درست دو هفته پس از انقلاب مصر که به سرنگونی حکومت حسنی مبارک انجامید رؤسای جمهوری ایران و سوریه در کنار یکدیگر در دمشق در واکنش به خیزش‌های سیاسی جهان عرب چنین نشان دادند که دولت سوریه می‌تواند روی متحدان خود در تهران حساب کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در تحلیلی پیرامون مناسبات فعلی تهران و دمشق می‌نویسد که هفت ماه پس از آغاز بهار عربی، رهبران ایران در نقش خود به عنوان برادر بزرگتر تجدید نظر کرده و از بشار اسد می‌خواهند که راه مذاکره با مخالفان را در پیش بگیرد. در غیر اینصورت وی در مسیری گام خواهد گذاشت که برای بسیاری از رهبران مشابه وی راهی بدون بازگشت است.
رهبران ایران بشار اسد را تحت فشار قرار داده‌اند تا به هر قیمتی شده در قدرت باقی بماند و موقعیت سوریه به عنوان مهمترین هم‌پیمان ایران را در منطقه حفظ کند. اکثر کارشناسان خاورمیانه معتقدند که ایران به هیچ وجه حاضر نیست متحد خود را در دمشق از دست بدهد.
آسوشیتدپرس خاطرنشان می‌کند که به نظر می‌رسد حکومت بشار اسد شیوه خاص خود را در مقابله با این بحران گسترده در پیش گرفته‌است، بحرانی که اکنون بخشی از نیروهای امنیتی این کشور را نیز در برگرفته‌است. نیروهای دولتی علاوه بر سرکوب مخالفان، نفرات پلیس و ارتش را که حاضر به سرکوب مخالفان نیستند هدف حملات خود قرار می‌دهند.
وضعیت نابسامان و بحرانی سوریه مسلما بر فعالیت‌های ایران در لبنان و مناطق فلسطینی تاثیر داشته‌است. در عین حال هرگونه تحول سیاسی در سوریه باعث نگرانی رهبران ایران از وقوع رخدادهایی مشابه در داخل آن کشور خواهد شد.
هرچند ایران به اشکال مختلف از جمله آموزش نیروهای امنیتی سوریه به رژیم بشار اسد کمک می‌کند ولی بعید است که با اعزام نیروی نظامی به آن کشور خشم جامعه بین‌المللی را برانگیزد. سیاست ایران ظاهرا تشویق بشار اسد به گشایش درهای مذاکره با مخالفان و از این طریق کاستن از میزان تنش و تشنج است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌افزاید که هرگونه عقب‌نشینی و نرمش از سوی رژیم بشار اسد می‌تواند شکاف‌ها برای اصلاحات در این کشور را عمیق‌تر کند. با این همه تردیدی نیست که رژیم ایران ترجیح می‌دهد که یک بشار اسد تضعیف شده در دمشق حاکم باشد و نه حکومتی که مشخص نیست در آینده چه مناسباتی با ایران و سایر همسایگان خواهد داشت.
«احمد بخشایش» استاد علوم سیاسی در دانشگاه آزاد ایران می‌گوید: «هم‌اینک هیچ تغییری در حمایت ایران از حکومت سوریه ایجاد نشده‌است. هر چند حکومت ایران سعی دارد این پیام را برساند که حکومت بشار اسد قادر به اجرای اصلاحات است.»
ولی با توجه به ادامه سرکوب و قتل مخالفان بعید است یک چنین پیامی گوش شنوا دست باشد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس یادآوری می‌کند که در روزهای اخیر نیروهای دولتی سوریه حمله به مراکز مخالفان در مناطق مرکزی سوریه را ادامه داده و در عین حال شورای امنیت سازمان ملل متحد در حال بررسی پیشنهاد دولت‌های اروپایی برای گسترش تحریم‌ها علیه رژیم بشار اسد است.
«حکومت ایران از این رویدادها به شدت لطمه خواهد خورد»
دولت ترکیه رژیم سوریه را محاصره تسلیحاتی کرده و یک اجلاس گسترده مخالفان رژیم بشار اسد در خاک ترکیه برگزار شده‌است. هر چند دولت بشار اسد هنوز هم از حمایت دولت‌هایی هم‌چون چین و روسیه برخوردار است ولی میزان تاثیرگذاری آنها و میزان خطرپذیری آنها برای پشتیبانی از رژیم بشار اسد چندان مشخص نیست.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نتیجه‌گیری می‌کند که شاید مهمترین و تاثیرگذارترین نیرو در این میان حکومت ایران باشد. ایران به بشار اسد می‌گوید که نمی‌تواند برای حفظ حکومت خود به نیروی نظامی تکیه کند. جالب اینجاست که در مقابله با اعتراض‌های گسترده تابستان سال ۲۰۰۹ حکومت ایران خود راه قهر و سرکوب خشونت‌بار را برگزید.
اوایل ماه جاری محمود احمدی‌نژاد در مصاحبه با رسانه‌های بین‌المللی گفت بحران سوریه راه حل نظامی ندارد. اوایل هفته جاری حدود ۲۰۰ پزشک ایرانی با ارسال نامه سرگشاده‌ای به بشار اسد از وی خواستند که وضعیت تاسف‌بار کنونی را پایان دهد.
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس شکستن اتحاد میان تهران و دمشق از سالها پیش یکی از اهداف مهم آمریکا در منطقه بوده‌است. در همین مسیر دولت آمریکا حتی از طریق ارتقا مناسبات دیپلماتیک خود با سوریه در سال‌های گذشته سعی کرد روی رفتار حکومت این کشور تاثیر بگذارد.
روز پنجشنبه هواداران حافظ اسد پس از پایان دیدار سفیر آمریکا با یکی از چهره‌های مخالف حکومت، با گوجه‌فرنگی به وی حمله کردند.
شاید آنچه را که اقدامات دیپلماتیک در سال‌های اخیر نتوانست به حاصل برساند گسترش موج حرکات سیاسی در کشورهای عربی بتواند عملی کند و آن برکنار کردن رژیم‌های خودکامه و روی کار آوردن رژیم‌های میانه‌رو و طرفدار اصلاحات در کشورهای عربی است.
اما مورد سوریه برای ایران اهمیت ویژه‌ای دارد به طوری که برخی از تحلیل‌گران سرنگونی حکومت بشار اسد را با ضربه خنجری بر پشت حکومت ایران تشبیه می‌کنند. سقوط حکومت سوریه از میزان نفوذ و فعالیت حکومت ایران در حریم مشترک کشورهای عربی خواهد کاست. در آن حالت تنها فقط فعالیت ایران در عراق باقی خواهد ماند.
نیکلاس برنز از مقام‌های پیشین وزارت خارجه آمریکا و استاد علوم سیاسی و روابط بین‌المللی می‌گوید که سقوط بشار اسد حتی ممکن است به جنبش اصلاحات و دمکراسی در خود ایران نیز جان تازه‌ای ببخشد. وی می‌افزاید: «در کل، حکومت ایران تحت تاثیر جنبش‌های سیاسی در جهان عرب به نسبت چند سال پیش منزوی‌تر شده و در میان حکومت‌هایی است که از این رویدادها به شدت لطمه خورده و تضعیف خواهد شد.»
خبرگزاری آسوشیتدپرس در تحلیلی پیرامون مناسبات فعلی تهران و دمشق می‌نویسد که هفت ماه پس از آغاز بهار عربی، رهبران ایران در نقش خود به عنوان برادر بزرگتر تجدید نظر کرده و از بشار اسد می‌خواهند که راه مذاکره با مخالفان را در پیش بگیرد. در غیر اینصورت وی در مسیری گام خواهد گذاشت که برای بسیاری از رهبران مشابه وی راهی بدون بازگشت است.
رهبران ایران بشار اسد را تحت فشار قرار داده‌اند تا به هر قیمتی شده در قدرت باقی بماند و موقعیت سوریه به عنوان مهمترین هم‌پیمان ایران را در منطقه حفظ کند. اکثر کارشناسان خاورمیانه معتقدند که ایران به هیچ وجه حاضر نیست متحد خود را در دمشق از دست بدهد.
آسوشیتدپرس خاطرنشان می‌کند که به نظر می‌رسد حکومت بشار اسد شیوه خاص خود را در مقابله با این بحران گسترده در پیش گرفته‌است، بحرانی که اکنون بخشی از نیروهای امنیتی این کشور را نیز در برگرفته‌است. نیروهای دولتی علاوه بر سرکوب مخالفان، نفرات پلیس و ارتش را که حاضر به سرکوب مخالفان نیستند هدف حملات خود قرار می‌دهند.
وضعیت نابسامان و بحرانی سوریه مسلما بر فعالیت‌های ایران در لبنان و مناطق فلسطینی تاثیر داشته‌است. در عین حال هرگونه تحول سیاسی در سوریه باعث نگرانی رهبران ایران از وقوع رخدادهایی مشابه در داخل آن کشور خواهد شد.
هرچند ایران به اشکال مختلف از جمله آموزش نیروهای امنیتی سوریه به رژیم بشار اسد کمک می‌کند ولی بعید است که با اعزام نیروی نظامی به آن کشور خشم جامعه بین‌المللی را برانگیزد. سیاست ایران ظاهرا تشویق بشار اسد به گشایش درهای مذاکره با مخالفان و از این طریق کاستن از میزان تنش و تشنج است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌افزاید که هرگونه عقب‌نشینی و نرمش از سوی رژیم بشار اسد می‌تواند شکاف‌ها برای اصلاحات در این کشور را عمیق‌تر کند. با این همه تردیدی نیست که رژیم ایران ترجیح می‌دهد که یک بشار اسد تضعیف شده در دمشق حاکم باشد و نه حکومتی که مشخص نیست در آینده چه مناسباتی با ایران و سایر همسایگان خواهد داشت.
«احمد بخشایش» استاد علوم سیاسی در دانشگاه آزاد ایران می‌گوید: «هم‌اینک هیچ تغییری در حمایت ایران از حکومت سوریه ایجاد نشده‌است. هر چند حکومت ایران سعی دارد این پیام را برساند که حکومت بشار اسد قادر به اجرای اصلاحات است.»
ولی با توجه به ادامه سرکوب و قتل مخالفان بعید است یک چنین پیامی گوش شنوا دست باشد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس یادآوری می‌کند که در روزهای اخیر نیروهای دولتی سوریه حمله به مراکز مخالفان در مناطق مرکزی سوریه را ادامه داده و در عین حال شورای امنیت سازمان ملل متحد در حال بررسی پیشنهاد دولت‌های اروپایی برای گسترش تحریم‌ها علیه رژیم بشار اسد است.
«حکومت ایران از این رویدادها به شدت لطمه خواهد خورد»
دولت ترکیه رژیم سوریه را محاصره تسلیحاتی کرده و یک اجلاس گسترده مخالفان رژیم بشار اسد در خاک ترکیه برگزار شده‌است. هر چند دولت بشار اسد هنوز هم از حمایت دولت‌هایی هم‌چون چین و روسیه برخوردار است ولی میزان تاثیرگذاری آنها و میزان خطرپذیری آنها برای پشتیبانی از رژیم بشار اسد چندان مشخص نیست.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نتیجه‌گیری می‌کند که شاید مهمترین و تاثیرگذارترین نیرو در این میان حکومت ایران باشد. ایران به بشار اسد می‌گوید که نمی‌تواند برای حفظ حکومت خود به نیروی نظامی تکیه کند. جالب اینجاست که در مقابله با اعتراض‌های گسترده تابستان سال ۲۰۰۹ حکومت ایران خود راه قهر و سرکوب خشونت‌بار را برگزید.
اوایل ماه جاری محمود احمدی‌نژاد در مصاحبه با رسانه‌های بین‌المللی گفت بحران سوریه راه حل نظامی ندارد. اوایل هفته جاری حدود ۲۰۰ پزشک ایرانی با ارسال نامه سرگشاده‌ای به بشار اسد از وی خواستند که وضعیت تاسف‌بار کنونی را پایان دهد.
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس شکستن اتحاد میان تهران و دمشق از سالها پیش یکی از اهداف مهم آمریکا در منطقه بوده‌است. در همین مسیر دولت آمریکا حتی از طریق ارتقا مناسبات دیپلماتیک خود با سوریه در سال‌های گذشته سعی کرد روی رفتار حکومت این کشور تاثیر بگذارد.
روز پنجشنبه هواداران حافظ اسد پس از پایان دیدار سفیر آمریکا با یکی از چهره‌های مخالف حکومت، با گوجه‌فرنگی به وی حمله کردند.
شاید آنچه را که اقدامات دیپلماتیک در سال‌های اخیر نتوانست به حاصل برساند گسترش موج حرکات سیاسی در کشورهای عربی بتواند عملی کند و آن برکنار کردن رژیم‌های خودکامه و روی کار آوردن رژیم‌های میانه‌رو و طرفدار اصلاحات در کشورهای عربی است.
اما مورد سوریه برای ایران اهمیت ویژه‌ای دارد به طوری که برخی از تحلیل‌گران سرنگونی حکومت بشار اسد را با ضربه خنجری بر پشت حکومت ایران تشبیه می‌کنند. سقوط حکومت سوریه از میزان نفوذ و فعالیت حکومت ایران در حریم مشترک کشورهای عربی خواهد کاست. در آن حالت تنها فقط فعالیت ایران در عراق باقی خواهد ماند.
نیکلاس برنز از مقام‌های پیشین وزارت خارجه آمریکا و استاد علوم سیاسی و روابط بین‌المللی می‌گوید که سقوط بشار اسد حتی ممکن است به جنبش اصلاحات و دمکراسی در خود ایران نیز جان تازه‌ای ببخشد. وی می‌افزاید: «در کل، حکومت ایران تحت تاثیر جنبش‌های سیاسی در جهان عرب به نسبت چند سال پیش منزوی‌تر شده و در میان حکومت‌هایی است که از این رویدادها به شدت لطمه خورده و تضعیف خواهد شد.»
