کودک حق دارد که از امکانات آموزشی و فرهنگی بهرهمند شود و باید به دور از هر گونه تبعیض در یک سیستم آموزشی جامع و برابر به تحصیل بپردازد. کودک باید فارغ از جنس و جنسیت، گرایش جنسی، قومیت، مذهب، رنگ پوست، زبان مادری، شرایط اقتصادی و فرهنگی، معلولیت و… فارغ از هر نوع تبعیض و نابرابریای بتواند در محیطی امن، سالم و شاد زندگی کند و از امکانات آموزشی بهرهمند شود.
خانواده در درجه اول وظیفه دارد که امکانات مناسب برای آموزش کودک فراهم نماید و حق ندارد به هر دلیلی مانع تحصیل کودکان شود. از دلایل گوناگون که سبب بازماندن کودکان از تحصیل میشوند، میتوان به فقر و عدم توانایی مالی برای تامین شرایط تحصیل، کار و ازدواج کودکان، نگهداری از فرزندان دیگر و عدم اعتقاد والدین به تحصیل اشاره کرد. نباید فراموش کرد که آموزش و استفاده از امکانات آموزشی از حقوق اولیه کودکان هستند و نادیده گرفتن این حق و محروم نمودن کودک از تحصیل گریبانگیر جامعه خواهد شد.
حق آموزش رایگان و مناسب از دیگر وظایف دولتها در قبال کودکان است. دولت باید شرایطی را ایجاد کند تا کودکان فارغ از هر نوع تبعیضی در محیطی سالم و دارای امکانات مناسب رشد یابند. مدارس غیرانتفاعی و کم کردن بودجه مدارس دولتی و سیاستهای نئولیبرالی در این زمینه به نفع کودکان نیست و در نهایت به ضرر اجتماع تمام خواهد شد.
دولت همچنین موظف است امکانات لازم برای آموزش کودکان دارای معلولیت و کمتوان را فراهم کند. نادیده گرفته شدن کودکان دارای معلولیت در جامعه، در واقع مورد ظلم قرار دادن افراد آسیبپذیرتر است. در سیستم آموزشی مناسب، کودکان دارای معلولیت با توجه به توانمندیهایشان شناسایی میشوند و امکان رشد و آموزش مناسب برایشان در نظر گرفته میشود که این نه تنها سبب بهبود زندگی کودک به عنوان یک فرد میشود، بلکه دست آخر به رشد و تعالی جامعه نیز کمک میکند.
حق اساسی هر کودک برای آموزش در قسمت نخست ماده ۲۸ کنوانسیون حقوق کودک مورد تاکید قرار گرفته است. بندهای الف تا ث این ماده شامل تعهدات کشورها در راستای دستیابی به این حق هستند. این ماده تاکید میکند که کشورهای عضو کنوانسیون باید به صورت تدریجی و بر پایه فرصتهای برابر، شرایط دستیابی حق آموزش را فراهم سازند. در سطح آموزش ابتدایی کشورهای عضو نه تنها موظف به فراهم آوردن آموزش ابتدایی رایگان هستند بلکه باید آن را اجباری سازند.
در اصل سیام قانون اساسی ایران مقرر گردیده است، دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان، گسترش دهد، علاوه بر اصل سیام و بند سوم اصل سوم قانون اساسی و مواد اول و دوم قانون، تامین وسایل و امکانات تحصیلی کودکان ایرانی، بر اجباری بودن تربیت حکایت دارد.