که منطقه در آستانه یک جنگ تمام عیار باشد.»

چین، روسیه و الجزایر در نشست شورای امنیت ترور هنیه را محکوم کردند. سفیر ایران در سازمان ملل نیز آن را اقدامی تروریستی خواند، اما ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه نسبت به آن‌چه حمایت ایران از نیروهای بی‌ثبات‌کننده در منطقه نامیده‌اند اظهار ناخشنودی کردند.

فو کونگ، سفیر چین در سازمان ملل متحد، عدم دستیابی به آتش‌بس در غزه را عامل تشدید تنش‌ها دانست و گفت: «کشورهای دارای نفوذ باید فشار بیشتری بیاورند و با شدت بیشتری تلاش کنند تا شعله‌های جنگ در غزه را خاموش کنند.»

باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا در سازمان ملل، ضمن تکرار درخواست لندن برای آتش‌بس فوری در غزه، خواستار آرامش و خویشتن‌داری طرفین شد. او گفت که اسرائیل و حماس باید دوباره روند صلح را که مبتنی بر راه‌حل دو کشوری است، آغاز کنند.

خانم وودوارد اظهار داشت: «صلح باید از طریق مذاکرات دیپلماتیک حاصل شود. صلح طولانی‌مدت با بمب و گلوله به دست نخواهد آمد.»

رابرت وود، معاون سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، از آن دسته اعضای شورای امنیت که بر ایران نفوذ دارند خواست «فشار بر ایران را افزایش دهند تا از تشدید حملات گروه‌های نیابتی خود علیه اسرائیل جلوگیری کنند».

امیر سعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، گفت که تهران همواره حداکثر خویشتنداری را اعمال کرده است، اما حق خود را برای پاسخ قاطع محفوظ می‌داند. وی از شورای امنیت خواست اسرائیل را محکوم کرده و آن را تحریم کند.

جاناتان میلر، معاون نماینده اسرائیل در سازمان ملل، نیز از شورای امنیت خواست تا ایران را به دلیل حمایت از تروریسم منطقه‌ای محکوم کند.

میلر با دعوت از جهان به حمایت از اسرائیل گفت: «ما از خود دفاع خواهیم کرد و با قدرت در برابر کسانی که به ما آسیب می‌زنند می‌ایستیم.»

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به شورای امنیت از این نهاد خواست که ترور اسماعیل هنیه، رهبر گروه حماس، را به شدت محکوم کند.

امیر سعید ایروانی در نامه‌ای که روز چهارشنبه به رئیس شورای امنیت و دبیرکل سازمان نوشته، اقدام اسرائیل در ترور آقای هنیه در تهران را «متجاوزانه به حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران» دانسته و یادآور شده که رهبر حماس به‌عنوان مهمان رسمی دولت ایران برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جدید ایران، دعوت شده بود.

این نامه می‌گوید: «چنین جنایت فجیعی که یک مهمان رسمی بلندپایه را هدف قرار داده، تجاوز جدی علیه حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود و نقض آشکار اصول و موازین اساسی حقوق بین‌الملل، علی‌الخصوص اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد، از جمله ماده ۲(۴) که تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر دولتی را ممنوع می‌کند، به شمار می‌آید.»

آقای ایروانی در ادامه نوشته است: «با توجه به پیامدهای وخیم جنایات رژیم اسرائیل بر صلح و امنیت منطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران از شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌خواهد که به طور قاطع و شدید حملات تجاوزکارانه و حملات تروریستی رژیم اسرائیل به حاکمیت و تمامیت ارضی ایران، و همچنین اقدامات تجاوزکارانه اخیر علیه حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان و جمهوری عربی سوریه را محکوم کند.»

بامداد چهارشنبه سپاه پاسداران اعلام کرد که اسماعیل هنیه به همراه یکی از محافظانش در حمله اسرائیل کشته شده‌اند. آقای هنیه بیشتر بین قطر و ترکیه در رفت و آمد بود، اگرچه اقامتگاه در طر و تحت حمایت امیر این کشور بود.

کاخ سفید به دنبال ترور اسماعیل هنیه، رهبر گروه حماس که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس جمهور تازه ایران، به تهران آمده بود، نسبت به افزایش خطر گسترش جنگ در خاورمیانه هشدار داد.

جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید در شنسیتی با خبرنگاران گفت که اما با این حال، واشنیگتن اعتقاددارد که یک درگیری همه‌جانبه در منطقه قریب‌الوقوع یا امر اجتناب‌ناپذیری نیست و تلاش می‌کند تا از وقوع آن جلوگیری کند.

وی گفت، علیرغم نگرانی‌ها مبنی بر اینکه چنین رخدادی به تلاش‌ها برای دستیابی به توافق آتش‌بس ضربه‌ای جدی وارد کرده است، ایالات متحده همچنان معتقد است که یک فرآیند «معقول» برای دستیابی به این توافق و پایان دادن به بیش از ۹ ماه درگیری بین اسرائیل و حماس در نوار غزه وجود دارد.

روزنامه نیویورک تایمز شامگاه چهارشنبه به نقل از «سه منبع ایرانی» نوشت علی خامنه‌ای دستور داده که جمهوری اسلامی ایران کشته شدن اسماعیل هنیه در خاک ایران را با «حمله مستقیم به اسرائیل» تلافی کند.

هویت «سه منبع ایرانی» که با نیویورک تایمز گفت‌وگو کرده‌اند، در گزارش این روزنامه ذکر نشده است. به نوشته این گزارش، دو منبع از سه منبعی که با نیویورک تایمز گفت‌وگو کرده‌اند، از نیروهای سپاه پاسداران بوده‌اند.

نیویورک تایمز ترور هنیه در خاک ایران را «یک شکست امنیتی تحقیرآمیز» برای جمهوری اسلامی ایران نامیده است.

این گزارش از قول منابع خود می‌گوید که تهران قصد دارد «حملات ترکیبی با پهپاد و موشک به اهداف نظامی در نزدیکی تل‌آویو و حیفا» انجام دهد اما «از وارد کردن آسیب به اهداف غیرنظامی خودداری خواهد کرد».

به نوشته نیویورک تایمز جمهوری اسلامی ایران این احتمال را بررسی می‌کند که همزمان با حمله مستقیم از خاک ایران به اسرائیل، حملات از عرصه‌های دیگری از یمن، سوریه و عراق به سوی اسرائیل انجام شود.

ژنرال ذخیره یعکوو عمی‌درور، مشاور پیشین امنیت ملی اسرائیل، چهارشنبه شب به رسانه‌های کشورش گفت که برای از بین بردن سران حماس «دستکش‌ها از دست بیرون آمده است».

عودِد عیلم، فرمانده پیشین یگان عملیاتی موساد، نیز تأکید کرد که موساد سیستم و امکاناتی دارد که حتی با تدابیر امنیتی زیاد در اطراف هدف، به افراد مورد نظر دسترسی می‌یابد. او مرگ هنیه را نتیجهٔ «بهترین فرصت زمانی» دانست که در اختیار عاملان این حمله بوده است.

مقام‌های ایرانی اسرائیل را مسئول این حمله می‌دانند اما مقامات اسرائیلی چنین چیزی را تأیید نکرده‌اند.

بنیامین نتانیاهو پیش از این در آغاز جنگ غزه فرمان داده بود تا موساد و نهادهای امنیتی اسرائیل سران حماس را در هر کجا که بیابند، به تلافی حمله ۱۵ مهر پارسال و کشتار بیش از ۱۲۰۰ اسرائیلی و ربودن ۲۵۱ اسرائیلی به غزه، «به سزای عمل خود برسانند.»

روزنامه اسرائیلی گلوبز نوشت سوء قصد به هنیه نشان از ضعف امنیتی جمهوری اسلامی ایران است که تهران را بی‌ثبات کرده است.

ایتامار آیخنر در روزنامه یدیعوت آحرونوت نوشت کشته شدن اسماعیل هنیه دو هدف را تأمین کرده و «انتخاب تهران» برای از بین بردن هنیه «جالب» بوده است: «هم رهبر ارشد حماس کشته شده و هم به تهران پیام داده شده که مصونیتی در ایران وجود ندارد» و «اگر به میزبانی گروه‌های تروریستی ادامه دهد، ناچار خواهد شد در خاک خود بهای سنگین آن را بپردازد».

به نوشته آقای آیخنر، اسرائیل به قطر تعهد داده بود رهبری حماس را در خاک قطر هدف قرار ندهد و از این روی، اماکنی که می‌شد علیه هنیه اقدام کرد، گزینه‌های محدودی بودند.

ایتامار آیخنر نوشت این ارزیابی وجود دارد که اسرائیل عامدانه از اقدام علیه رهبری حماس در خاک ترکیه خودداری کرده تا بیش از این در روابط بحرانی خود با اردوغان درگیر نشود.

به نوشته یدیعوت آحرونوت، اظهارات وزیر اطلاعات رئیسی در روز ۵ مرداد که گفته بود «درخشان‌ترین کار ما متلاشی کردن شبکه نفوذ موساد بود»، اکنون دستمایه طعنه و استهزای کاربران ایرانی شده است.

بنی سبطی، سخنگوی پیشین فارسی‌زبان نخست‌وزیری اسرائیل چهارشنبه شب به برنامه آیالا خاسون در شبکه کان گفت کشته شدن هنیه ضعف امنیتی جمهوری اسلامی ایران را به خوبی نشان داد زیرا از یکسو ابراهیم رئیسی بر اثر اهمالِ خود کشته شد و حال هنیه در آیین تحلیف جانشین رئیسی کشته شده است.

به گفته سبطی، جمهوری اسلامی ایران در بیان توانایی‌هایی خود اغراق و گزافه‌گویی می‌کند در حالی که نتوانسته در قلب تهران از مهمان خود مراقبت کند و این وضعیت «مانند میوه رسیده برای کسانی بوده که هدف قرار دادن هنیه را برنامه‌ریزی کردند».

یک مقام امنیتی اسرائیلی نیز به برنامه استی پرز در رادیوی کان گفت ادعای سپاه پاسداران در مورد شلیک موشک از خاک کشوری دیگر به محل اقامت هنیه را باور ندارد بلکه انفجار بمب در اقامتگاه او به احتمال زیاد عامل این هلاکت بوده و در این زمینه به احتمال زیاد افرادی در داخل حکومت به این طرح کمک کرده‌اند اما جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از شرمساری خود ادعای شلیک موشک را مطرح کرده است.

به گزارش سایت اقتصادی اسرائیلی «دِ مارکر» وابسته به روزنامه هاآرتص، سه شرکت بزرگ هوایی غربی پروازهای خود به اسرائیل را تعلیق کرده‌اند.

بر پایهٔ این گزارش، یونایتد ایرلاینز و دلتا ایرلاینز دو شرکت هوایی عمده آمریکایی و همچنین خطوط هوایی بریتیش ایرلاینز چهارشنبه شب به نهادهای پروازی اسرائیل خبر داده‌اند که پروازهای آنها به مقصد و از مقصد اسرائیل «موقتاً» لغو شده است.

به نوشته «د مارکر» این امر ناشی از تنش امنیتی مرتبط با حزب‌الله و ایران در پی کشته شدن فرمانده ارشد نظامی حزب‌الله و سوء قصد به اسماعیل هنیه در ایران است. اما این شرکت‌های هوایی خود به دلایل امنیتی اشاره نکرده‌اند.

شرکت آلمانی لوفت‌هانزا نیز پروازهای روزانه به سوی اسرائیل را برای روز چهارشنبه به فرودگاه لارناکا تغییر داده است.

مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران با صدور پیامی اسرائیل را مسئول حمله به اسماعیل هنیه در تهران دانست و گفت که «جمهوری اسلامی ایران در پاسداری از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی و عزت و اعتبار خود کوتاهی نخواهد کرد.»

او افزود که اسرائیل «به زودی نتایج اقدام بزدلانه و تروریستی خود را خواهد دید.»

مسعود پزشکیان از آغاز اعلام برنده شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، همواره تمرکز زیادی بر موضوع «تقویت» گروه‌های مسلح تحت حمایت جمهوری اسلامی در منطقه داشته و با افراد ارشد این گروه‌ها نیز دیدارهای متعدد داشته است.

این درحالی است که او پیشتر گفته بود که رشد هشت درصدی اقتصادی که در برنامه‌های توسعه ایران آمده است، بدون روابط خارجی امکان‌پذیر نیست.

شاهزاده رضا پهلوی در واکنش به کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر دفتر سیاسی گروه افراطی حماس، در تهران، می‌گوید که «اسماعیل هنیه اساسا هرگز نباید قدم به خاک ایران می‌گذاشت. حضور او در ایران، توهینی به کشور و ملت ما بود.»

ولیعهد پیشین ایران، در متنی که در اینستاگرام منتشر کرده، همچنین نوشته است: «حذف هنیه در قلب تهران نشان می‌دهد که رژیم جمهوری اسلامی چه اندازه ضعیف، بی‌کفایت و در بالاترین سطح امنیتی، نفوذپذیر است.»

شاهزاده پهلوی «ضرب و شتم، زندانی کردن و کشتن ایرانیان بی‌گناه و بی‌دفاعی که برای آزادی خود در خیابان‌ها مبارزه می‌کنند» را تنها روش حکومت جمهوری اسلامی برای «تظاهر به قدرت» دانسته و اضافه کرد: «این مبارزان شجاع ایرانی، راه‌حل نهایی و تنها مسیر رسیدن به صلح پایدار در خاورمیانه هستند».

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در یک سخنرانی که شامگاه چهارشنبه از تلویزیون این کشور پخش شد نسبت به «بهای سنگین» برای «هرگونه خشونت‌ورزی در هر جبهه‌ای» علیه اسرائیل هشدار داد اما به کشتن رهبر گروه افراطی حماس اشاره نکرد.

این اولین اظهار نظر عمومی او پس از کشتن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی ارشد حماس، در یک حمله هوایی در تهران بود. نتانیاهو به این قتل اشاره نکرد. حماس از گروه‌هایی است که در فهرست تروریستی آمریکا و اروپا قرار دارد.

آقای نتانیاهو در بخش دیگری از سخنانش گفت که کشورش «روزهای چالش‌برانگیزی پیش رو دارد» اما «برای همه سناریوها آماده است.»

نخست‌وزیر اسرائیل افزود که اسرائیل «ضربات خردکننده‌ای» به نیروهای تحت حمایت ایران وارد کرده است و تأکید کرد که «اسرائیل برای هر گونه تجاوزی از هر کجا که باشد بهای سنگینی خواهد گرفت.»

بنیامین نتانیاهو اظهار داشت: «ما با محسن [فؤاد شکر، فرمانده شاخه نظامی گروه حزب‌الله] تسویه حساب کردیم و هر کس دیگر هم که به کشور ما لطمه بزند، خون او پای خودش خواهد بود.»

بنیامین نتانیاهو افزود: «بعد از حمله در بیروت [اقدام هدفمند ارتش اسرائیل در از بین بردن فؤاد شکر]، تهدیدها [علیه اسرائیل) از همه طرف شنیده شده است. ما برای هر سناریویی آماده و متمرکزیم و مصمم در برابر هر تهدید دیگری هستیم.»

او تأکید کرد که «اسرائیل برای هر تجاوز علیه خود در هر عرصه‌ای بهای سنگینی خواهد گرفت.»

آقای نتانیاهو یادآور شد که در نخستین روزهای جنگ غزه گفته بود که این جنگ طولانی خواهد بود و باید همه مردم اسرائیل «صبور باشند». او گفت: «من امروز نیز این را تکرار می‌کنم.»