یک مسئول روسی می‌گوید سالانه ۳۰ هزار شهروند روس «در سن کار» بر اثر ابتلا به بیماری‌های ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی (اچ‌آی‌وی) جان خود را از دست می‌دهند.
رئیس «مؤسسهٔ مرکزی تحقیقات اپیدمیولوژی» که زیر نظر نهاد دولت روسیه برای «نظارت بر رفاه شهروندان و حقوق مصرف‌کنندگان» فعالیت می‌کند، به خبرگزاری رسمی تاس گفته است: «هم‌اکنون مراقبت‌های پزشکی افراد آلوده به اچ‌آی‌وی در روسیه حدود ۷۰ میلیارد روبل (معادل حدود ۷۰ میلیون دلار) هزینه دارد.»
وادیم پوکروفسکی افزوده است: «این پول برای درمان افراد مبتلا به ایدز و سایر بیماری‌های مرتبط با اچ‌آی‌وی هزینه می‌شود و اگر شمار این افراد افزایش یابد، هزینه‌ها نیز چند برابر می‌شود.»
او در ادامهٔ این مصاحبه به «مشکل دوم» برای اقتصاد روسیه اشاره کرده و افزوده است: «حساب کنید که اگر سالانه ۳۰ هزار نفر را از دست بدهیم که جوان و توانمند هستند و می‌توانند ۲۰ تا ۳۰ سال دیگر کار کنند، زیان‌های اضافی نیز وجود دارد.»
این مسئول روسی اذعان کرد که بسیاری از مبتلایان به اچ‌آی‌وی در روسیه به‌موقع یا به‌درستی درمان نمی‌شوند.
برخی گزارش‌ها از کمبود دارو و تجهیزات لازم برای انجام تست، ازجمله در نتیجهٔ قطع همکاری روسیه با شرکت‌های دارویی غربی، خبر می‌دهند. داروهای موجود گران است، اما مطابق آمار رسمی تنها ۵۲ درصد مبتلایان به ایدز از دولت کمک دریافت می‌کنند.
رئیس «مؤسسهٔ مرکزی تحقیقات اپیدمیولوژی» روسیه چندی پیش به خبرگزاری اینترفاکس هم گفت که هر سال حدود ۶۰ هزار شهروند روس به آمار افراد آلوده به اچ‌آی‌وی اضافه می‌شوند: «اکثر آن‌ها طی ارتباطات جنسی بین زن و مرد و همچنین هنگام تزریق مواد مخدر به این ویروس آلوده می‌شوند.»
به‌گفتهٔ او، «از سال ۱۹۸۷ (۱۳۶۶) که نخستین مورد آلودگی به اچ‌آی‌وی در روسیه ثبت شد، حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر به این ویروس آلوده شده‌اند. از سال ۲۰۲۰ (۱۳۹۹) حدود ۶۰ هزار مورد جدید سالانه ثبت می‌شود. ضمناً حدود ۹ درصد بیماران از آلودگی خود به این ویروس بی‌اطلاع هستند».
بر اساس گزارش‌های رسمی، روسیه یکی از کشورهایی است که بیشترین شمار تست اچ‌آی‌وی را انجام می‌دهد. به گزارش وزارت بهداشت روسیه، در سال گذشتهٔ میلادی حدود ۲۸ درصد از کل جمعیت کشور این تست را انجام داده‌اند.
به استناد این نتایج، میخائیل موراشکو، وزیر بهداشت روسیه، مدعی شد طی چهار سال گذشته شمار موارد ابتلا به اچ‌آی‌وی در روسیه ۳۵ درصد کاهش یافته است.
اما نشریهٔ تحقیقاتی «توچنوست» معتقد است «بهبود» وضعیت به آن دلیل است که گروه‌های آسیب‌پذیر از انجام تست فراری‌اند چون «تأکید روزافزون حکومت بر ارزش‌های اخلاقی» تشدید انزجار جامعه نسبت به مبتلایان به ایدز و افراد آلوده به اچ‌آی‌وی را در پی داشته است.
آنا دووباخ، مدیر سازمان غیرانتفاعی کمک به مبتلایان به ایدز، سرکوب گستردهٔ آزادی‌های مدنی در روسیه را یکی از عوامل شیوع این بیماری برشمرده و به نشریهٔ «واژنی ایستوری» چنین گفته است:
«نه‌تنها دگرباشان، روسپی‌ها و افراد معتاد به مواد مخدر به حاشیه رانده و رها شده‌اند بلکه شمار زیادی از فعالانی که قبلاً با این گروه‌های آسیب‌پذیر کار می‌کردند، از روسیه گریخته‌اند یا به‌دلیل همکاری با سازمان‌های غربی "مأمور بیگانه" اعلام و ناچار شده‌اند دست از فعالیت بکشند.»
روسیه از شش سال پیش ارائهٔ آمار رسمی مبتلایان به ایدز و افراد آلوده به اچ‌آی‌وی را، از جمله به سازمان جهانی بهداشت، متوقف کرده است.
به‌گزارش «توچنوست»، این آمار در داخل روسیه توسط دو نهاد دولتی جمع‌آوری می‌شود: وزارت بهداشت و روس‌پوترب‌نادزور که نهاد دولت روسیه برای نظارت بر رفاه شهروندان و حقوق مصرف‌کنندگان است.
با این حال آمار این دو بسیار متفاوت است. برای نمونه، در سال گذشتهٔ میلادی روس‌پوترب‌نادزور از یک میلیون و ۲۰۰ هزار آلوده به اچ‌آی‌وی در روسیه خبر داد، اما در آمار وزارت بهداشت روسیه تنها ۹۰۹ هزار مورد ذکر شده است.
شش ماه پس از انتشار گزارش اول، گزارشی دیگر منتشر شد که در آن به ۸۸۷ هزار مورد آلودگی به اچ‌آی‌وی طی همان مدت اشاره شد.
نشریهٔ «توچنوست» با تحلیل آمار وزارت بهداشت روسیه در سال‌های مختلف متوجه شده است که شمار افراد آلوده به اچ‌آی‌وی در سال‌های مختلف عملاً یکسان بوده، اما شمار افرادی که در نتیجهٔ بیماری‌های مرتبط با این ویروس درگذشته‌اند، رو به افزایش است.
این موضوع بر بدبینی نسبت به صحت آمار وزارت بهداشت روسیه می‌افزاید.
دولت روسیه هشت سال پیش «راهبرد مقابله با اچ‌آی‌وی» را تصویب کرد؛ راهبردی که به‌گزارش «توچنوست»، هیچ‌یک از اهداف اعلام‌شدهٔ آن عملی نشده است.
گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال گذشته روسیه را در میان پنج کشوری برشمرد که بیشترین سرعت شیوع ویروس اچ‌آی‌وی را دارند. در این گزارش تأکید شده که این آمار تخمینی است.
کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، موزامبیک، نیجریه و هند نیز نرخ بالایی از شیوع ویروز اچ‌آی‌وی را تجربه می‌کنند، اما وضعیت روسیه به‌دلیل رشد سریع و عوامل خطر در منطقه برجسته است.
تازه‌ترین گزارش سازمان ملل شمار مبتلایان به ویروس اچ‌آی‌وی در جهان را نزدیک به ۴۰ میلیون نفر برآورد می‌کند.
