«همکاری محرمانه» اطلاعات و فناوری هستهای روسیه با ایران در قبال اقدام ایران در تجهیز روسیه به موشکهای بالستیک ایرانی، آمریکا و بریتانیا را به طرزی «فزاینده» نگران کرده است.
خبرگزاری بلومبرگ روز شنبه، ۲۴ شهریور، نوشت که واشینگتن و لندن نگران هستند که روسیه «دانش هستهای» در اختیار تهران قرار داده که میتواند تهران را به توان ساخت تسلیحات هستهای نزدیکتر کند.
این خبر را روزنامه بریتانیایی گاردین نیز در همین روز تأیید کرد.
مقامات غربی آشنا با موضوع به بلومبرگ گفتند همکاری کرملین با ایران در زمینه جاهطلبی جمهوری اسلامی در مسیر دستیابی به سلاح هستهای، در ماههای اخیر افزایش یافته است.
به گفته این منابع که نخواستهاند نامشان برده شود، این تحول در مذاکرات روز جمعه رئیسجمهور آمریکا و نخستوزیر بریتانیا، در جریان سفر کییر استارمر به واشینگتن و گفتوگوهای او با جو بایدن مطرح شد و دو رهبر افزایش مناسبات نظامی میان ایران و روسیه را «نگرانکننده» نامیدند.
وزارت خارجه روسیه و دفتر نمایندگی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین به مراجعه بلومبرگ برای اظهارنظر پاسخ ندادند.
وزیران خارجه کشورهای صنعتی گروه هفت روز شنبه، ۲۴ شهریور، در بیانیه مشترکی اقدام ایران در صادرات موشکهای بالستیک به روسیه را گسترش حمایت نظامی تهران از مسکو در جریان جنگ روسیه در اوکراین دانسته و با محکوم کردن این رویکرد، خواهان توقف تجهیز روسیه به موشکهای ایرانی شدند.
وزیران خارجه گروه هفت تأکید کردند که انتقال موشک، پهپاد و سایر فناوریهای نظامی ایران به روسیه یک «تهدید مستقیم» برای مردم اوکراین است و «امنیت اروپا و جامعه بینالملل را نیز به مخاطره میاندازد».
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، سهشنبه گذشته در سفر به لندن و مذاکرات با همتای بریتانیایی خود، دیوید لمی، اشاره کرده بود که همکاری تهران و مسکو یک «خیابان دو طرفه» است و ایران در قبال تحویل موشکهای بالستیک «فتح ۳۶۰» به روسیه، فناوری هستهای از روسیه دریافت میکند. آقای بلینکن گفت ایران به دنبال دریافت این نوع فناوریهای هستهای است.
وزیران خارجه آمریکا و بریتانیا در همین حال اجماع داشتند که برنامه هستهای ایران هنوز به مرحله توان هستهای نظامی ارتقا نیافته است.
جمهوری اسلامی ایران دهههاست که برنامه هستهای خود را دارای اهداف مسالمتجویانه معرفی میکند، اما یک مقام ارشد نظامی جمهوری اسلامی ایران و همچنین کمال خرازی، مشاور رهبر ایران در امور بینالملل، فروردین امسال گفتند اگر اسرائیل تأسیسات اتمی ایران را هدف قرار دهد، جمهوری اسلامی ممکن است در دکترین هستهای خود تجدید نظر کند.
این اظهارات هشداری در خصوص تلاش احتمالی ایران برای تبدیل برنامه هستهایاش به تولید کلاهک اتمی تعبیر شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده که سوخت هستهای ایران در سه ماه خرداد، تیر و مرداد سال جاری به حدی افزایش یافته که اگر بخواهد تصمیم سیاسی برای رسیدن به توان هستهای نظامی بگیرد، سوخت یادشده برای تولید چند کلاهک کافی است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان هفته گذشته در بیانیه مشترکی نسبت به عواقب «رشد قابل توجه» ذخیره اورانیوم غنیشده ایران هشدار دادند.
وزیر خارجه ایران و سخنگوی کرملین هفته گذشته تجهیز روسیه به موشکهای بالستیک ایران را «تکذیب» کردند، اما دولتهای واشینگتن، لندن و اتحادیه اروپا با تأیید گزارشهایی که حاکی از این نوع همکاری جدید نظامی تهران- مسکو است، از آن ابراز نگرانی کردند.
از مدتی پس از یورش نظامی روسیه به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲، ایران در مظان اتهام تجهیز روسیه به پهپادهای انتحاری از جمله از مدل «شاهد ۱۳۶» بود. روسیه برای ادامه جنگ خود در اوکراین نیازمند دریافت تجهیزات از متحدان خود شده و سفر اخیر رئیسجمهور روسیه به کره شمالی نیز در این راستا ارزیابی شد.
شبکه سیانان جمعه گذشته عکس ماهوارهای از کشتی روسی «پورت اولیا ۳» را که مظنون به حمله نخستین محموله از موشکهای بالستیک بارگیری شده از ایران است، پس از ترک بندر امیرآباد ایران و رسیدن به بندر روسی آستاراخان منتشر کرد.
وزارت خزانهداری آمریکا سهشنبه گذشته کشتی یادشده و سه کشتی دیگر یک بازرگان روسی را در کنار شماری از شرکتهای ایرانی مرتبط با سپاه پاسداران و مدیران آنها به دلیل انتقال «کمکهای مرگبار ایران به روسیه» تحریم کرد.