در اوج بحران غزه و عملیات جنگی میان ارتش اسرائیل و شبهنظامیان فلسطینی در یکی از متراکمترین نقاط جهان از نظر جمعیتی، خبرگزاری رویترز در تحلیلی به چرایی این واقعیت پرداختهاست که این بار حمایت کمتری در کشورهای عربی از فلسطینیهای غزه دیده میشود و اتحادیه عرب نیز در طول این بحران تنها یک بار در این خصوص تشکیل جلسه دادهاست.
رویترز سی و یکم ژوئیه در مقالهای به قلم تام پری و استیون کالین نوشت که اگر روزگاری قضیه فلسطین در صدر توجه و حساسیت افکار عمومی دنیای عرب بود، این بار، ابراز همبستگی با فلسطینیها را بیشتر در غرب مشاهده کردهایم.
رویترز یادآور شدهاست که در میانه سکوت در فضای بسیاری از شهرهای کشورهای عربی و اسلامی، این بار شهرهای اروپایی هستند که در آنها تظاهرات بیشتری از سوی افکار عمومی در حمایت از فلسطینیها و در محکومیت اسرائیل ترتیب یافتهاست.
رویترز مینویسد «ابراز همدردی با قضیه غزه در نیویورک بیشتر از قاهره و بیروت دیده میشود.»
اما بهنوشته نیویورک تایمز در شماره جمعه دهم مرداد، تظاهرات شهرهای اروپایی در اعتراض به عملکرد جنگی اسرائیل، حالت یهودستیزانه دارد و حملات به یهودیان نیز اوج گرفتهاست.
فرانسه نیز در هفتههای اخیر شاهد بیشترین ابراز خشم از سوی مهاجران عربتبار و فلسطینیتبارها علیه اسرائیل و در برخی موارد علیه یهودیان بودهاست.
رویترز در تحلیل خود نوشته است: «روزگاری بود که به سختی انتقادهای ضد فلسطینیان را میشد از رسانههای دنیای عرب شنید اما حال، رسانههای مصری بازتابدهنده صدای حکومت جدید قاهره هستند؛ همان حکومتی که در پی ساقط کردن حکومت اخوانالمسلمین و خاستگاه حماس، از تابستان سال گذشته بر سر کار آمدهاست.»
رویترز از جمله به اظهارات توفیق عکاشه یکی از کارشناسان مصری که پیوسته در شبکههای تلویزیونی مصر حضور مییابد، اشاره دارد، که این روزها آشکارا بر طبل این خواسته میکوبد: «بگذارید غزه با همه ساکنان آن در آتش بسوزد».
رویترز کم بودن اعتنا از سوی اتحادیه عرب به بحران غزه را نیز ناشی از چنددستگی اعضای اتحادیه بهخاطر اتهامات سال گذشته بخشی از دنیای عرب به حماس در ارتباط با رخدادهای مصر میداند.
خلیل شاهین یک تحلیلگر سیاسی فلسطینی مقیم رامالله در کرانه باختری به رویترز گفتهاست «تردیدی نیست که فلسطینیها این بار در حالی که با خشونت بیشتری از سوی اسرائیل روبهرو شدهاند، در دنیای عرب احساس انزوا میکنند»، هرچند که نشانههایی از حمایت از فلسطینیها در لبنان و بهویژه الجزایر مشاهدهاست.
اما بهنوشته رویترز، «خیابانهای شهرهای عربی، خسته و آزرده از آنچه که «بهار عربی» به امید برقراری نظامهای مردمسالار نام گرفته بود و سرانجام تنها به هرج و مرجی گسترده در منطقه انجامید، در قضیه غزه خموشی را ترجیح میدهند.»
برای همین است که تظاهرکنندگان فلسطینی در رامالله عبدالفتاح سیسی رئیس جمهوری مصر را لعن و نفرین میکنند.
محبوبترین ترانه هفتههای اخیر در سرزمینهای فلسطینی نیز آهنگی است که میگوید، همه دنیای عرب به فلسطینیها پشت کردهاند؛ خواننده نام سران برخی از کشورهای عرب، از جمله سیسی را ذکر میکند.
رویترز در تحلیل خود یادآور میشود، عربستان سعودی که حامی ساقط کردن اخوانالمسلمین، مادر حماس بودهاست، پشتیبان سیاست مصر در قبال غزه است؛ مصر از قطر شاکی است که دایه حماس شده و حمایتهای آن مانع از آن شدهاست که حماس به آتشبس تن در دهد.
جمال خاشوکی، یک ستوننویس مشهور سعودی به رویترز گفتهاست، «این روزها پیدا کردن مقالاتی در رسانههای عرب که حماس را عامل تجاوز اسرائیل به غزه میداند، کاری است بسیار آسان».
اما بخشی از افکار عمومی دنیای عرب این روزها در دید و بازدیدهای عید فطر، که اعراب آن را یک هفته تا ده روز جشن میگیرند، سیاست بیاعتنایی سران کشورهای خود را مورد انتقاد قرار میدهند و با حماس ابراز همدردی میکنند.
رویترز یادآور میشود که جنگ غزه این بار در حالی جریان دارد که حزبالله لبنان برای دفاع از حکومت بشار اسد در سوریه قویاً درگیر جنگهای داخلی آن کشور است؛ و این همان نبردی است که بر سر آن، سازمان شیعه حزبالله و جنبش سنی حماس، دو شقه شدند و حماس علیه اسد موضعگیری کرد اما با وجود این، نصرالله پس از مدتی سکوت، دو بار در روزهای گذشته در حمایت از حماس سخن گفت.
رویترز یادآور میشود که شیخ محمد حسن فضلالله، روحانی لبنانی بارز شیعی مخالف نصرالله نیز، خطر اسرائیل و جهادگرایان افراطی سنی را که حماس بخشی از آن است، همتراز یکدیگر میداند.
رویترز با اشاره به جنگهای فرقهای سنیها و شیعیان در عراق، به نقل از اسماعیل النعیمی یک دبیر بازنشسته عراقی مینویسد «در عراق مردم چنان از این درگیریهای داخلی فرسوده شدهاند که دیگر کسی توان فکر کردن به فلسطینیها را ندارد».
یونس کریم، یک راننده تاکسی در بغداد نیز به رویترز گفتهاست، «ما خودمان به اندازه کافی بمبگزاری و ویرانی داریم؛ خستهایم و جنگ در جاهای دیگر آخرین چیزی است که به آن اعتنا کنیم».