در حالی که پیام هایی میان کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و تهران بر سر گفت وگوهای اتمی رد و بدل می شود، اشاره هایی هم به موضوع گفت وگو می شود و این که از دیدگاه ایران، شاید موضوع مذاکرات به مسئله اتمی محدود نشود.
رادیو فردا در گفت وگویی با رسول نفیسی، استاد دانشگاه استریر در واشینگتن، این مسئله را بررسی کرده است.
رسول نفیسی: آن چنان که از صحبت های خانم کاترین اشتون- مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا- برمی آید، ایران توافق کرده در روز پنجم دسامبر با کشورهای عضو گروه 1+5 ملاقات کند. امیدوارم که بتوانند مسئله هسته ای را با ایران در میان بگذارند.
به نظر می رسید مشکلاتی در این میان وجود دارد. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفته است که اصلا ما درباره تبادل سوخت هسته ای با کشورهای 1+5 گفت و گو نمی کنیم. پیش از این هم آقای احمدی نژاد گفته بود که ما تنها می خواهیم درباره همکاریهای بین المللی صحبت کنیم. گویا دو طرف توافق ندارند که درباره چه موضوعی می خواهند گفت و گو کنند؟
آن چه به نظر می رسد این است که ایران دارد علائمی می فرستد که بر اساس آن علائم می توان پیش بینی کرد که به هیچ وجه حاضر به مذاکره جدی درباره مسئله اتمی نیست. به ویژه اخیرا آقای احمدی نژاد در سفرش به قزوین گفت که حاضر نیست پروتکل الحاقی را بپذیرد، آن هم به این دلیل که اخبار اتمی را جاسوسان آژانس حتما به اطلاع آمریکا خواهند رساند. بنابر این ، از همان اول ایشان درهای پذیرش را مبنی بر این که پروتکل الحاقی پذیرفته شود، بست. بنابر این واقعا معلوم نیست که موضوع صحبت ها چه خواهد بود.
از طرف دیگر آقای علاءالدین بروجردی- رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی- گفته است که از سرگیری گفت و گوها خودش نشان دهنده امیدواری هایی است و این که می شود به نقاط مشترک و نتیجه مطلوب رسید. نقطه مطلوب که مورد نظر 1+5 است طبیعتا این است که ایران پروتکل الحاقی را بپذیرد.
منظور از پروتکل الحاقی، پذیرفتن بازرسی های بیشتر است؟
منظور از پروتکل الحاقی این است که اولا آژانس حق داشته باشد که با دانشمندان و متخصصان اتمی ایران در هر زمان و هر لحظه صحبت کند. دوم اینکه آژانس و نمایندگان آن حق داشته باشند در هر وقت و هر جا به مناطقی که به نظرشان مشکوک می رسد سر بزنند و اطلاعات کسب کنند. البته این امر را قبلا ایران پذیرفته بود. اما پس از روی کار آمدن آقای احمدی نژاد به بعد ملغی اعلام شد.
بنابر این توافقی که در حال حاضر نیست؛ هیچ. من فکر می کنم رابطه ایران و آژانس هم اکنون در سردترین و بدترین حالت خود قراردارد.
البته این سوال مطرح می شود که پس چرا ایران حاضرمی شود به این مذاکرات تن دهد؟ و اروپا و آمریکا چرا حاضرند در این مذاکرات شرکت کنند؟
در حالی که وزیر خارجه آمریکا در اواسط هفته گذشته در گفت و گو با خانم اشتون تاکید کرد که هر چه سریع تر زمان و مکان گفت و گوی مابین کشورهای 1+5 و ایران مشخص شود، آیا ممکن است در برابر بی تابی های آمریکا برای هر چه سریع تر به نتیجه رساندن پرونده اتمی ایران، هم ایران و هم برخی از کشورهای اروپایی با وقت گذارنی هر چه بیشتر موافق باشند؟
من تصور نمی کنم کسی شکی داشته باشد که ایران کماکان به کار خود ادامه خواهد داد. با این حال هر دو طرف دارند همدیگر را امتحان می کنند تا ببینند چه امتیازاتی می توانند از همدیگر بگیرند و هیچ کدام از طرفین، قصد مذاکره جدی را در حال حاضر تصور نمی کنم داشته باشند.
رادیو فردا در گفت وگویی با رسول نفیسی، استاد دانشگاه استریر در واشینگتن، این مسئله را بررسی کرده است.
رسول نفیسی: آن چنان که از صحبت های خانم کاترین اشتون- مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا- برمی آید، ایران توافق کرده در روز پنجم دسامبر با کشورهای عضو گروه 1+5 ملاقات کند. امیدوارم که بتوانند مسئله هسته ای را با ایران در میان بگذارند.
به نظر می رسید مشکلاتی در این میان وجود دارد. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفته است که اصلا ما درباره تبادل سوخت هسته ای با کشورهای 1+5 گفت و گو نمی کنیم. پیش از این هم آقای احمدی نژاد گفته بود که ما تنها می خواهیم درباره همکاریهای بین المللی صحبت کنیم. گویا دو طرف توافق ندارند که درباره چه موضوعی می خواهند گفت و گو کنند؟
آن چه به نظر می رسد این است که ایران دارد علائمی می فرستد که بر اساس آن علائم می توان پیش بینی کرد که به هیچ وجه حاضر به مذاکره جدی درباره مسئله اتمی نیست. به ویژه اخیرا آقای احمدی نژاد در سفرش به قزوین گفت که حاضر نیست پروتکل الحاقی را بپذیرد، آن هم به این دلیل که اخبار اتمی را جاسوسان آژانس حتما به اطلاع آمریکا خواهند رساند. بنابر این ، از همان اول ایشان درهای پذیرش را مبنی بر این که پروتکل الحاقی پذیرفته شود، بست. بنابر این واقعا معلوم نیست که موضوع صحبت ها چه خواهد بود.
از طرف دیگر آقای علاءالدین بروجردی- رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی- گفته است که از سرگیری گفت و گوها خودش نشان دهنده امیدواری هایی است و این که می شود به نقاط مشترک و نتیجه مطلوب رسید. نقطه مطلوب که مورد نظر 1+5 است طبیعتا این است که ایران پروتکل الحاقی را بپذیرد.
منظور از پروتکل الحاقی، پذیرفتن بازرسی های بیشتر است؟
منظور از پروتکل الحاقی این است که اولا آژانس حق داشته باشد که با دانشمندان و متخصصان اتمی ایران در هر زمان و هر لحظه صحبت کند. دوم اینکه آژانس و نمایندگان آن حق داشته باشند در هر وقت و هر جا به مناطقی که به نظرشان مشکوک می رسد سر بزنند و اطلاعات کسب کنند. البته این امر را قبلا ایران پذیرفته بود. اما پس از روی کار آمدن آقای احمدی نژاد به بعد ملغی اعلام شد.
بنابر این توافقی که در حال حاضر نیست؛ هیچ. من فکر می کنم رابطه ایران و آژانس هم اکنون در سردترین و بدترین حالت خود قراردارد.
البته این سوال مطرح می شود که پس چرا ایران حاضرمی شود به این مذاکرات تن دهد؟ و اروپا و آمریکا چرا حاضرند در این مذاکرات شرکت کنند؟
در حالی که وزیر خارجه آمریکا در اواسط هفته گذشته در گفت و گو با خانم اشتون تاکید کرد که هر چه سریع تر زمان و مکان گفت و گوی مابین کشورهای 1+5 و ایران مشخص شود، آیا ممکن است در برابر بی تابی های آمریکا برای هر چه سریع تر به نتیجه رساندن پرونده اتمی ایران، هم ایران و هم برخی از کشورهای اروپایی با وقت گذارنی هر چه بیشتر موافق باشند؟
من تصور نمی کنم کسی شکی داشته باشد که ایران کماکان به کار خود ادامه خواهد داد. با این حال هر دو طرف دارند همدیگر را امتحان می کنند تا ببینند چه امتیازاتی می توانند از همدیگر بگیرند و هیچ کدام از طرفین، قصد مذاکره جدی را در حال حاضر تصور نمی کنم داشته باشند.
