روزنامه وال استریت جورنال چهارشنبه پنجم تیرماه گزارش داده است، سه کشور اروپایی در راستای حفظ روابط خود با ایران تا روز جمعه یک خط اعتباری چند میلیون یورویی از طریق کانال مالی اتحادیه اروپا موسوم به اینستکس راهاندازی میکنند.
مقام های مطلع به این روزنامه گفتهاند، دولتهای اروپایی تلاش های خود را در این هفته تشدید کردهاند تا برای زنده نگهداشتن روابط اقتصادی با ایران، سازوکار ویژه مالی موسوم به کانال اینستکس کار خود را شروع کند.
مقام های ایران اخیرا به سه کشور اروپایی حاضر در برجام دو ماه مهلت دادهاند تا به خواستههای تهران در زمینه منتفع شدن از منافع اقتصادی توافق هسته ای موسوم به برجام توجه کنند، در غیر این صورت تهران بخشی از تعهداتش را ذیل برجام کاهش میدهد.
ایران میگوید، روز پنجشنبه ششم تیر، تولید اورانیوم با غنای پایین خود را از سقف تعیین شده در برجام افزایش خواهد داد و ذخایر اورانیوم این کشور از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور خواهد کرد.
فرانسه، آلمان و بریتانیا، سه کشورهای اروپایی حاضر در توافق هستهای با ایران به رغم خروج آمریکا از این توافق در ۱۸ اردیبهشت پارسال همچنان به این توافق پایبند بودهاند و کوشیدهاند تا برجام را حفظ کنند.
اما آمریکا از سال گذشته تاکنون ضمن بازگرداندن تمام تحریمها گفته است، میکوشد که صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
به دنبال بازگشت تحریم های آمریکا، اکثر شرکتهای اروپایی مجبور به ترک ایران شدند و کشورهای اروپایی قادر به محافظت از این شرکتها در مقابل تحریم های آمریکا نبودند.
ایران در ماههای اخیر بارها از اجرایی نشدن اینستکس برای کاهش اثرات تحریم های آمریکا انتقاد کرده و اروپا را به «کمکاری» در این زمینه متهم میکند.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه گفته بود که اینستکس در روزهای آینده آماده اجرایی شدن خواهد بود. مقامهای مطلع هم به وال استریت جورنال گفته اند، آغاز به کار این سازوکار مالی جمعه به طور رسمی اعلام میشود.
این گزارش می افزاید، فرانسه، بریتانیا و آلمان قرار است روز جمعه با تزریق دستکم چند میلیون یورو سرمایه به خط اعتباری اینستکس ، اولین تراکنشها را تسریع خواهند کرد.
ایران خواهان تسریع در اجرایی شدن اینستکس بوده است و در مقابل کشورهای اروپایی ابراز امیدواری کردهاند که نخستین تراکنشها به زودی انجام شود.
مایک پومپئو ، وزیر امور خارجه آمریکا، پیشتر گفته بود که ایالات متحده با معاملات کالاهای غیر تحریمی و انساندوستانه با ایران از طریق اینستکس هیچ مشکلی ندارد.
برایان هوک، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران هم گفته بود اگر از اینستکس به منظور آسان کردن مبادلات غیر مجاز با ایران استفاده شود، این کانال مالی نیز از سوی آمریکا تحریم خواهد شد.