رئیسجمهوری سابق افغانستان در مصاحبهای که روز پنجشنبه ۹ دی از رادیو بیبیسی پخش شد گفت همزمان با تصرف کابل توسط طالبان و عدم پایبندی این گروه به توافق مربوط به انتقال مسالمتآمیز قدرت، راهی به غیر از ترک ناگهانی کابل نداشت.
اشرف غنی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت یکی از مشاورانش به او فقط چند دقیقه فرصت داد تا در مورد خروج از کابل تصمیمگیری کند. او در عین حال اتهامات گسترده علیه خود مبنی بر خارج کردن میلیونها دلار پول نقد از افغانستان را تکذیب کرد.
او گفت: «صبح آن روز (۱۵ اوت) به هیچوجه تصور نمیکردم که بعد از ظهر کابل را ترک خواهم کرد».
صحبتهای آقای غنی با روایتهای دیگر از جمله روایت و تفسیر تعدادی از مقامات دولت سابق افغانستان و مقامات آمریکایی تناقض دارد.
حامد کرزی، رئیسجمهوری سابق افغانستان، چند هفته پیش در مصاحبهای با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت خروج آقای غنی از کابل فرصت هیئت مذاکره کننده دولت از جمله او و عبدالله عبدالله، رئیس شورای آشتی ملی، برای رسیدن به نوعی توافق با طالبان را که تعهد داده بودند وارد کابل نخواهند شد از بین برد.
آقای کرزی در آن مصاحبه افزود پس از تماس تلفنی با بسمالله خان، وزیر دفاع، وزیر کشور و فرمانده پلیس متوجه شد همه آنها از کابل گریختهاند و پس از آن «برای حفاظت از مردم کابل و جلوگیری از سقوط پایتخت و کشور در آشوب و هرجومرج»، طالبان را به کابل دعوت کرد.
اما اشرف غنی در مصاحبه با ژنرال نیک کارتر، رئیس سابق ستاد نیروهای مسلح بریتانیا، که از رادیو بیبیسی پخش شد گفت: «برای پیشگیری از تخریب کابل» شهر را ترک کرده است. او ادعا کرد که دو جناح رقیب در گروه طالبان شهر را در محاصره داشتند و برای اعمال تسلط خود بر کابل آماده یک جنگ شدید بودند.
برخلاف ادعای آقای غنی، پس از ورود طالبان به کابل هیچ نشانهای از جناحهای رقیبی که او به آنها اشاره میکند، دیده نشد.
طالبان به محض ورود به شهر کابل کاخ ریاستجمهوری را تصرف کردند و به گفته کارکنان نهادهای امداد که در آن روز در کابل بودند نیروهای طالبان خیلی سریع حفاظت از تاسیسات و دفاتر این نهادها را نيز برعهده گرفتند.
آقای غنی در بخش دیگری از این مصاحبه اتهامات گسترده مبنی بر خارج کردن میلیونها دلار پول به سرقت رفته از اموال دولتی را تکذیب کرد. جان سوپکو، رئیس دفتر بازرسی ویژه بازسازی افغانستان در دولت آمریکا، مامور شده است که در مورد این اتهامات تحقیق کند.
در دو دهه حضور آمریکا و متحدانش در افغانستان تعداد زیادی از مقامات ارشد دولت افغانستان و مقاطعهکاران افغان و خارجی به فساد مالی متهم شدهاند. دفتر بازرسی ویژه بازسازی افغانستان در گزارشهای متعددی بزرگترین موارد فساد مالی را مستند کرده است.
دولت آمریکا طی ۲۰ سال حدود ۱۴۶ میلیارد دلار برای بازسازی افغانستان هزینه کرده است ولی حتی قبل از تصرف قدرت توسط طالبان در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ حداقل ۵۴ درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر بود.
چند روز پیش «طرح گزارشدهی در مورد فساد و تبهکاری سازمانیافته» نهادی متشکل از ۱۵۰ روزنامهنگار در بیش از ۳۰ کشور جهان، اشرف غنی را پس از الکساندر لوکاشنکو در زمره فاسدترین رهبران کشورهای جهان قرار داد.
آقای غنی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت حمدالله محب، مشاور امنیت ملی، به او اطلاع داد که واحد حفاظت شخصی او قادر نیست از او محافظت کند.
رئیسجمهوری سابق افغانستان افزود محب که بسیار ترسیده بود به او دو دقیقه فرصت داد تا در مورد ترک کابل تصمیم بگیرد. او مدعی شد حتی در لحظهای که سوار هلیکوپتر شد مطمئن نبود او را به کجا خواهند برد.
آقای غنی در اين مصاحبه به فروپاشی سريع ارتش افغانستان در هفتههای قبل از سقوط کابل اشارهای نکرد و گفت عامل اصلی سقوط حکومت او توافق صلح بين آمريکا و گروه طالبان بود که در فوريه ۲۰۲۰ امضا شد.