کانادا هم به جمع کشورهایی پیوست که با تجدید نظر در سیاست مهاجرتی خود، قصد دارند از تعداد مهاجران تازه بکاهند.
اتاوا این موضوع را پنجشنبه سوم آبان‌ماه، و در واکنش به تغییر رویکرد افکار عمومی این کشور نسبت به مقوله مهاجرت اعلام کرد.
این تغییر سیاست، برای کشوری که سال‌های سال به پذیرایی با آغوش باز از مهاجران معروف بوده، چرخش چشمگیری محسوب می‌شود.
جمعیت کانادا تنها در فاصله سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، معادل ۳.۲ درصد رشد کرد؛ افزایشی که از نزدیک به ۷۰ سال پیش سابقه نداشته است. به گفته مرکز ملی آمار کانادا، جمعیت این کشور اکنون به ۴۱ میلیون نفر رسیده که بخش قابل توجهی از این جهش جمعیت، مرهون موج بی‌سابقه‌ای از مهاجران است.
جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا در توضیح تصمیم جدید دولتش، ضمن تأکید بر فواید حضور مهاجران جدید، از جمله کمک به رونق مجدد اقتصادی پس از همه‌گیری کووید ۱۹، گفت «حالا اما وقت بازنگری فرا رسیده است».
به گفته نخست‌وزیر کانادا، بر اساس سیاست جدید، میزان پذیرش مهاجران جدید طی سه سال آینده به شدت کاهش خواهد یافت تا افزایش شدید جمعیت کشور کنترل شود.
آقای ترودو تأکید کرد که برای حصول اطمینان از این‌که دولت بتواند در زمینه‌های مختلف از جمله بهداشت و سلامت همگانی، مسکن و خدمات اجتماعی به خوبی سرمایه‌گذاری کند، چاره‌ای جز کنترل جمعیت نیست. به گفته نخست‌وزیر کانادا، تنها در این صورت است که می‌توان در آینده، بار دیگر شاهد گشوده‌شدن درهای این کشور به روی مهاجران تازه بود.
وزارت امور مهاجران کانادا پیشتر از برنامه‌ای برای اعطای اقامت دائم به یک میلیون مهاجر طی دو سال آینده خبر داده بود. بر اساس برنامه جدید دولت اما، این میزان به ۳۹۵ هزار تن در سال ۲۰۲۵ و ۳۸۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۶ کاهش می‌یابد. بر این اساس، در سال ۲۰۲۷ هم تنها ۳۶۵ هزار تن، اقامت دائم دریافت خواهند کرد.
دهه‌هاست که کانادا برای بسیاری از مهاجران از جمله مهاجران اقتصادی که با رویای یک زندگی بهتر، از کشورهای در حال توسعه راهی این کشور می‌شدند، به مثابه مقصدی محبوب بوده است. تازه‌ترین آمار جمعیتی که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، نشان می‌دهد که ۲۳ درصد از جمعیت این کشور پهناور، خارج از این کشور به دنیا آمده‌اند.
بر اساس داده‌های این سرشماری، تا سال ۲۰۲۱ بیشتر مهاجران از کشورهای آسیایی و خاور میانه وارد کانادا می‌شدند؛ اما طی چند سال اخیر روند مهاجرت از کشورهای آفریقایی هم شتاب گرفته است.
این سرشماری همچنین نشان می‌دهد که تقریباً ۲۰ درصد از مهاجران تازه، از هند راهی کانادا می‌شوند.
مهاجرزدگی؟
ماه پیش، پژوهشی که از سوی موسسه «انوایرونیکز» درباره رویکرد عمومی نسبت به پدیده مهاجرت انجام شد، نشان داد که «برای نخستین‌بار طی ۲۵ سال اخیر، اکثریت قابل توجهی از کانادایی‌ها می‌گویند تعداد مهاجران بیش از حد زیاد شده است».
بر اساس این پژوهش و نظرسنجی، ۵۸ درصد از کانادایی‌ها با ادامه روند پذیرش مهاجر موافق نیستند. این در حالی است که تنها یک سال قبل، ۴۴ درصد کانادایی‌ها چنین نظری داشتند.
در همین حال موسسه «آباکوس دیتا» هفته پیش آمار و ارقامی را منتشر کرد که نشان می‌دهد نیمی از مردم کانادا معتقدند که روند مهاجرت، به اقتصاد این کشور لطمه می‌زند. این داده‌ها همچنین از نگرانی جدی کانادایی‌ها از آثار منفی افزایش تعداد مهاجران، از جمله در زمینه کمبود مسکن حکایت دارند.
اما کانادا تنها کشوری نیست که سیاست تعدیل مهاجرت را در پیش می‌گیرد. طی یک‌سال اخیر و با به قدرت رسیدن دولت‌های دست‌راستی در بسیاری از کشورهای اروپایی، و در سایه افزایش تورم و گران‌شدن خدمات عمومی ناشی از بحران‌هایی همچون همه‌گیری کووید و جنگ اوکراین، وضعیت در این کشورها هم رو به تغییر گذاشته است.
برخی همچون سوئد در تلاشند با افزایش قابل توجه مشوق‌های مالی، مهاجران را به بازگشت به کشورهای خود راضی کنند. برخی دیگر همچون هلند، روند پذیرش مهاجر را متوقف کرده‌اند و تعدادی هم مثل آلمان و اتریش، اخراج گروهی از مهاجران را که به دلایل مختلف، «نامطلوب یا ناسازگار» تشخیص داده می‌شوند، آغاز کرده‌اند. کشورهایی همچون مجارستان، لهستان، اسلواکی و جمهوری چک هم اصولا گرایش چندانی به پذیرش مهاجر نداشته‌اند.
در این میان، ایتالیا هم اولین کشور عضو اتحادیه اروپاست که روند نگهداری و بررسی پرونده پناهجویان، در خاک کشوری دیگر در خارج از مرزهای اتحادیه را آغاز کرده است. سیاستی که دولت پیشین بریتانیا هم قصد داشت مشابهش را- البته بر اساس شیوه استرالیایی- اجرا کند؛ اما در پی مخالفت‌های گسترده و در نهایت تغییر دولت، این طرح از دستور کار لندن خارج شد.
در وضعیت کنونی به نظر می‌رسد به‌رغم جنگ‌ها و درگیری‌های متعددی که در خاورمیانه و آفریقا در جریان است، اوضاع برای متقاضیان مهاجرت به کشورهای غربی، دیگر چندان مناسب نیست.
