گزارشهای ضد و نقیضی درباره کشته و زخمی شدن شماری از پناهجویان افغان در نزدیکی مرز سراوان ایران در برخی رسانهها و حسابهای شبکههای اجتماعی فعالان بلوچ منتشر شده است.
سازمان حقوق بشری «حالوش» گزارش داده بود که بر اثر تیراندازی نیروهای نظامی ایران در شامگاه یکشنبه ۲۲ مهر بیش از ۲۰۰ تبعه افغانستان کشته شدند و از میان شهروندان افغانستان که قصد ورود به ایران را داشتند، تنها ۶۰ تا ۷۰ تن جان به در بردند.
رادیوفردا به شکل مستقل قادر به تایید این گزارشها نیست و تنها برخی شاهدان عینی درباره آن اظهار نظر کردهاند.
از سوی دیگر، معین ارجمند، از مدیران کمپین فعالین بلوچ ساکن بریتانیا، روز چهارشنبه ۲۵ مهر به رادیوفردا گفت این اتفاق در منطقه کلگان بلوچستان ایران رخ داد و باعث کشته شدن یک شهروند افغانستان شد.
به گفته او تلفات ناشی از این اتفاق تنها بر اثر تیراندازی نبوده و شهروندان افغانستان در «تلههای انفجاری» و «میدان مین» گرفتار شدند و پس از انفجار مین، نیروهای مرزبانی ایران به سمت آنها شلیک کردند.
او میگوید منابع این کمپین از «یک کشته و دهها زخمی» بر اثر این رخدادها خبر دادهاند.
رادیو آزادی، بخش افغانستان رادیو اروپای آزاد، روز چهارشنبه به نقل از منبعی در سفارت حکومت طالبان در تهران، تیراندازی نیروهای ایرانی به مهاجران افغان را تأیید کرده، اما گفته است مقامهای ایران این اقدام را «انکار کردهاند.»
سفیر ایران در افغانستان در واکنش به این گزارشها در شبکه ایکس، توئیتر سابق، نوشت که کشته شدن «دهها اتباع غیرقانونی در مرز سراوان صحت ندارد».
حسن کاظمی قمی در عین حال گفت که برخورد «قانونی» با ورود «غیرقانونی اتباع غیر مجاز»، حق مشروع کشورهاست و نیروهای مرزبانی هر کشوری موظف به جلوگیری از ورود اتباع غیرقانونی هستند.
فرمانده مرزبانی استان سیستان و بلوچستان نیز تیراندازی مأموران ایرانی به اتباع افغانستانی را «به شدت» تکذیب کرد.
مولوی حنظله، یکی از مقامهای حکومت طالبان در پل ابریشم ولایت نیمروز، نیز اعلام کرد این اتفاق در منطقه کلگان بلوچستان ایران رخ داده است، اما هنوز کشتهها و زخمیهای این حادثه به افغانستان منتقل نشدهاند.
در ماههای اخیر مقامات دولت سیزدهم و دولت مسعود پزشکیان بر بازگرداندن «اتباع غیرقانونی» افغانستان به کشورشان تأکید میکنند.
احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی، شهریورماه امسال اعلام کرد تا پایان سال ۱۴۰۳ «نزدیک به دو میلیون نفر» از اتباع غیرمجاز خارجی از ایران اخراج خواهند شد.
اسکندر مؤمنی، وزیر کشور، نیز گفته است که مهاجران غیرقانونی «در اولویت اخراجها» قرار دارند.
همچنین برخی گزارشها حاکی از شدت گرفتن بازداشت شهروندان غیرمجاز افغان در گوشه و کنار ایران است.
این در حالی است که جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران روز دوم مهر گفت مأموریت انسداد مرز با افغانستان به این نیرو واگذار شده و خبر داد که «تاکنون بیش از ده کیلومتر دیوار در مرز کار گذاشته شده و ۵۰ کیلومتر دیگر آماده دیوارگذاری است.»