محمد حقوقی، شاعر، منتقد و نظریه‌پرداز شعر معاصر ایران روز دوشنبه هشتم تیرماه در سن ۷۲ سالگی بر اثر بیماری قلبی درگذشت.
این شاعر متولد ۱۳۱۶ در اصفهان که از سال‌های ۱۳۳۰ اشعار خود را در نشریات آن روزگار به چاپ رساند، پس از پایان تحصیلاتش در تهران به اصفهان بازگشت و همزمان با سرودن و انتشار اشعارش در کنار تعداد دیگری از چهره‌های ادبی این شهر، کسانی چون هوشنگ گلشیری، احمد میرعلایی، جلیل دوستخواه، ضیاء موحد، ابوالحسن نجفی و دیگران، جنگ ادبی اصفهان را منتشر کرد.
مجله‌ای که به گفته کارشناسان ادبی در مدت کمی تبدیل به مرکزی پیشرو برای شعر معاصر ایران شد و شاعران بزرگی از شاملو و اخوان تا آتشی و رویایی و رضا سید حسینی، اشعار و مقالات خود را در آنجا به چاپ رساندند.
دکتر جلیل دوستخواه، شاهنامه‌پژوه صاحب نام و از اولین اعضای هیئت تحریریه جنگ ادبی اصفهان، درباره روند اثرگذاری این جنگ ادبی به خاطره‌ای از احمد شاملو در آن سال‌ها اشاره می‌کند.
آقای دوستخواه می‌گوید: تأثیرگذاری این گروه و این جنگ که به تدریج شکل گرفت و منتشر شد چشمگیر بود. یادم هست حتی شاملو وقتی اولین دفتر جنگ را تورق کرده بود غرو لندی کرده بود که «حالا دیگر هر کسی از راه می‌رسد، جنگ ادبی منتشر می‌کند» البته در واقع دفترهای نخست جنگ هم کم مایه بود و زمانی منتشر شد که هنوز ابوالحسن نجفی و میرعلایی از اروپا برنگشته بودند . اما طولی نکشید که شاملو و اخوان بعد از مدتی که از انتشار چند دفتر جنگ گذشت بدون اینکه کسی از آنان التماس و درخواستی کند خودشان آثارشان را به وسیله دوستان به جنگ ادبی اصفهان ارسال کردند و آثارشان در جنگ به چاپ رسید.
اما حقوقی از محدود چهره‌های ادبی ایران بود که دستکم سه مقاله او با عناوین «کی مرده؟ کی به جاست ؟» در سال ۱۳۴۵، «از سرچشمه تا مصب» در سال ۱۳۴۷ و «از نشان دادن تا شعر» توانستند اهمیتی همپای کتب ماندگار و مؤثر در ادبیات معاصر بیابند.
علاوه بر آن، کارشناسان ادبی شعر امروز، کتاب ادبی «شعر نو از آغاز تا امروز» محمد حقوقی را که اثری درباره تحلیل و بررسی شعر معاصر ایران است، همواره به عنوان مهم‌ترین اثر هستی‌شناسی شعر معاصر ایران خوانده‌اند.
جواد مجابی، شاعر و نویسنده، در شب بزرگداشت حقوقی که در تهران برگزار شد او را یک روشنفکر چند وجهی خواند.
آقای مجابی گفت: آقای حقوقی یک روشنفکر اهل فرهنگ بود. یک روشنفکر فرهنگی تمام عیار. به این معنا که بعضی‌ها فقط داستان یا شعرشان را می‌نویسند و دیگر به هیچ چیز کاری ندارند. ولی در بین هنرمندان کسانی هم هستند که علاوه بر کارهای هنری که انجام می‌دهند، به تحقیق و پژوهش و نقد اجتماعی زمانه خودشان نیز می‌پردازند و نظریه‌های فرهنگی مطرح می‌کنند. به گمان من آقای حقوقی هم در زمینه پژوهش‌های فرهنگی و نظریه‌یابی، سرآمد بود و هم در زمینه شعر.
محمد حقوقی در طول ۵۰ سال فعالیت ادبی خود، نزدیک به ۳۰ جلد کتاب، چه شعر و چه درباره شعر منتشر کرد که هر کدام در زمانه خود گاه چون اتفاقی در ادبیات امروز و گاه به عنوان اثری در خور تأمل بسیار قلمداد شدند و درباره آنها بسیار نوشته و گفته شد.
مراسم تشیع پیکر محمد حقوقی، صبح چهارشنبه از ساعت ۹ و از مقابل بیمارستان خورشید اصفهان به سمت مقصد ابدی او، باغ رضوان، برگزار شد.
این شاعر متولد ۱۳۱۶ در اصفهان که از سال‌های ۱۳۳۰ اشعار خود را در نشریات آن روزگار به چاپ رساند، پس از پایان تحصیلاتش در تهران به اصفهان بازگشت و همزمان با سرودن و انتشار اشعارش در کنار تعداد دیگری از چهره‌های ادبی این شهر، کسانی چون هوشنگ گلشیری، احمد میرعلایی، جلیل دوستخواه، ضیاء موحد، ابوالحسن نجفی و دیگران، جنگ ادبی اصفهان را منتشر کرد.
مجله‌ای که به گفته کارشناسان ادبی در مدت کمی تبدیل به مرکزی پیشرو برای شعر معاصر ایران شد و شاعران بزرگی از شاملو و اخوان تا آتشی و رویایی و رضا سید حسینی، اشعار و مقالات خود را در آنجا به چاپ رساندند.
دکتر جلیل دوستخواه، شاهنامه‌پژوه صاحب نام و از اولین اعضای هیئت تحریریه جنگ ادبی اصفهان، درباره روند اثرگذاری این جنگ ادبی به خاطره‌ای از احمد شاملو در آن سال‌ها اشاره می‌کند.
آقای دوستخواه می‌گوید: تأثیرگذاری این گروه و این جنگ که به تدریج شکل گرفت و منتشر شد چشمگیر بود. یادم هست حتی شاملو وقتی اولین دفتر جنگ را تورق کرده بود غرو لندی کرده بود که «حالا دیگر هر کسی از راه می‌رسد، جنگ ادبی منتشر می‌کند» البته در واقع دفترهای نخست جنگ هم کم مایه بود و زمانی منتشر شد که هنوز ابوالحسن نجفی و میرعلایی از اروپا برنگشته بودند . اما طولی نکشید که شاملو و اخوان بعد از مدتی که از انتشار چند دفتر جنگ گذشت بدون اینکه کسی از آنان التماس و درخواستی کند خودشان آثارشان را به وسیله دوستان به جنگ ادبی اصفهان ارسال کردند و آثارشان در جنگ به چاپ رسید.
اما حقوقی از محدود چهره‌های ادبی ایران بود که دستکم سه مقاله او با عناوین «کی مرده؟ کی به جاست ؟» در سال ۱۳۴۵، «از سرچشمه تا مصب» در سال ۱۳۴۷ و «از نشان دادن تا شعر» توانستند اهمیتی همپای کتب ماندگار و مؤثر در ادبیات معاصر بیابند.
علاوه بر آن، کارشناسان ادبی شعر امروز، کتاب ادبی «شعر نو از آغاز تا امروز» محمد حقوقی را که اثری درباره تحلیل و بررسی شعر معاصر ایران است، همواره به عنوان مهم‌ترین اثر هستی‌شناسی شعر معاصر ایران خوانده‌اند.
جواد مجابی، شاعر و نویسنده، در شب بزرگداشت حقوقی که در تهران برگزار شد او را یک روشنفکر چند وجهی خواند.
آقای مجابی گفت: آقای حقوقی یک روشنفکر اهل فرهنگ بود. یک روشنفکر فرهنگی تمام عیار. به این معنا که بعضی‌ها فقط داستان یا شعرشان را می‌نویسند و دیگر به هیچ چیز کاری ندارند. ولی در بین هنرمندان کسانی هم هستند که علاوه بر کارهای هنری که انجام می‌دهند، به تحقیق و پژوهش و نقد اجتماعی زمانه خودشان نیز می‌پردازند و نظریه‌های فرهنگی مطرح می‌کنند. به گمان من آقای حقوقی هم در زمینه پژوهش‌های فرهنگی و نظریه‌یابی، سرآمد بود و هم در زمینه شعر.
محمد حقوقی در طول ۵۰ سال فعالیت ادبی خود، نزدیک به ۳۰ جلد کتاب، چه شعر و چه درباره شعر منتشر کرد که هر کدام در زمانه خود گاه چون اتفاقی در ادبیات امروز و گاه به عنوان اثری در خور تأمل بسیار قلمداد شدند و درباره آنها بسیار نوشته و گفته شد.
مراسم تشیع پیکر محمد حقوقی، صبح چهارشنبه از ساعت ۹ و از مقابل بیمارستان خورشید اصفهان به سمت مقصد ابدی او، باغ رضوان، برگزار شد.
