بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه ۱۷ تیر گفت که «امروز صبح ایران از مرز ۴٫۵ درصد در غنیسازی اورانیوم عبور کرد.»
او در این باره به خبرگزاری ایسنا گفت: «این میزان غنا بهطور کامل برای پاسخ به نیاز کشور در تأمین سوخت نیروگاههای قدرت کافی است.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در همین روز همچنین اعلام کرد که افزایش غنیسازی به ۲۰ درصد و «گزینههای بالاتر» در جلسات شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی مطرح شده اما اکنون «این نیاز وجود ندارد».
خبرگزاری آسوشیتدپرس، پیش از این نوشته بود که ذخایر ۲۰ درصدی اورانیوم ایران که تا زمان توافق ژنو در سال ۹۲، حدود ۲۰۰ کیلوگرم تخمین زده میشد تنها یک مرحله تا تبدیل به مواد لازم برای ساخت حداقل یک بمب اتم فاصله داشت.
بهروز کمالوندی در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما گفت که اکنون سوخت ۲۰ درصد مورد نیاز ایران نیست اما ایران برای تولید آن «هیچ مانع و مشکلی» ندارد.
آقای کمالوندی خبر داد که «غنیسازی ۲۰ درصدی و گزینههای بالاتر» نیز در جلسات شورای عالی امنیت ملی ایران مطرح شده است.
وی در عین حال گفت: «قرار نیست اکنون که نیاز کشور قابلیت دیگری است سراغ اقدام دیگری برویم تنها به این علت که مقدار بیشتر غنیسازی طرف مقابل را میترساند».
آقای کمالوندی پیش از این نیز گفته بود که در صورت عدم توافق ایران و اروپا برای ادامه برجام پس از خروج آمریکا، جمهوری اسلامی اورانیوم را تا ۲۰ درصد غنیسازی خواهد کرد.
مقامهای جمهوری اسلامی روز یکشنبه، ۱۶ تیر، در نشستی خبری اعلام کردند که ایران از این پس به محدودیت غنیسازی تعیینشده در برجام پایبند نیست و با عبور از سقف غنیسازی ۳.۶۷ درصدی، میزان غلظت اورانیوم را «بر اساس نیاز» افزایش خواهد داد.
در همین حال مقامات جمهوری اسلامی بدون اشاره به جزئیات تهدید کردهاند که اگر اروپا به «تعهدات خود عمل نکند»، ۱۶ شهریور «گام سوم» ایران در کاهش تعهدات برجامیاش آغاز خواهد شد.
در همین حال محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت حسن روحانی، پیش از این تهدید کرده بود که ایران در صورت خروج از این توافق، غنیسازی ۲۰ درصدی و بالاتر را از سر خواهد گرفت.
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ۲۵ اردیبهشت گفته بود که «مشکلترین بخش غنیسازی، رسیدن به ۲۰ درصد است و مراحل بعدی، آسانتر از این مرحله است».
جمهوری اسلامی تا پیش از برجام، اورانیوم را تا ۳.۵ درصد و در مقطعی تا درجات بالاتر از ۲۰ درصد غنیسازی میکرد اما بر اساس توافق اتمی وین میزان غنیسازی ایران تا ۱۵ سال آینده در سطح ۳.۶۷ درصد تعیین شده است.
ایران بر اساس توافق اتمی وین اورانیوم ۲۰ درصد غنیشده را که برای راکتور تحقیقاتی تهران مصارف پزشکی و کشاورزی دارد از روسیه دریافت میکند.
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، پیش از این گفته بود که در صورت برهم خوردن توافق اتمی، جمهوری اسلامی میتواند غنیسازی ۲۰ درصدی در سایت فردو را در مدت چهار روز دوباره از سر بگیرد.
با این حال بهروز بیات، کارشناس فیزیک هستهای، در گفتوگو با رادیو فردا، گفتههای آقای صالحی را «گزافهگویی» خوانده است.
به گفته آقای بیات، از نظر فنی غنیسازی ۲۰ درصدی غیرممکن نیست اما این اقدام در چهار روز ممکن نیست.
طرح موضوع غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم مایه نگرانی بسیاری از کشورها از حرکت جمهوری اسلامی به سمت ساخت بمب اتم است.
یووال اشتاینیتز، وزیر انرژی اسرائیل، که سالها مسئول «پرونده ایران» در دولت اسرائیل بود، روز یکشنبه گفته است: «ایران با افزایش ملایم، محدودیت غنیسازی اورانیوم را شکسته اما همزمان وارد مسیر تولید بمب هستهای شدهاست».