در پی انتشار خبر کشته شدن سه محیطبان به دست شکارچیان غیرقانونی در روزهای اخیر، مسئولان مختلف در ایران واکنشهایی به این خبر داشتهاند.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست نیز خبر میدهد که تهیه لایحه حمایتی از محیطبانان به مراحل نهایی خود رسیده است.
منوچهر شجاعی، محیطبان ۳۹ ساله، روز جمعه در پارک ملی «بمو» در شمال شیراز با شکارچیان غیرقانونی درگیر شد و در این درگیری از ناحیه سینه و گلو هدف گلوله قرار گرفت.
بنا بر گزارشها، حسین جعفری و محمد جعفری، دو شکارچی متهم به قتل منوچهر شجاعی، دستگیر شدهاند.
یک روز پیشتر نیز محمد دهقانی و پرویز هرمزی، دو محیطبان منطقه حفاظتشده «گنو» در استان هرمزگان، به دست شکارچیان غیرقانونی کشته شده بودند.
حمیدرضا خیلدار، فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست ایران، روز یکشنبه ششم تیرماه، در گفتوگو با خبرگزاری آریا از دستگیری متهمان پرونده قتل محیطبانان هرمزگانی خبر داد و گفت که «در این پرونده ۱۰ نفر دستگیر شدهاند که ۲ نفر از آنها به قتل محیطبانان اعتراف کردهاند و سایرین نیز همدست قاتلان بودهاند.»
آقای خیلدار یکی از بزرگترین چالش نیروهای محیطبانی را موضوع کمبود نیرو دانست و گفت: «فشار کاری بالایی به محیطبانان وجود دارد؛ در حدود ۱۷ میلیون هکتار اراضی تحت محافظت در کشور وجود دارد که تنها با ۲ هزار و ۶۰۰ محیطبان اداره میشود و باید به این مهم اهتمام ویژه شود.»
وی همچنین به وجود قانون سلاح و استفاده از آن اشاره و تصریح کرد: «در این خصوص آموزشهای لازم را به محیطبانان دادهایم و بند چک لیست آموزشی را نیز ارائه کردهایم.»
فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست دربارهٔ موضوع مطرح شده مبنی بر اینکه محیطبانان حق تیراندازی در برابر متخلفین را ندارند، گفت: «چنین موضوعی صحت ندارد و به هیچ عنوان این بحث وجود ندارد بلکه تمامی عملکرد محیطبانان طبق قانون است.»
تهیه لایحه حمایتی جدید برای ارائه در مجلس
علی تیموری، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست، روز یکشنبه در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا گفت: «تهیه لایحه حمایت از محیطبانان مراحل نهایی خود را در سازمان میگذراند و تا دو هفته آینده به دولت ارسال میشود.»
وی گفت: «سال گذشته و در مجلس نهم تعدادی از نمایندگان طرحی را در راستای حمایت از محیطبانان تهیه کردند و رئیس فراکسیون محیط زیست نامهای برای پیگیری بر روی آن نوشت و آن را به مرکز پژوهشهای مجلس داد اما برای مطرح شدن در صحن امضای کافی را از سوی نمایندگان کسب نکرد.»
اظهارات علی تیموری در مورد در دست تهیه بودن لایحه حمایت از محیطبانان در حالی بیان میشود که به گزارش خبرگزاری ایسنا، معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در حاشیه مراسم تشییع جنازه منوچهر شجاعی، با بیان اینکه «برای حمایت بیشتر از محیطبانان لایحهای به مجلس ارسال شده است»، گفت: «بهروز کردن تجهیزات محیطبانان نیز در دستور کار قرار گرفته است.»
وی همچنین افزود که «دولت بهزودی لایحه مربوطه را برای توجه بیشتر به محیطزیست و اصلاح قوانین مورد نظر ارائه خواهد داد.»
خانم ابتکار در ادامه، گرفتن هرگونه تعهدی از محیطبانان قبل از شروع به کار در خصوص استفاده از سلاح و پذیرش مسئولیت تیراندازی را تکذیب کرد.
گزارشها حاکی است، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز روز یکشنبه خواستار انجام اقدامات لازم و قانونی در خصوص برخورد با متجاوزین به حریم حفاظتشده محیط زیست شدهاست.
به گزارش ایسنا، محمدرضا عارف، نماینده تهران، روز یکشنبه ابراز امیدواری کرد که تا مسئله حمل سلاح غیرمجاز به سرعت از طریق سازمانهای متبوعه رفع شود و امنیت محیطبانان در عرصه محیط زیست ایران تأمین شود.
روز یکشنبه محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، نیز در نشست خبری خود در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا محیطبانان از لحاظ قضایی ضابط دادگستری محسوب میشوند یا خیر، با بیان اینکه «ما دو نوع ضابط قضایی داریم»، گفت: «یکی نیروهای مسلحی هستند که تحت عنوان ناجا شناخته میشوند و دیگری نیروهایی هستند که دستگاه قضایی امری را به آنها ارجاع میدهد مثل نیروهای مسلح یا محیطبانان که به عنوان ضابط شناخته میشوند.»
قتل محیطبانان در ایران در شرایطی اتفاق میافتد که اگر یک محیطبان در حین انجام ماموریت، شکارچیان غیرمجاز را به قتل برساند، میتواند با مجازات قصاص روبهرو شود.
در سالهای اخیر تعدادی از محیطبانان در ایران با چنین مجازاتی مواجه شدند و مدتها زندانی بودند.