با تشدید درگیریها میان نیروهای پلیس اسرائیل با فلسطینیان که در محدوده مسجد الاقصی، معروف به «حرم شریف» در شرق بیتالمقدس/اورشلیم جریان دارد، روز دوشنبه، ۲۰ اردیبهشت، شمار کثیری از فلسطینیان زخمی شدهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس شمار فلسطینیان زخمیشده در این روز را بیش از ۳۰۰ نفر گزارش میکند.
همزمان، فلسطینیان و سازمانهای مدافع آنها از آغاز «جنگ دینی» برای دفاع از «حرم شریف» خبر داده و ناآرامیها به طرز کمسابقهای بهشماری از شهرهای عربنشین شمال اسرائیل سرایت کرده ولی از سوی دیگر اسرائیل برگزاری «جشن سالروز یکپارچگی اورشلیم» را برای روز دوشنبه تدارک دیدهاست.
به گزارش رسانههای اسرائیل و خبرگزاریها، صدها پلیس و نیروی گارد مرزی اسرائیل بامداد دوشنبه، برای سومین بار در روزهای گذشته وارد محوطه مساجد الاقصی و عمر، موسوم به «حرم شریف» شدند تا فلسطینیان معتکف در مساجد را به «نظم و آرامش» برگردانند.
هلال احمر فلسطینی در ساعات اولیه درگیری در بامداد دوشنبه از انتقال دستکم ۸۰ زخمی به بیمارستانهای شرق اورشلیم خبر داد. ولی فلسطینیان حاضر در محل از طریق شبکههای اجتماعی خبر دادهاند که «صدها تن» درون حرم زخمی شده و هنوز شمار زیادی از آنها تخلیه نشدهاند.
ناآرامی و درگیری به کوچههای اطراف حرم سرایت کرده و صدها فلسطینی، عمدتاً از میان جوانان و نوجوانان و پلیس، در تعقیب و گریز هستند.
پلیس اسرائیل گفتهاست که فلسطینیان مسئول ادامه بحران هستند زیرا از درون حرم به سوی نیروها سنگ و بطری پرتاب کردند. به گفته سخنگوی پلیس، یعکوو شبتای، فرمانده کل پلیس، شخصاً فرمان ورود نیروها به حرم را صادر کرد.
نخستوزیر اسرائیل نیز از ورود نیروی پلیس به درون حرم در رویدادهای جمعه شب و شنبه شب که بیش از ۳۰۰ زخمی برجای نهاده بود، حمایت کرده و آن را نشان قاطعیت اسرائیل در حاکم کردن نظم و آرامش نامیده بود. بنیامین نتانیاهو در همین حال تأکید کرده که به اصل آزادی ادیان «پایبند است».
فرمانده پلیس اورشلیم گفتهاست که پیوستن هزاران تن از اعراب از شمال اسرائیل به فلسطینیان شرق اورشلیم سبب گسترش درگیریها از بامداد روز دوشنبه شدهاست.
صدها تن از اعراب در شمال اسرائیل، از جمله در حیفا و ناصره، نیز یکشنبه شب، با برافروختن حلقههای آتش و سردادن شعار در حمایت از «حرم شریف» و فلسطینیان ساکن شرق بیتالمقدس، با نیروهای اسرائیلی درگیر شدند.
بروز درگیری و تظاهرات در شهرهای عربنشین شمال اسرائیل، پس از تظاهرات گسترده ۲۱ سال پیش در اعتراض به کشته شدن ۷ شهروند عرب، کمتر سابقه داشتهاست.
کمیسیون عالی پیگیری امور اعراب شهروند اسرائیل، روز دوشنبه به اسرائیل «هشدار» داد که «جنگ دینی» برای دفاع از «کرامت قدس» آغاز شدهاست. این کمیسیون اعراب را فراخواند به «برادران فلسطینی خود بپیوندند».
از سوی دیگر، با وجود تشدید بحران، آیینی که اسرائیل آن را از نیم قرن پیش به عنوان «سالروز یکپارچگی اورشلیم» برگزار میکند، از بامداد دوشنبه از خیابانهای غرب اورشلیم آغاز شدهاست.
اسرائیل سالروز تسلط بر شرق اورشلیم را که حاصل جنگ ۵۴ سال پیش با کشورهای عربی بود، هر سال در روزی که با تاریخ عبری آن، و نه تاریخ میلادی این روز، مصادف است، «جشن میگیرد».
شماری از مقامات امنیتی اسرائیل پیشاپیش ابراز «نگرانی» کرده بودند که برگزاری این مراسم در حالی که درگیریهای جدید در حرم شریف و محله فلسطینینشین «شیخ جراح» در شرق اورشلیم در جریان است، کاری درست نیست.
اما بنیامین نتانیاهو و موشه لئون، شهردار اورشلیم/بیتالمقدس، که سیاستمدار حزب لیکود است، به برگزاری آیین اصرار کردهاند.
فرمانده پلیس اورشلیم نیز گفتهاست که راهپیمایی موسوم به «رژه پرچمها» باید در آیین «روز اورشلیم» برگزار شود و دلیلی برای لغو این بخش از مراسم نیست.
از سوی دیگر، دیوان عالی اسرائیل جلسه اعلام حکم در خصوص سرنوشت مالکیت زمینهای محله «شیخ جراح» در شرق اورشلیم را برای یک ماه به تعویق انداختهاست.
قرار بود نشست دیوان عالی روز دوشنبه برگزار شود اما آویخای مندلبلیت، دادستان ارشد اسرائیل، نظر به حساسیت وضعیتی که اسرائیل در آن گرفتار شده، به تعویق آن، توصیه کرده بود. دیوان جلسه را دستکم تا یک ماه معوق کردهاست.
بحران این بار میان فلسطینیان و اسرائیل از موضوع اختلاف مالکیت بخشی از خانههای محله «شیخ جراح» آغاز شد و در ادامه، ابعاد تازهای گرفت. تظاهرات در یکشنبه شب در این محله حداقل ۱۴ زخمی را راهی بیمارستان کرد.
درگیریها به کرانه باختری نیز کشیده شده و فلسطینیان همچنین از غزه یکشنبه شب یک راکت به سوی منطقه «اشکول» در جنوب اسرائیل شلیک کردند.
در این میان، ارتش اسرائیل نیز سه تیپ از نظامیان خود را برای «کمک به استقرار نظم وآرامش» در مناطق حساس، از جمله در ایستگاههای بازرسی کرانه باختری و در نزدیکی مرز با نوار غزه، مستقر کردهاست.
تشدید بحران در حالی است که جامعه جهانی، بهویژه کشورهای عربی، از اسرائیل که عامل مسلط بر شرق اورشلیم است، خواستهاند در برخورد با فلسطینیان شکیبا باشد.
شورای امنیت سازمان ملل دوشنبه نشست ویژهای برای رسیدگی به بحران اورشلیم برگزار میکند.
وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب نیز جلسه حمایت از فلسطینیان را برای این هفته تدارک دیدهاند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، یکشنبه شب در گفتوگوی تلفنی با همتای اسرائیلی خود، مِئیر بنشبات، به او گفت که دولت واشینگتن از عواقب بیرون راندن ساکنین محله «شیخ جراح» از خانههایشان «عمیقاً نگران است».
نگرانی دولت جو بایدن نسبت به رویکرد دولت و نظامیان اسرائیل در حالی است که آمریکا در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، با حمایت قاطع از اسرائیل، اورشلیم را به عنوان «پایتخت اسرائیل» به رسمیت شناخت و سفارت آمریکا در اسرائیل را به اورشلیم منتقل کرد. صدها فلسطینی در تظاهرات اعتراض به آن تصمیم آمریکا کشته و هزاران تن زخمی شدند.