رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا روز یکشنبه با تأکید دوباره بر نقاط ضعف برجام، تأثیر منفی راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران را بر پیگیری راه حل دیپلماتیک در مورد بحران کره شمالی رد کرد.
در روزهای گذشته، در آستانه اعلام راهبرد تازه آمریکا در قبال ایران و پس از آن، برخی متحدان آمریکا از جمله آلمان و فرانسه هشدار داده بودند که خروج احتمالی آمریکا از توافق هستهای با ایران ممکن است تلاشها برای ترغیب کره شمالی به حل بحران هستهایاش از طریق گفتوگو را ناکام بگذارد.
اما روز یکشنبه ۲۳ مهر، آقای تیلرسون در گفتوگویی با شبکه خبری سی ان ان تأکید کرد که از نگاه او برداشت کره شمالی از راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران باید آن باشد که آمریکا خواهان توافقی مطالبهمحور با این کشور است.
او افزود نکته الزامآور و آنچه واقعاً نه تنها اهداف آمریکا بلکه اهداف سیاستهای چین و دیگر کشورهای منطقه را محقق میکند خلع سلاح هستهای شبهجزیره کره است، و اگه به این هدف دستیابیم، از هیچ چیز اجتناب نمیکنیم چرا که هدفمان محقق خواهد شد.
وزیر خارجه آمریکا پیشتر گفته بود که کانالهای ارتباطی مستقیمی بین این کشور و کره شمالی وجود دارد و واشینگتن در حال ارزیابی تمایل کره شمالی به حل بحران از طریق گفتوگوست.
این سخنان بعدتر در سایه اظهارت رئیسجمهور آمریکا قرار گرفت که تصریح کرد به وزیر خارجهاش یادآور شده تلاش برای مذاکره با کره شمالی «اتلاف وقت» است و تلاش دولتهای گذشته آمریکا در مذاکره با این کشور برای ۲۵ سال بیثمر بوده است.
روز یکشنبه اما آقای تیلرسون در پاسخ به سؤالی در این زمینه گفت که رئیسجمهور آمریکا «به روشنی از او خواسته است که به تلاشهای دیپلماتیک ادامه دهد و این تلاشها تا زمان فرود آمدن اولین بمب ادامه خواهد داشت».
او در این زمینه افزود که «رئیسجمهور به روشنی به من گفت که خواهان حل مشکل از طریق دیپلماتیک است» و تصریح کرد که دونالد ترامپ «به دنبال جنگ نیست».
مواجهه با «گسترهای وسیعتر» از تهدیدهای ایران
بخش دیگری از اظهارات روز یکشنبه وزیر خارجه آمریکا در گفتوگو با سیانان به موضوع ایران و راهبرد جدید ایالات متحده در این زمینه اختصاص داشت که در چارچوب آن دولت دونالد ترامپ عدمپایبندی ایران به توافق هستهای را اعلام کرد.
آقای تیلرسون در این زمینه گفت که «چیزی که رئیسجمهور میخواهد، راهبردی جامعتر برای مواجهه با موضوع ایران در تمامیت آن است».
او تصریح کرد «برای مدتی طولانی، به طور مشخص دولت پیشین آمریکا رابطه با ایران را پیرامون توافق هستهای تعریف کرد، توافقی که معایبی و نقطهضعفهایی دارد».
وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد که به دلیل همین معایب «رئیسجمهور حتی در زمان کارزار انتخاباتیاش تأکید کرد که من این توافق را تغییر میدهم یا دوباره در مورد آن مذاکره میکنم، و به سادگی گفت که من این معایب را اصلاح میکنم یا اینکه ما ناچاریم توافق دیگری داشته باشیم».
آقای تیلرسون افزود که «تصور میکنم تصمیم او در چارچوب راهبرد جدید بر این مبنا استوار است».
او تأکید کرد «اکنون ما میخواهیم که با ضعفهای توافق هستهای مواجه شویم اما واقعاً باید با گستره وسیعتری از تهدیدهای ناشی از ایران در منطقه در برابر دوستان و متحدانمان که میتواند تهدیدی برای امنیت ملی ما باشد مواجهه کنیم».
موقتی بودن بخشهایی از توافق هستهای، متنفع شدن مالی ایران از این توافق، عدم جلوگیری توافق از آزمایشهای موشکی، توان محدود بازرسان آژانس برای نظارت بر سایتهای ایران و پایبند نبودن ایران به روح برجام، از جمله نارضایتیهای عمده دونالد ترامپ از توافق هستهای است که همگی در سخنرانی روز جمعه در تشریح راهبرد جدید در قبال ایران مورد تأکید قرار گرفت.
آقای ترامپ در این زمینه هشدار داد که اگر نتوانیم در همکاری با کنگره و متحدانمان معایب برجام را بر طرف کنیم، از آن کناره خواهیم گرفت.
اکنون کنگره آمریکا فرصتی ۶۰ روزه برای اعلام نظر در احتمال بازگشت تحریمهای ایران دارد و بخشی از این روند اقدامی است که دو سناتور جمهوریخواه یعنی باب کورکر و تام کاتن در دستور کار دارند.
آنها قرار است در دو هفته آینده تا پیشنویس قانونی را ارائه کنند که با حفظ برجام، برخی معایب آن از جمله پایان گرفتن محدودیتهای زمانی پیششده در برجام، موسوم به «غروب»، اصلاح شود.