در حالی که مقامهای آمریکایی میگویند تحریمهای غیر هستهای غیر از مسئله برجام است، رئیس جمهور ایران تحریمهای جدید آمریکا را «در تعارض» با «روح و متن» توافق اتمی وین خواند و گفت که «از تخلفات آمریکا نمیگذریم و در برابر آنها میایستیم».
حسن روحانی درعین حال با تأکید بر اینکه «نباید در زمین آمریکا بازی کنیم»، خواستار استفاده از فضای به وجود آمده پس از توافق اتمی وین شد و گفت که ایران به تعهدات خود در این توافق پایبند خواهد ماند.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، آقای روحانی روز چهارشنبه، ۲۸ تیر، در جلسه هیئت دولت گفت که «ملت» ایران «پاسخ مناسب» به تحریمهای جدید آمریکا خواهند داد و مجلس ایران در مقابل مصوبات کنگره آمریکا، قوانینی را تصویب خواهد کرد.
وی اضافه کرد: «از تخلفات آمریکا نمیگذریم و در برابر آنها میایستیم اما در عین حال حواسمان جمع است که باید چگونه از این فضای بوجود آمده بهرهبرداری کنیم».
سخنان حسن روحانی در مورد «تخلفات آمریکا» در حالی بیان میشود که مقامهای آمریکایی میگویند تشدید تحریمهای غیر هستهای به خاطر «اقدامات بیثباتکننده ایران در منطقه» است و خارج از موضوع برجام است.
پیشتر رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، با انتقاد از توافق هستهای با ایران تصریح کرده بود، اشتباهی که در جریان دستیابی به توافق هستهای با ایران صورت گرفت این بود که به جز تهدید هستهای، همه تهدیدهای جدی دیگری که ایران به وجود میآورد، نادیده گرفته شد.
وزارت خزانهداری آمریکا روز سهشنبه ۱۸ شخص حقیقی و نهاد دیگر را به دلیل حمایت از فعالیتهای موشکی بالیستیک جمهوری اسلامی ایران در فهرست تحریمهای خود قرار داد.
ساعاتی بعد وزارت خارجه ایران ضمن انتقاد از این اقدام آمریکا اعلام کرد که دست به عمل متقابل میزند.
تهران متهم است که به رغم قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، بارها دست به آزمایش موشکی بالستیک زده است که از آنها میتوان برای حمل کلاهک هستهای استفاده کرد.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که پس از حصول توافق هستهای وین و با هدف تأیید آن صادر شد، از ایران خواسته است که از توسعه موشکهای بالستیک که قابلیت حمل کلاهک هستهای داشته باشند، خودداری کند.
ایران با تکیه بر همین موضوع میگوید که آزمایشهای موشکیاش در تضاد با توافق اتمی نیست، و «موشکهای آزمایششده با هدف حمل کلاهکهای هستهای مورد آزمایش قرار نگرفتهاند».
روز یکشنبه مجلس ایران کلیات طرحی را در مقابل مصوبه سنای آمریکا تصویب کرد، اما جزئیات این طرح هنوز در دست بررسی است.
اخیراً سنای آمریکا با اکثریت قاطع آرا به طرح تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران موسوم به طرح «مقابله با اقدامات بیثباتکننده ایران» رأی داد.
برخی از مقامهای جمهوری اسلامی اقدامات آمریکا از جمله تصویب تحریمهای جدید را «نقض» توافق اتمی وین از سوی این کشور دانستهاند.
اما مقامهای وزارت خارجه ایران ضمن اعتراض به تحریمهای جدید آمریکا، در عین حال اذعان کردهاند که تحریمهای تازه نقض توافق اتمی وین نیست و در ادامه تحریمهای «اولیه» آمریکاست که از سالهای ابتدایی پس از انقلاب ۵۷ تصویب شده است.
یک روز پیش از بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا، دولت دونالد ترامپ ضمن تأیید پایبندی ایران به مفاد توافق اتمی وین درعین حال اعلام کرده بود که تهران به روح توافق اتمی یاد شده وفادار نیست.
در همین حال آقای روحانی گفت که مقامات دولت آمریکا «از سویی با گزارش رسمی به کنگره اعلام میکنند که ایران به تعهداتش کاملاً متعهد بوده و… از سویی دیگر بدنبال اعمال یکسری تحریمهای جدید هستند که با هیچ منطق و روح و متن برجام هم سازگار نبوده و در تعارض است».
وی آمریکا را متهم کرد که در یک «توطئه»، به گونهای برخورد میکند «که ایران بگوید دست از تعهدات خود برداشته و به امضای خود متعهد نیست».
آقای روحانی اضافه کرد: «باید هوشیار باشیم تا در زمین آمریکا بازی نکنیم و در عین حال متعهد به تعهداتمان بوده و راه خودمان که مسیر پیشرفت است را ادامه دهیم».
رئیس جمهور ایران همچنین با اشاره به قراردادهای اقتصادی ایران با کشورهای دیگر، خواستار استفاده از فضای به وجود آمده پس از توافق اتمی وین شد و مخالفان خود را متهم کرد که از استفاده دولت از این فضا «ناراحت میشوند».
برخی از نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی و برخی اصولگرایان با قراردادهای اقتصادی پس از توافق اتمی وین مخالفت میکنند.
هفته گذشته نیز مخالفان قرارداد گازی ایران با شرکت توتال فرانسه در اقدامی بیسابقه طرحی سهفوریتی را برای لغو این قرارداد ارائه کردند که در نهایت به دلیل از حد نصاب افتادن تعداد نمایندگان امضاکننده از دستور کار مجلس خارج شد.
واکنش سخنگوی وزارت خارجه ایران به گفتههای سخنگوی وزارت خارجه آمریکا
آقای روحانی در سخنان روز چهارشنبه خود همچنین حضور آمریکا در منطقه را «موجب تشدید اختلافات و درگیریها» دانست و گفت که این کشور نتوانسته در برابر گروههای تروریستی در منطقه «اقدام خاصی» انجام دهد.
در همین حال سخنگوی وزارت خارجه ایران گفتههای سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مبنی بر «بیثباتسازی منطقه توسط ایران» را «پوچ و بی اساس» خواند.
بهرام قاسمی همچنین گفت که «تهدید جدی و واقعی برای امنیت، ثبات و توسعه منطقه ما مداخلات آمریکا در امور کشورها به منظور بیثباتسازی و ناامنی با اهداف خاص است».
هدر نائرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سهشنبه گفته بود که دولت دونالد ترامپ ضمن تأیید پایبندی ایران به توافق اتمی وین، همچنان معتقد است شماری از اقدامات جمهوری اسلامی، برخلاف برخی اهداف معینشده در توافق، در مورد مشارکت در ایجاد صلح و ثبات منطقهای است.
خانم نائرت به موضوعاتی مانند «توسعه برنامه موشکهای بالستیک»، «حمایت از تروریسم و ستیزهجویی»، «حمایت از بیرحمی حکومت [بشار اسد] علیه مردم خودش»، «تأکید بر خصومت با اسرائیل»، «تهدید مداوم آزادی دریانوردی، به ویژه در خلیج فارس» و «حملات سایبری به ایالات متحده» اشاره کردهاست.
پیش از این نیز مقامهای آمریکایی برخی از اقدامات از جمله آزمایشهای موشکی ایران و سفر فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به سوریه، عراق و روسیه را ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دانسته بودند که در ارتباط با این توافق صادر شده است.