همزمان با مراسم سالروز «یکپارچگی اورشلیم» در اسرائیل و در هفتاد سالگی تأسیس این کشور، آمریکا دوشنبه ۲۴ اردیبهشت سفارت خود در اسرائیل را از تلآویو به اورشلیم منتقل میکند.
اسرائیل سالروز تسلط خود بر شرق اورشلیم، در پیروزی جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ را «روز اورشلیم» مینامد و در ۵۱ سالی که از این رخداد میگذرد، با برگزاری آیینهایی، بر «جاودانگی اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل» تأکید میکند.
هری ترومن رئیسجمهور آمریکا، هفتاد سال پیش، ساعاتی بعد از اعلام موجودیت اسرائیل، این کشور را به رسمیت شناخت، و انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم در هفتادمین سالروز این مناسبت انجام میشود.
کنگره آمریکا در سال ۱۹۹۵، زمانی که بیل کلینتون رئیسجمهور بود، انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم را تصویب کرد اما همزمان به رؤسای جمهور آمریکا اختیار داد که هر شش ماه یک بار این تصمیم را به تعویق بیندازند؛ اختیاری که باعث شد عملی شدن این مصوبه را ۲۳ سال دیگر نیز با تأخیر روبهرو کند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، پانزدهم آذر سال گذشته در بیانیهای تاریخی اعلام کرد که به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل، به رسمیت شناختن یک واقعیت در مورد این سرزمین باستانی است، اما این شناسایی با تلاشهای سیاسی برای دستیابی به «توافق قرن» میان اسرائیل و فلسطینیها منافات ندارد.
آقای ترامپ یادآور شده بود که همه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در کارزار انتخاباتی خود تا پیش از رئیسجمهور شدن، قول انتقال سفارت را میدادند ولی شهامت عملی کردن قول خود را نداشتند اما او اینگونه نیست؛ قول داده و پای آن میایستد.
با وجود آنکه پیشتر ارزیابی شده بود که جامعه جهانی و به ویژه کشورهای عرب و اسلامی انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم را به آسانی قبول نکنند، از زمانی که آمریکا تصمیم خود را اعلام کرده است، چند کشور دیگر آمریکای مرکزی و لاتین مانند هندوراس، گواتمالا و پاراگوئه، و همچنین برخی از دولتهای اروپایی مانند چک، رومانی و مجارستان گفتهاند که آنها نیز یا سفارت خود را به اورشلیم منتقل میکنند یا برای این اقدام آمادگی اصولی دارند؛ امری که اسرائیل آن را یک دستاورد مهم دیگر برای خود دانسته است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، یکشنبه در آیین استقبال از هیئت آمریکایی شرکتکننده در مراسم گشایش سفارت به اورشلیم گفت، صلح باید بر اساس حقیقت به دست آید و حقیقت این است که اورشلیم نه تنها هزاران سال قلب ملت یهود بود بلکه پایتخت جاودان ما نیز باقی میماند. به گفته نتانیاهو، اسرائیل در دوره اخیر در اوج خود به سر میبرد و این هفته روزهایی مهم و تاریخی برای اسرائیل است.
به گفته نخستوزیر اسرائیل، این موفقیتها با رهبری دونالد ترامپ حاصل شده است؛ او گواتمالا و پاراگوئه را فرا خواند خیلی زود سفارت را به اورشلیم بیاورند.
ایوانکا ترامپ، دختر رئیسجمهور آمریکا و همسرش جرد کوشنر که مشاور ارشد آقای ترامپ است، در کنار استیو منوچین وزیر خزانهداری آمریکا که خود یهودی است، نمایندگان اعزامی دونالد ترامپ برای شرکت در مراسم گشایش سفارت در اورشلیم هستند. هیئت کنگره آمریکا نیز به ریاست سناتور ارشد جمهوریخواه لیندزی گراهام در این آیین حضور دارد.
سفارت آمریکا در ساختمانی که در سالهای گذشته کنسولگری این کشور در محله آرنونای اورشلیم بود، گشایش مییابد. این محله با مناطق عربنشین زیادی همجوار است و تا شهرهای فلسطینینشین در بیتاللحم فاصله چندانی ندارد.
دیوید فریدمن به دونالد ترامپ گفته بود به جای صبر کردن تا ساخت یک سفارت با هزینه میلیاردی، تنها با ۱۵۰ هزار دلار میتوان کنسولگری آرنونا را به سفارت تغییر کاربری داد؛ آقای ترامپ بارها از این کاهش شدید هزینهها ابراز خوشحالی کرده است.
نیر برکات، شهردار اورشلیم، در روزهای گذشته با دست خود تابلوی راهنمایی به سوی سفارت آمریکا در آرنونا را نصب کرد و گفت شهروندان عرب همجوار نیز بهزودی پی خواهند برد که وجود سفارت آمریکا در اورشلیم برای آنها نیز مایه خیر و برکت خواهد بود.
با آغاز به کار این سفارت در اورشلیم، ساختمانی که در هفتاد سال گذشته سفارت آمریکا در ساحل دریای مدیترانه در شهر تلآویو بود، به کنسولگری مبدل میشود.
فلسطینیان ساکن غزه در هفت هفته گذشته در مرزهای این باریکه با اسرائیل تظاهرات میکردند تا در هفتادمین سال تأسیس اسرائیل، در حالی که تشکیل کشور فلسطین هنوز برای آنها یک رویای دور است، اعتراض کنند.
تظاهرات فلسطینیان غزه که از قبل گفته شده بود سهشنبه در ۲۵ اردیبهشت تشدید خواهد شد، تنها به کشته شدن ۵۴ فلسطینی و زخمی شدن بیش از هشت هزار و ۵۰۰ نفر آنها در یک ماه و نیم اخیر منجر شده ودستاوردی برای آنها نداشته و حتی همبستگی کشورهای عرب را در پی نیاورده است.
سرنوشت اورشلیم در طول دهها سال مذاکرات ناکام اسرائیل و فلسطینیها همواره به عنوان یکی از سختترین موضوعها مطرح بود؛ فلسطینیها با تمسک به وجود اماکن تاریخی و مذهبی اسلامی و در صدر آنها، مساجد عمر و الاقصی در شرق اورشلیم، در طول دههها تلاش کرده بودند که به قضیه اورشلیم رنگ مذهبی نیز بزنند.
ارابه کوششهای صلح از دهه گذشته به سختی در گِل گیر کرده است؛ کشورهای عرب بسیاری نیز در دوره اخیر از مشغول کردن خود به قضیه فلسطینیها ظاهراً خسته شده و در جستجوی منافع ملی خود هستند.
شبکه اول تلویزیون اسرائیل شامگاه یکشنبه در گزارشی گفت که روزگاری تصور میشد به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل و یا تحولی مانند انتقال سفارت یک کشور مهم به اورشلیم، به جنگ جهانی سوم منجر شود اما حال که آمریکا این روند را کلید زده، غیر از کمی انتقادهای فلسطینیان، که کسی در جهان به آن توجه ندارد، سکوت خاورمیانه را فرا گرفته است.
بر اساس تحلیل این شبکه، این سکوت تنها به اتحاد و همدلی واقعی کشورهای عربی با اسرائیل از روی نگرانی آنها از ایران بر نمیگردد؛ بلکه مردم عرب نیز مانند رهبران کشورهای بسیاری در طول سالها درک کردهاند که باید به منافع ملی خود توجه کنند و در این مسیر، فلسطینیها که سالها با گره زدن سرنوشت منطقه به سرسختی خود، باعث دردسر این کشورها شده بودند، اکنون تنها رها شدهاند و عربهای بسیاری از این خلاصی از دست فلسطینیها نفسی به آسودگی میکشند.
با وجود این، کشورهای بسیاری در اروپا با خودداری از حضور در آیین گشایش سفارت آمریکا در اورشلیم تأکید کردهاند که به تحقق آرمان فلسطینیان برای داشتن کشوری از آن خود، همچنان دست یاری میدهند.