سازمان‌های حقوق بشری و امدادرسانی بین‌المللی در سومین سالگرد به قدرت رسیدن حکومت طالبان در افغانستان هشدار دادند که وضعیت زنان در این کشور بدتر شده و بیش از ۱۲ میلیون نفر نیز با ناامنی غذایی روبرو هستند.
برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد می‌گوید بین ماه‌های می تا اکتبر سال جاری میلادی تخمین زده می‌شود که «۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار» شهروند افغانستان با ناامنی غذایی روبرو شوند.
این برنامه روز سه‌شنبه ۲۳ مردادماه در آستانهٔ سومین سالگرد به قدرت رسیدن دوبارهٔ طالبان اعلام کرد تنها توانایی پوشش «یک میلیون گرسنه» را دارد و بیش از ۱۲ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های غذایی اضطراری هستند.
علاوه بر این، یک میلیون و ۴۰۰ هزار مادر و کودک نیز به‌دلیل عدم دریافت غذای مغذی در خطر سوءتغذیه قرار گرفته‌اند.
بر اساس اعلام برنامهٔ جهانی غذا، از هر چهار شهروند افغانستان یک نفر نمی‌داند که وعدهٔ غذایی بعدی خود را از کجا تأمین کند و در شش ماهه دوم سال جاری میلادی برای رسیدگی به معضل گرسنگی در این کشور نیاز به ۶۱۷ میلیون دلار تأمین مالی است.
حکومت طالبان در حالی از تأمین مواد اولیه غذایی برای یک چهارم جمعیت افغانستان ناتوان است که این کشور با معضلات متعدد دیگری نیز دست به گریبان است؛ معضلاتی که پس از سه سال از روی کار آمدن این حکومت اسلامی نه تنها برطرف نشده بلکه بر آن‌ها افزوده شده است.
اقتصاد نیمه‌جان
کمک‌های خارجی در سال جاری میلادی همچنان نزدیک به ۳۰ درصد از تولید ناخالص ملی افغانستان را شکل می‌دهد.
سازمان ملل متحد در سه سال گذشته حداقل سه میلیارد و ۸۰۰ هزار دلار برای کمک به این کشور هزینه کرده و ایالات متحده نیز از زمان تسلط طالبان سه میلیارد دلار کمک به این کشور ارسال کرده است.
پیش‌بینی می‌شود که افغانستانِ تحت حاکمیت طالبان در آینده پول کمتری را از جامعهٔ بین‌المللی دریافت کند.
در حالی که افغانستان با نیازهای عظیم و پیچیدهٔ اقتصادی روبرو است، تلاش طالبان برای اجرای قوانین اسلامی نیز باعث شده تا این حکومت ابزاری برای تحریک اقتصاد افغانستان نداشته باشد.
بانک مرکزی افغانستان توانایی چاپ پول را ندارد و پول نقد در خارج از این کشور چاپ می‌شود. دریافت سود از معاملات به‌دلیل حرام بودن ربا در اسلام ممنوع است و در نتیجه بانک‌ها نیز از ارائه وام خودداری می‌کنند.
از سوی دیگر افغانستان تحت سیطرهٔ طالبان چون به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته نمی‌شود نمی‌تواند پول قرض کند و ارتباط افغانستان با سیستم بانکداری بین‌المللی نیز قطع شده است.
بلایای طبیعی و جریان مهاجران پرشمار رد مرز شده از پاکستان نیز بر مشکلات اقتصادی افزوده است.
ضربهٔ مهم دیگری که طالبان به اقتصاد افغانستان زده ممنوعیت تحصیل زنان و اشتغال آن‌ها در بسیاری از مشاغل است. این به معنای حذف نیمی از جمعیت افغانستان از تولید اقتصادی و پرداخت مالیات است.
از سوی دیگر مبارزه با مواد مخدر و از بین بردن مزارع خشخاش منبع درآمد اصلی بسیاری از مردم افغانستان را از بین برده است.
«وضعیت زنان بد و بدتر شده است»
ادارهٔ امور زنان سازمان ملل متحد می‌گوید وضعیت زنان افغانستان در دوران به قدرت رسیدن طالبان بد و بدتر شده است.
این نهاد روز ۲۴ مرداد اعلام کرد طالبان در سه سال گذشته ۷۰ فرمان را صادر کرده که به صورت مستقیم بر آزادی، حقوق و زندگی روزمرهٔ زنان و دختران افغانستان تأثیر گذاشته است.
بر این اساس، طالبان در طول حکومت خود با وضع محدودیت‌های جنسیتی از کار، آموزش و فعالیت‌های روزمرهٔ زنان مانند ورزش کردن یا گردش در پارک جلوگیری کرده و با این اقدامات به وضعیت برابری جنسیتی در این کشور ضربهٔ سنگینی وارد کرده است.
بر اساس یک تحقیق سازمان ملل متحد، ۹۸ درصد زنان این کشور احساس می‌کنند در روند تصمیم‌گیری در جامعه نقشی ندارند و وضعیت روانی ۶۸ درصد زنان افغانستان نیز بد یا بسیار بد ارزیابی شده است.
امنیت برای چه کسانی؟
طالبان از طریق برقراری پست‌های بازرسی و استفاده از صدها جنگجو و خودروهای زرهی امنیت افغانستان را تأمین کرده است اما این کشور به وضوح برای زنان و اقلیت‌ها امن نیست و بمب‌گذاری‌های انتحاری و سایر حملات تروریستی در این کشور ادامه دارد.
گروه دولت اسلامی، داعش، بارها محلات شیعه‌نشین در کابل را هدف قرار داده است. در همین حال پلیس این کشور با کندی به این وقایع عکس‌العمل نشان می‌دهد و شفافیتی در مورد این حملات و مجازات عاملان آن وجود ندارد.
با وجود آنکه در رسانه‌های اصلی افغانستان سعی می‌شود تصویری امن از این کشور نمایش داده شود، بسیاری از فعالان سیاسی و مدنی افغانستان این سوال را مطرح می‌کنند که این رسانه‌ها به طور مشخص در مورد امنیت چه کسانی صحبت می‌کنند؟
افزایش تهدید خبرنگاران و سانسور رسانه‌ها
یک نهاد غیردولتی فعال در زمینهٔ وضعیت رسانه‌های افغانستان تیرماه امسال اعلام کرد حکومت طالبان در یک سال گذشته با صدور دستورالعمل‌های تازه فشار بر رسانه‌ها را افزایش داده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کرد طالبان در این مدت عکاسی و فیلمبرداری از نشست‌های رسمی و غیررسمی مسئولان محلی و تماس تلفنی زنان با رادیو و تلویزیون را ممنوع و موارد جدید چگونگی استفاده از زبان و کاربرد واژه‌ها را نیز تعیین کرده است.
به گفتهٔ مسئول این سازمان، طالبان در سه سال گذشته نشان داده که به اصل آزادی رسانه یایبند نیست.
از سوی دیگر پس از تسلط دوبارهٔ طالبان بر افغانستان ۱۸۱ مورد برخورد با رسانه‌ها و خبرنگاران از جمله بازداشت و تهدید روزنامه‌ها ثبت شده است.
تنش‌های داخلی طالبان
حکومت طالبان در حالی که تلاش دارد خود را یک حکومت اسلامی واحد تحت رهبری هیبت‌الله آخوندزاده نشان دهد، اما با درگیری‌های داخلی روبرو است.
حکومت طالبان را می‌توان ائتلاف پرتنش تندورهای حاکم و سیاستمداران عملگرا نامید. در یک سو مساجد، روحانیون و طرفدارن تندرو آن‌ها قرار دارد و در سوی دیگر سیستم اداری است که مسئولیت ادارهٔ کشور و روابط بین‌الملل را بر عهده دارد.
این مسئله به گفتهٔ برخی ناظران باعث شده که طالبان در درون خود وارد یک جنگ فرهنگی شود.
اما به گفتهٔ این ناظران این مسئله نمی‌تواند مشکل جدی برای حکومت طالبان باشد و اعضای آن اتحاد خود را به عنوان گروه سیاسی حاکم در افغانستان حفظ خواهند کرد.
با این حال به نظر نمی‌رسد در وضعیت کنونی تغییری در سیاست‌های چالش‌برانگیز طالبان در مسائل مختلف دیده شود یا حتی برخی از رهبران عالی بازنشسته شوند یا استعفا دهند؛ آن‌ها تا زمان مرگ خود بر اریکه قدرت تکیه زده‌اند.
