اندیشکده «گروه بحران بینالملل» روز سهشنبه، ۲۲ مرداد، طی گزارشی پیشنهاد کرد که ایالات متحده آمریکا با ایران به صورت مخفیانه وارد گفتوگو شود.
این سازمان غیردولتی در عین حال تأکید کرد که نباید از رئیس جمهور میانهروی جدید ایران انتظار داشت که امتیازهای بزرگی را در برابر غرب قرار دهد.
خبرگزاری رویترز به نقل از گزارش جدید گروه بحران بینالملل مینویسد که واشینگتن و دیگر قدرتهای جهانی باید برای نتیجهبخشی مذاکره با ایران، از وضع تحریمهای جدید علیه این کشور خودداری کنند.
مذاکرات جمهوری اسلامی با کشورهای گروه موسوم به «۱+۵» تاکنون بینتیجه بوده است. آخرین دور از این سری گفتوگوها در ماه آوریل میلادی انجام شد که در نهایت با ابراز تمایل کلیه طرفهای مذاکره به ادامه گفتوگو در اسرع وقت به پایان رسید.
اینک گروه بحران بینالملل میگوید که ایالات متحده آمریکا جدا از تماسهای رسمی در چارچوب مذاکرات گروه «۱+۵» باید یک کانال «مستقیم و مخفیانه» را - به عنوان مُکمل این گفتوگوها با ایران - ایجاد کند. این اندیشکده در ادامه میافزاید که گفتوگوهای پیشنهادی با ایران باید غیر از برنامه هستهای تهران مسائل مربوط به امنیت کُل منطقه را نیز شامل شود.
ایالات متحده و دیگر قدرتهای جهانی میگویند به جمهوری اسلامی مشکوک هستند که به طور زیرزمینی در پی رسیدن به توان ساخت جنگافزار هستهای است. اسرائیل نیز تهدید کرده است که [در صورت لزوم] برای پیشگیری از دستیابی ایران به بمب اتمی به اقدام نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران متوسل خواهد شد. در مقابل تهران نیز میگوید که تنها برای مقاصد صلحآمیز به دنبال انرژی هستهای است.
در این باره علی واعظ، تحلیلگر ارشد امور ایران در گروه بحران بینالملل، میگوید: «گروه ۱+۵، به دلیل تعاملات پیچیده درونی و منافع رقابتی اعضای آن، به مکانیسمی ناکارآمد برای پیشبُرد مذاکرات تبدیل شده، که به جای مذاکرات از پیش تعیین شده و بسته، چانهزنی واقعی را میطلبد.»
این کارشناس مسائل ایران همچنین توضیح میدهد: «اگر راه حل سیاسی بین تهران و واشینگتن طرح و مورد توافق واقع شود، به احتمال زیاد دیگر اعضای گروه ۱+۵ نیز، ولو به اکراه، آن را خواهند پذیرفت.»
دو کشور ایران و آمریکا از سال ۱۹۸۰ و پس از اشغال سفارت ایالات متحده در تهران توسط دانشجویان ایرانی هیچ گونه رابطه رسمی نداشتهاند. در آن زمان دانشجویان ایرانی به بهانه پذیرش شاه سابق ایران در خاک آمریکا به سفارت این کشور در تهران یورش برده و ۵۲ دیپلمات آمریکایی را در اعتراض به گروگان گرفتند.
اکنون در ایران، حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید، اعلام کرده که با انجام گفتوگوی مستقیم با ایالات متحده مخالفتی ندارد. حال آن که، آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، تصمیمگیرنده نهایی درباره انجام هرگونه مذاکره مستقیم با واشینگتن است.
گروه بحران بینالملل در ادامه گزارش خود تصریح میکند که غرب در مذاکره با ایران نباید به انتظارها برای تغییر ناگهانی دامن بزند، چرا که روحانی احتمالاً در زمینه برنامه [هستهای] امتیاز قابل توجهی به غرب نخواهد داد.
حسن روحانی که به گفته رویترز از روحانیان میانرتبه در ایران به شمار میرود، در انتخابات اخیر ریاست جمهوری در ایران با شکست رقبای خود پیروز میدان شد. شعار محوری رئیس جدید قوه مجریه ایران اعتدال در سیاستهای داخلی و خارجی ایران و شفافیت بیشتر در برنامه هستهای کشور بود.
با این همه، روحانی نیز، همانند تمامی مقامهای رسمی ایران، بر «حق» تهران در غنیسازی اورانیوم برای دستیابی به انرژی هستهای پافشاری میکند، روندی که محصول نهایی آن میتواند انرژی هستهای یا جنگافزارهای اتمی باشد.
گزارش گروه بحران بینالملل در بخشی دیگر میافزاید: کارنامه روحانی در مقام مذاکرهکننده هستهای ایران از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ گویای آن است که وی تمایلی به تعلیق مجدد غنیسازی اورانیوم نخواهد داشت، اما به جای آن آمادگی خواهد داشت که شفافیتی را که مدتها مورد خواست آژانس بینالمللی انرژی اتمی سازمان ملل بود را به مرحله اجرا درآورد.
اندیشکده فوق در ادامه تأکید میکند که برای افزایش شانس پیروزی دیپلماسی در گفتوگو با ایران «اکنون زمان مناسبی برای افزایش تحریمها نیست». زیرا چنین اقدامی موجب تضعیف تلاشهای تیم روحانی برای انعطافپذیری بیشتر در مذاکره با غرب خواهد شد.
در قسمتی از این گزارش از قول عباس ملکی، معاون سابق وزیر خارجه ایران، آمده است که «[اِعمال] فشار بیشتر موقعیت مناسبی را برای محافظهکاران ایجاد خواهد کرد که ضمن دفاع از موضع غربستیز خود میدان مانور روحانی را از بین ببرند».
گزارش گروه بحران بینالملل در نهایت تصریح میکند که بهرغم موانع موجود، دو طرف باید فرصت ایجاد شده برای دستیابی به راهکاری جدید جهت برونرفت از بحران هستهای را غنیمت بشمرند.
این سازمان غیردولتی در عین حال تأکید کرد که نباید از رئیس جمهور میانهروی جدید ایران انتظار داشت که امتیازهای بزرگی را در برابر غرب قرار دهد.
خبرگزاری رویترز به نقل از گزارش جدید گروه بحران بینالملل مینویسد که واشینگتن و دیگر قدرتهای جهانی باید برای نتیجهبخشی مذاکره با ایران، از وضع تحریمهای جدید علیه این کشور خودداری کنند.
مذاکرات جمهوری اسلامی با کشورهای گروه موسوم به «۱+۵» تاکنون بینتیجه بوده است. آخرین دور از این سری گفتوگوها در ماه آوریل میلادی انجام شد که در نهایت با ابراز تمایل کلیه طرفهای مذاکره به ادامه گفتوگو در اسرع وقت به پایان رسید.
اینک گروه بحران بینالملل میگوید که ایالات متحده آمریکا جدا از تماسهای رسمی در چارچوب مذاکرات گروه «۱+۵» باید یک کانال «مستقیم و مخفیانه» را - به عنوان مُکمل این گفتوگوها با ایران - ایجاد کند. این اندیشکده در ادامه میافزاید که گفتوگوهای پیشنهادی با ایران باید غیر از برنامه هستهای تهران مسائل مربوط به امنیت کُل منطقه را نیز شامل شود.
ایالات متحده و دیگر قدرتهای جهانی میگویند به جمهوری اسلامی مشکوک هستند که به طور زیرزمینی در پی رسیدن به توان ساخت جنگافزار هستهای است. اسرائیل نیز تهدید کرده است که [در صورت لزوم] برای پیشگیری از دستیابی ایران به بمب اتمی به اقدام نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران متوسل خواهد شد. در مقابل تهران نیز میگوید که تنها برای مقاصد صلحآمیز به دنبال انرژی هستهای است.
در این باره علی واعظ، تحلیلگر ارشد امور ایران در گروه بحران بینالملل، میگوید: «گروه ۱+۵، به دلیل تعاملات پیچیده درونی و منافع رقابتی اعضای آن، به مکانیسمی ناکارآمد برای پیشبُرد مذاکرات تبدیل شده، که به جای مذاکرات از پیش تعیین شده و بسته، چانهزنی واقعی را میطلبد.»
این کارشناس مسائل ایران همچنین توضیح میدهد: «اگر راه حل سیاسی بین تهران و واشینگتن طرح و مورد توافق واقع شود، به احتمال زیاد دیگر اعضای گروه ۱+۵ نیز، ولو به اکراه، آن را خواهند پذیرفت.»
دو کشور ایران و آمریکا از سال ۱۹۸۰ و پس از اشغال سفارت ایالات متحده در تهران توسط دانشجویان ایرانی هیچ گونه رابطه رسمی نداشتهاند. در آن زمان دانشجویان ایرانی به بهانه پذیرش شاه سابق ایران در خاک آمریکا به سفارت این کشور در تهران یورش برده و ۵۲ دیپلمات آمریکایی را در اعتراض به گروگان گرفتند.
اکنون در ایران، حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید، اعلام کرده که با انجام گفتوگوی مستقیم با ایالات متحده مخالفتی ندارد. حال آن که، آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، تصمیمگیرنده نهایی درباره انجام هرگونه مذاکره مستقیم با واشینگتن است.
گروه بحران بینالملل در ادامه گزارش خود تصریح میکند که غرب در مذاکره با ایران نباید به انتظارها برای تغییر ناگهانی دامن بزند، چرا که روحانی احتمالاً در زمینه برنامه [هستهای] امتیاز قابل توجهی به غرب نخواهد داد.
حسن روحانی که به گفته رویترز از روحانیان میانرتبه در ایران به شمار میرود، در انتخابات اخیر ریاست جمهوری در ایران با شکست رقبای خود پیروز میدان شد. شعار محوری رئیس جدید قوه مجریه ایران اعتدال در سیاستهای داخلی و خارجی ایران و شفافیت بیشتر در برنامه هستهای کشور بود.
با این همه، روحانی نیز، همانند تمامی مقامهای رسمی ایران، بر «حق» تهران در غنیسازی اورانیوم برای دستیابی به انرژی هستهای پافشاری میکند، روندی که محصول نهایی آن میتواند انرژی هستهای یا جنگافزارهای اتمی باشد.
گزارش گروه بحران بینالملل در بخشی دیگر میافزاید: کارنامه روحانی در مقام مذاکرهکننده هستهای ایران از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ گویای آن است که وی تمایلی به تعلیق مجدد غنیسازی اورانیوم نخواهد داشت، اما به جای آن آمادگی خواهد داشت که شفافیتی را که مدتها مورد خواست آژانس بینالمللی انرژی اتمی سازمان ملل بود را به مرحله اجرا درآورد.
اندیشکده فوق در ادامه تأکید میکند که برای افزایش شانس پیروزی دیپلماسی در گفتوگو با ایران «اکنون زمان مناسبی برای افزایش تحریمها نیست». زیرا چنین اقدامی موجب تضعیف تلاشهای تیم روحانی برای انعطافپذیری بیشتر در مذاکره با غرب خواهد شد.
در قسمتی از این گزارش از قول عباس ملکی، معاون سابق وزیر خارجه ایران، آمده است که «[اِعمال] فشار بیشتر موقعیت مناسبی را برای محافظهکاران ایجاد خواهد کرد که ضمن دفاع از موضع غربستیز خود میدان مانور روحانی را از بین ببرند».
گزارش گروه بحران بینالملل در نهایت تصریح میکند که بهرغم موانع موجود، دو طرف باید فرصت ایجاد شده برای دستیابی به راهکاری جدید جهت برونرفت از بحران هستهای را غنیمت بشمرند.