پس از ارائه آمارهایی در باره پائین بودن میزان تولید اشتغال در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، اکنون وزارت کار از تولید بیش از ۷۰۰ هزار شغل در سال ۹۲ خبر می‌دهد.
در آغاز گفت‌وگویی با فریبرز رئیس دانا کارشناس اقتصادی در تهران می‌پرسیم تا چه اندازه این آمار می‌تواند قابل قبول باشد:
فریبرز رئیس دانا: از اینکه میزان بیکاری در سال‌های گذشته همیشه بالا بوده من تردیدی ندارم. حالا چه حسن روحانی می‌گفت چه نمی‌گفت. چون بارها ما این برآوردهای خودمان را داشتیم و منتشر کردیم و خیلی‌ها هم ناراضی بودند. ولی بعداً بر سر انتخابات مناظره‌ها که درگرفت این آمارها رو شد و تایید کردند.
نظر من این بود که ۵٫۴ میلیون بیکار داریم موقعی که دولت از ۳٫۲ میلیون دست بالا بیکاری صحبت می‌کرد. پس میزان شغل ایجاد شده هم در مقابل نیرویی که وارد بازار کار می‌شود خیلی کم باید باشد. به این ترتیب یک قسمت از این صحبت را می‌شود پذیرفت که شمار شاغلان ایجاد شده، شاغلان نو تعدادشان حالا ۱۴ هزار، ۶۰ هزار، ۵۰ هزار همین حدودها بوده و زیاد نشده و این نسبت به جمعیتی که به بازار کار می‌آید بسیار کم است. بنابراین بیکاری باید برود بالا. این تا سال ۹۲.
ولی آماری که دولت الان می‌دهد برای سال ۹۲ نظر و استنباط من این است (که اگر این استنباط کمی غلط باشد از همین حالا باید از شما و شنوندگان‌تان پوزش بخواهم). ولی فکر نمی‌کنم غلط باشد. استنباط این است که آمار نزدیک ۷۰۰ هزار شغل جدید که صحبت می‌شود می‌گویند مربوط به سال ۹۲ است. خب این سال ۹۲ سه چهار ماه اولش هم که متعلق به دولت گذشته بود. یعنی می‌خواهند بگویند که توی همین هفت هشت ماهی که دولت وارد عمل شده هم به خاطر سیاست‌هایی که اعلام کرده و هم به خاطر مذاکرات و امیدهایی را که نتایج احتمالی مذاکرات برانگیخته توانسته‌اند بیکاری را کنترل کنند. من نظرم این است که چنین نیست.
اما این پرسش مطرح است که چگونه می‌شود از موقعیتی که بازار کار و وضعیت واحدهای تولیدی در سال ۹۱ داشته ناگهان یک چنین جهشی در شمار اشتغال پیدا شود؟
به نظر می‌رسد که این آمارها بیشتر جنبه سیاسی و تبلیغی دارد. توی همین بسته روحانی برای خروج از رکود هم در مقدمه‌اش آورده شده که ما در گزارش اقتصادی ۱۰۰ روزه گفتیم که ما توی همین دو سال ۹۱-۹۲ دچار پدیده رکود تورمی شدیم. تمام پاسخ من این است که نه خیر چنین نیست. این رکود تورمی تشدید شده به خاطر تحریم. ولی زاییده شده توسط تحریم نیست. بلکه این کل سیاست‌های اقتصادی که از گذشته دور بوده تاکنون، رکود تورمی را ایجاد کرده. اسمش هم واقعیت این است که رکود تورمی نیست. فروبستگی تورمی است. تفاوت دارد. به این ترتیب من می‌خواهم بگویم این بحث‌ها بیشتر جنبه تبلیغی دارد و آمارها را من به عنوان کارشناس نمی‌توانم تایید کنم.
به دولت محمود احمدی‌نژاد این ایراد گرفته می‌شد که دولت یا آمار نمی‌دهد یا اینکه آمارهایی که ارائه می‌کند بیشتر ساختگی است. حالا باید آیا به دولت حسن روحانی هم همین ایراد وارد باشد که اولین آماری را که در مورد بیکاری منتشر می‌کند با واقعیت خوانایی ندارد؟
استنباط من این است که این گرایش به خلق آمارها و تزیین آمارها و باب روز کردن برای توجیه حضور در قدرت، از گذشته قبل از احمدی‌نژاد هم بوده. در دوره احمدی‌نژاد اغراق‌های ویژه آماری بوده. ولی اگر آن اغراق‌ها را از رویش برداریم می‌بینیم همین رقمی که دارند می‌گویند که اگر مربوط به ایجاد اشتغال در سال ۹۲ باشد عقل سلیم اقتصادی این را قبول نمی‌کند.
برای ایجاد یک چنین تعداد شغلی یعنی بیش از ۷۰۰ هزار شغل در یک سال یا کمتر از یک سال چه تحولات اقتصادی باید صورت بگیرد که اصولاً این موفقیت به دست بیاید؟
۷۰۰ هزار شغل، شما این را ضرب در ۵۰ میلیون تومان یا ۷۰ میلیون تومان هزینه سرانه سرمایه‌گذاری سرانه کنید ببینید چه رقمی می‌شود. بعد بروید به سراغ آمارهایی که تقریباً می‌شود استنباط کرد یا استناج کرد یا منتشر شده مثل نماگرهای اقتصادی حالا یک مقداری‌اش کامل منتشر نشده، یا همین بسته روحانی برای خروج از رکود با این‌ها کنار هم بگذارید ببینیم آن میزان سرمایه‌گذاری نمی‌توانسته اساساً در داخل نظام شکل بگیرد. به این ترتیب من بدون این که کلمه اتهام را به کار ببرم عرض می‌کنم به عنوان یک کارشناس این آمارها را قبول ندارم. نادرست می‌دانم. اگر ۷۰۰ هزار شغل می‌باید ایجاد می‌شد می‌باید تحولات دیگری ما نشانه‌های دیگری در گوشه‌های اقتصاد می‌دیدیم که ندیدیم.
