بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل، در دیدار اخیر خود با رئیسجمهور آمریکا با ابراز «نگرانی عمیق» از توافق هستهای در حال شکلگیری بین واشینگتن و ریاض برای احداث شماری رآکتور اتمی از سوی آمریکا در عربستان، خواهان لغو این توافق شده است.
وبسایت خبری آمریکایی اکسیوس و شبکه ۱۰ تلویزیون اسرائیل، روز جمعه هجدهم اسفند این گزارش را منتشر کردند و دفتر نخستوزیری اسرائیل نیز با انتشار بیانیهای، به طور تلویحی درست بودن آن را تأیید کرد. اما دولت آمریکا هنوز رسماً به آن واکنش نشان نداده است.
بنیامین نتانیاهو هفته اخیر در جریان سفر به آمریکا، روز دوشنبه چهاردهم اسفند با حضور در کاخ سفید، پنجمین ملاقات خود در یک سال اخیر با دونالد ترامپ را انجام داد.
بر اساس گزارش اکسیوس و شبکه ۱۰ تلویزیون اسرائیل، آقای نتانیاهو از رئیسجمهور آمریکا خواست مذاکرات هستهای با عربستان سعودی را دنبال نکند و در صدد فروش رآکتورهای هستهای به سعودیها نباشد.
این گزارشها حاکی از آن است که نخستوزیر اسرائیل به رئیسجمهور آمریکا پیشنهاد داده در صورت تحقق توافق آمریکا و عربستان، شرطهای اکیدی برای سعودیها گذاشته شود و از جمله آنها متعهد شوند تا غنیسازی را در خاک خود انجام ندهند.
شرطی که اسرائیل برای برنامه هستهای عربستان تعیین کرده در حالی است که ظاهراً سعودیها در مذاکرات با آمریکاییها بر غنیسازی اورانیوم در عربستان تأکید کردهاند.
بر اساس این گزارشها، رئیسجمهور ترامپ بر لزوم انجام مذاکرات بیشتر در این باره تأکید کرده ولی به آقای نتانیاهو گفته است که ممکن است عربستان برای اجرای طرحهای هستهایاش، به چین و روسیه مراجعه کند.
این گزارشها تأکید میکند که رئیسجمهور آمریکا همچنین به دلیل چشمانداز اشتغالزایی زیاد توافق هستهای آمریکا و عربستان برای مردم آمریکایی، خواهان تحقق این توافق است.
بنیامین نتانیاهو خود پنجشنبه در جریان ملاقات با نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد در نیویورک، در برابر دوربین خبرنگاران گفت که «در جریان این سفرم به آمریکا نظرم را درباره برنامه هستهای برای عربستان پرسیدند و من گفتم که راه حل این است که غنیسازی از ایران گرفته شود و برجام که غنیسازی ایران را به رسمیت شناخته، به طور کلی اصلاح یا لغو شود».
آقای نتانیاهو بدون اشاره به مذاکره خود با دونالد ترامپ در مورد طرحهای هستهای آمریکا و عربستان، افزود که بعد از برنامه هستهای ایران، کشورهای دیگر منطقه نیز به مسیر مشابه رفتهاند.
به نوشته اکسیوس و نیز بر اساس گزارش باراک راوید در شبکه ۱۰ تلویزیون اسرائیل، دفتر نخستوزیری اسرائیل در بیانیهای گفته است همانطور که بنیامین نتانیاهو پیشتر تأکید کرده، توافق هستهای با ایران خطرات زیادی در بر دارد که یکی از آنها متوقع شدن سایر کشورهای منطقه برای رسیدن به توان مشابه و از جمله، غنیسازی اورانیوم است.
بر اساس این گزارشها، همچنین دو روز بعد از ملاقات دونالد ترامپ با بنیامین نتانیاهو، یووال اشتاینیتز وزیر انرژی اسرائیل، که او هم در روزهای اخیر در واشینگتن بود، با همتای آمریکاییاش، ریک پری دیدار کرد اما وزارت انرژی اسرائیل از ارائه توضیح در مورد جزئیات دیدار دو وزیر خودداری کرده است.
نشریه بیزنس اینسایدر پیشتر خبر داده بود که ریک پری دو هفته پیش در سفر به لندن، توافق هستهای احتمالی آمریکا و عربستان و اثرات آن بر منطقه را با مقامهای بریتانیا در میان گذاشته است.
دولت سعودی با اختصاص دهها میلیارد دلار، ساخت ۱۷ نیروگاه، از جمله بر اساس انرژی هستهای را برای سالهای آتی برنامهریزی کرده اما به «نگرانی عمیق» بیان شده از سوی نخستوزیر اسرائیل در زمینه این طرحهای هستهای خود، هنوز واکنشی نشان نداده است.
اسرائیل در سالهای اخیر با توجه به جمهوری اسلامی ایران به موجودیت اسرائیل و فراخوان آشکار ایران برای نابودی اسرائیل، مخالفت با برنامه هستهای ایران را در سرلوحه سیاستهای بینالمللی خود قرار داد و با وجود توافق هستهای سه سال گذشته ایران و قدرتهای جهانی، نخستوزیر اسرائیل در سفر روزهای گذشته به آمریکا «اصلاح کلی یا لغو» برجام را تکرار کرد.
در عین حال «نگرانی شدید» نخستوزیر اسرائیل از توافق احتمالی هستهای آمریکا و عربستان در حالی است که آقای نتانیاهو در دوره اخیر از هر فرصتی، به نزدیکی دیدگاههای عربستان و اسرائیل، از جمله در زمینه تهدید مشترک از سوی ایران، اشاره می کند.
وزیر انرژی اسرائیل نیز ماه گذشته با تأیید برخی همکاریها میان اسرائیل و عربستان، گفته بود که هنوز بخشی از این هماهنگیها را نمیتوان بیان کرد، چون سعودیها مایل نیستند.
«اسرائیل هیوم»، روزنامه حامی دولت نتانیاهو، پنجشنبه هفدهم اسفند در گزارشی نوشت که اسرائیل و عربستان به تازگی نامههایی برای هماهنگی در امور منطقهای، از جمله در ارتباط با ایران، رد و بدل کردهاند.
به نوشته این گزارش، تبادل نامههای هماهنگی اسرائیل و عربستان، از جمله در روزهای گذشته که امیر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، در سفر رسمی به قاهره بود، با میانجیگری یک مقام ارشد سازمان اطلاعاتی مصر ادامه یافته است.