وضعيت بحراني جوانان ايران از ديد سه كارشناس مسايل جوانان

بهمن باستاني (راديو فردا): رئيس سازمان ملي جوانان و معاون رئيس جمهوري اسلامي در امور جوانان دكتر ميرباقري با استناد به يك نظرسنجي انجام شده از 75 هزار نفر از جوانان بين 14 تا 29 ساله و با تاكيد بر رشد اعتياد و ايدز در بين جوانان، بيكاري و تمايل به خلافكاري و طغيانگري به مسئولان جمهوري اسلامي نسبت به وقوع بحرانهاي اجتماعي در آينده اي نه چندان دور هشدار داد. به گفته آقاي ميرباقري تنها 3% جوانان سياستمداران را دوست دارند و 70% آنان به دليل مشكلات مالي از هرگونه تفريح سالم محرومند. جمشيد زند(راديو فردا): جمعيت 22 مليون نفري جوانان بين 14 تا 29 سال، ايران را در رده دومين كشور جوان جهان قرار داده است. به گفته رئيس سازمان ملي جوانان،80 درصد از اين جمعيت 22 مليون نفري مجرد و 28% نيز بيكارند. درآمد80% جوانان شاغل هم كمتر از 100 هزار تومان در ماه است و 60% از اين جوانان شاغل معتقدند بين شغل و تحصيل آنها ارتباط چنداني وجود ندارد. رئيس سازمان ملي جوانان، بر اساس نتايج يك نظرسنجي كه از 75 هزار جوان بين 14 تا 29 ساله به عمل آمده مي گويد: اگر مسئولان به اين آمار و ارقام رو به رشد توجهي نشان ندهند و از بينش و تفكري كه هرگونه تغيير و تحول در شيوه و نوع زندگي جوانان، طرز لباس پوشيدن آنان و تمايل آنان به شادي و تفريح را امري ناپسند و غير اسلامي مي دانند دست برندارند، كشور با بحراني جدي روبرو خواهد شد. در سخنان رييس سازمان ملي جوانان گرچه حرف تازه اي گفته نشده است ولي به عقيده برخي تحليلگران، بيان واقعيتهاي موجود و هشدار نسبت به پيامدهاي ناگوار آن با استناد به آمار و ارقام، اولين بار است كه با چنين شجاعتي ابراز مي شود. سالها است كه كارشناسان، تحليلگران و حتي تعدادي از نمايندگان مجلس و مسئولان رده بالاي دولت نيز نسبت به اين امر اظهار نگراني كرده و خواهان حل مشكلات و معضلات جوانان شده اند. ولي تا كنون نظام جمهوري اسلامي، سياستي روشن و شفاف را براي جوابگويي به اين قشر وسيع از جمعيت كشور تدوين و اجرا نكرده است. و اين خود موجب وخيمتر شدن اوضاع در تمام زمينه هاي اقتصادي، سياسي، فرهنگي و جنايي شده است. آذردخت مفيدي استاد دانشگاه و روانپزشك، علت اصلي را در منفعل شدن جوانان كه ناشي از شرايط جامعه است مي بيند. آذردخت مفيدي: اگر انساني به انفعال برسد يعني منفعل شود، انفعال يعني چه، يعني به يك درماندگي آموخته شده برسد، يعني احساس كند از قدرتي كه او دارد هيچ عملي سر نخواهد زد، توانمندي ندارد، اين فرد به انفعال مي رسد و ديگر مي رسد به جايي كه لازم نيست چيزي را براي بودنش، خوب بودنش، به جايي رسيدنش، براي آن من ايده ال تعالي يافته اش، بخواهد تلاشي كند. يك انفعال بسيار وسيع كه جوان دست به حركتي براي اثبات هويت وجودي خودش نمي زند. آرمانهاي آنچناني زحمت لازم دارد و جوانان ما ديگر توان اين اثبات را در خودشان نمي بينند. بنابر اين تمام زندگيشان شاديهاي كودكانه شان است و الگوهايشان هم طبيعتا افرادي مي شوند كه به آنها اين شاديهاي كودكانه را در دم بدهند. جوانان ما در واقع آنقدر احساس درماندگي مي كنند كه «من» ايده الي حتي در ذهن خودشان نيست. اينقدر اين جامعه نا امن است كه امكان ترسيم يك من ايده ال در روان يك جوان كه با يك امنيت نسبي و قابل پيش بيني همراه باشد وجود ندارد. تازه اگر هم وجود داشته باشد، آنقدر ناامني و مسائل سر راهش وجود دارد كه كمتر به اين شادي و رضايت مي تواند دست پيدا كند. ج ز: رئيس سازمان ملي جوانان همچنين با اشاره به اينكه اكنون گروهها ي مورد توجه جوانان، هنرمندان، ورزشكاران و فرهيختگان هستند، مي گويد 51% از جوانان كمتر از 10 كتاب در خانه دارند، درحاليكه براساس تست هوش انجام شده، 64% آنان از ضريب هوش بالايي برخوردارند. مهاجرت وسيع جوانان تحصيلكرده ايراني به خارج از كشور و موفقيت اكثر آنان در امر ادامه تحصيل و يافتن شغلهاي مهم و حساس در شركتهاي بزرگ بين المللي خود گواه و صحت اين ادعاي رئيس سازمان ملي جوانان و برخي از مسئولان نظام و كارشناسان كه عمده دليل عقب ماندگي جوانان ايران را در نبود امكانات اقتصادي، آموزشي و فرهنگي براي جوانان در داخل كشور مي دانند. به گفته رئيس سازمان ملي جوانان، 65% از جوانان ايراني در دستيابي به هويت جنسي، سياسي و شغلي تاخير فاز دارند و به اين دليل ارائه آموزشهاي لازم در نظام تعليم و تربيت امري ضروري است. سعيد پيوندي استاد دانشگاه و كارشناس امور آموزشي هم در پاريس مي گويد سياستي كه نظام جمهوري اسلامي در آغاز انقلاب براي آموزش جوانان در محدوده باورهاي ديني اعمال كرد كاملا شكست خورده و اكنون جوانان عصر حاضر زندگي دوگانه اي را پيش روي گرفته اند. سعيد پيوندي: من فكر مي كنم كه نظام آموزشي ايران كه در نظر داشت جوانهايي متناسب با فرهنگ و روحيات و اخلاق و ارزشهاي اسلامي تربيت كند از اول انقلاب، در رسيدن به اهداف خودش به طور كامل نا موفق ماند و در حقيقت در جوانهاي ما از همان اول نوعي مقاومت در برابر اين فرهنگ و ارزشها شكل گرفت و باعث شد كه جوانان ما داراي يك فرهنگ زير زميني و يك فرهنگ درواقع غير رسمي بشوند كه به طور پنهان رشد بكند بين خودشان باشد و در محافل و مراكز اجتماعي اصلا مطرح نباشد و رسانه ها هم درباره اش اصلا صحبت نكنند. انواع ناهنجاري هايي كه در بين جوانان ما رشد كرده در سالهاي اخير ازجمله اعتياد يا پديده هاي ديگر و حتي انواع هنجار شكني هايي كه در بين جوانان انجام مي شود، كسي نمي تواند درباره شان صحبت كند، زيرا به طور پنهان است. حتي آماري كه در مورد پديده هايي مثل اعتياد داده مي شود، اين آمار تقريبي هستند. من فكر مي كنم كه آمار واقعي خيلي خيلي بيشتر از آنها است. براي اينكه جوانان ما داري يك زندگي خصوصي هستند كه در آن خيلي اتفاقات مي افتد كه از بيرون نمي توان ديد. براي اينكه اينها جرم محسوب مي شوند و اينها هنجار شكني حساب مي شود و نيروهاي امنيتي با آنها برخورد مي كنند، آنها را شلاق مي زنند، به زندان مي برند، حتي در مدرسه لباسهايشان را مي گردند. انواع كنترل وجود دارد و همين مسئله باعث مي شود كه جوانان ما با اين دوگانه زندگي كردن، عادت كنند به اين دورويي و به اين دو زندگي متفاوت درون و بيرون و اين منشا خيلي از ناهنجاريهاي اجتماعي مي شود، براي اينكه كسي درباره اين ناهنجاريها به طور واقعي حرف نمي زند، چون غير رسمي هستند، براي اينكه پنهان هستند و براي اينكه در حقيقت زيرزميني هستند. ج ز: آذردخت مفيدي، روانپزشك نيز تاكيد بر رشد فزاينده روند منفعل شدن جوانان در دو دهه اخير مي گويد جوانان امروزي ديگر حال و حوصله پرداختن به مسائل جدي را ندارند. آذردخت مفيدي: آنقدر جوانان ما در هر زمينه اي به بن بست خوردند كه تمام وجودشان پر از انفعال است، اصلا حوصله اين چيزها را ندارند. زماني براي ما كه در اين سنين جواني بوديم در ابتداي انقلاب، دانستن يك تئوري، دانستن يك ايسم، دانستن شناخت يك سياستمدار براي ما آرمان مي شد. جوانان ما به حدي انفعال... من به اين دليل مي گويم انفعال كه اين طبيعي روان بشر نيست. طبيعي روان بشر ميل به دانستن است، ميل به رشد است ميل به حيات رو به رشد است. جوانان ما در شاديهاي كودكانه خودشان غرقند. اين نا بهنجار است و ناشي از فشارهاي اجتماعي است كه جوانان ما را به سمت يك انفعال كامل مي كشاند. ج ز: دكتر مرتضي ميرباقري رئيس سازمان ملي جوانان و معاون رئيس جمهوري در امور جوانان در گفتگوي خود با خبرنگاران بروز مشكلات گوناگون جوانان را عدم آمادگي جامعه ايران براي عبور از دوره گذار خوانده و مي گويد در نظام اجتماعي ما تناسبي بين هنجارها و خواستهاي جوانان وجود نداشت و آنان خويشتنداري فراواني از خود بروز دادند و اين دليل تحليل قواي روحي و رواني آنان است. آقاي ميرباقري درعين حال با انتقاد از صدا و سيماي جمهوري اسلامي و نظام تعليم و تربيت كشور در عدم اطلاع رساني شفاف در مورد مسائل جنسي، اعتياد و ايدز،خواهان آن است كه اين نهادها از پاكدامني بيش از حد خود دست كشيده، روشن و شفاف اين مسائل را به مردم آموزش دهند. ولي آنچنان كه سعيد پيوندي استاد دانشگاه و كارشناس امور آموزشي در پاريس مي گويد مشكل در صدا و سيما و ساير نهادها نيست. بلكه كل نظام بايد در بينش و تفكر خود نسبت به جوانان دست به يك بازنگري اساسي بزند. سعيد پيوندي: اين تصميم نه با وزارت آموزش و پرورش است و نه با صدا و سيما. اين برمي گردد به سياستهاي كلي نظام جمهوري اسلامي. يعني آنچه كه در آموزش و پرورش و صدا و سيما مي گذرد، در واقع زيرمجموعه اي از اين سياستها است. ما نمي توانيم در آنجا يك چيزهايي را اجرا كنيم كه در كل سياست واقعا وجود نداشته باشد و اين مستلزم اين است كه مسئولين نظام در برخوردشان با مردم، جوانها و مسائل جامعه، دست به يك تجديد نظر كلي بزنند. براي مثال اگر سينما را مثال بزنيم يك سري از فيلمها ممنوع هستند ولي همه مي دانند كه اين فيلمها را همه جوانان مي بينند. يك فيلمي مثل تايتانيك همه جوانان ايراني ديدندش ولي بر روي هيچ سينماي ايراني هم روي پرده نرفته. صدا و سيما هم به طبع سياستهاي رسمي خوب نمي تواند براي خودش دست به ابتكاراتي بزند كه با اين سياستها مغاير است. از طرف دير يك مسئله اساسي ديگر اين است كه يك نوعي بي اعتمادي وسيعي بوجود آمده بين جوانان، نظام آموزشي و بقيه ارگانهاي رسمي و جوانان اعتمادي به آنها ندارند و بنابراين يكي از مسائل و مشكلات اين است كه حتي اگر اينها بخواهند يك سري كارهايي انجام بدهند مورد توجه جوانان واقع نمي شود و اين هم در حقيقت يك مشكلي است كه امروز در برابر جامعه ايران قرار دارد يعني يك نوع عدم اعتماد و گفتگويي بين نهادهاي رسمي و جوانان ما كه اساسا روند جامعه پذيريشان را خارج از اين نهادهاي رسمي بيان مي كنند و جاي ديگري ياد مي گيرند و حتي عليه اين نهادهاي رسمي فرهنگ پذيريشان را انجام مي دهند. ج ز: و علي كدخدا زاده روزنامه نگار و تحليلگر مسائل جوانان مي گويد جامعه و نسل جوان فاصله زيادي با بحرانهاي اجتماعي ندارد. علي كدخدا زاده: واقعيتهاي اجتماعي كه ما به صورت مشاهده روزمره مي بينيم اين را نشان مي دهد كه اگر نخواهيم اين ادعاي بزرگ و اين جسارت بزرگ را داشته باشيم كه بگوييم جامعه در بحران فرو رفته، ما مي توانيم بگوييم كه با بحرانهاي اجتماعي بويژه نسل جوان فاصله خيلي كم دارند و اين موضوعي است كه هم آقاي ميرباقري گفتند و هم آقاي رئيس جمهور گفتند، تعدادي از مشاوران اجتماعي رئيس جمهور گفتند. افراد مختلفي حتي در نماز جمعه ها صحبت كردند كه جامعه بويژه نسل جوان با بحرانهاي پيچيده اي روبرو است. ج ز: تحليلگران و جامعه شناسان وضعيت جوانان را بحراني و رسيدگي به خواستهاي آنان را امري عاجل و ضروري ميدانند. درحاليكه به گفته رئيس سازمان ملي جوانان برخي مشكلات اعلام شده و بروز كرده در جامعه جوان ايران را به آلودگي و غير قابل اعتماد بودن جوانان تفسير مي كنند و به اين ترتيب به سياه نمايي جوانان مي پردازند. در بخش دوم اين گزارش در گفتگو با كارشناسان و صاحبنظران به بررسي مشكلات اجتماعي و اقتصادي جوانان از جمله بيكاري و اعتياد خواهيم پرداخت. دكتر ميرباقري، رئيس سازمان ملي جوانان با استناد به يك نظرسنجي انجام شده از 75 هزار نفر از جوانان بين 14 تا 29 ساله و با تاكيد بر رشد اعتياد و ايدز در بين جوانان، به مسئولان جمهوري اسلامي نسبت به وقوع بحرانهاي اجتماعي در آينده اي نه چندان دور هشدار داد. به گفته آقاي ميرباقري تنها 3% جوانان سياستمداران را دوست دارند و 70% آنان به دليل مشكلات مالي از هرگونه تفريح سالم محرومند. آذردخت مفيدي استاد دانشگاه و روانپزشك، علت اصلي را در منفعل شدن جوانان كه ناشي از شرايط جامعه است، مي بيند. سعيد پيوندي استاد دانشگاه و كارشناس امور آموزشي هم در پاريس مي گويد سياستي كه نظام جمهوري اسلامي در آغاز انقلاب براي آموزش جوانان در محدوده باورهاي ديني اعمال كرد كاملا شكست خورده و اكنون جوانان عصر حاضر زندگي دوگانه اي را پيش روي گرفته اند. علي كدخدا زاده روزنامه نگار و تحليلگر مسائل جوانان مي گويد جامعه و نسل جوان فاصله زيادي با بحرانهاي اجتماعي ندارد.