در واکنش به گزارش هیات بررسی اوضاع عراق، تهران اعلام کرد که در صورت خروج نیروهای آمریکایی از عراق، آماده همکاری است.
منوچهر متکی، وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران، روز چهارشنبه (۱۴ آذر) در يک کنفرانس مطبوعاتی درهلند، در واکنش به گزارش هيات بررسی اوضاع عراق، گفت: «اگر قرار باشد مذاکره آمريکا با ايران درباره عراق باشد، اولويت در اين مورد بايد براراده سياسی استوار باشد. تصميم گيری در اين مورد نيازی به مذاکره با ايران ندارد. اما اگر گفت و گو درباره بخش های ديگر باشد، ما آن را مورد توجه قرار خواهيم داد.»
وی اضافه کرد: «امکان دارد آمريکا نياز به پايان خوشی در بحران عراق داشته باشد. اگر چنين باشد، ما در موضع کمک قرار داريم. ممکن است بپرسيد، چگونه؟ من نمی دانم. آمريکايی ها بايد چگونگی آن را بگويند، ولی ما در موضع کمک به پايان دادن به بحران عراق قرار داريم.»
همچنين، علی لاريجانی، دبير شورای عالی امنيت ملی جمهوری اسلامی ايران، به روزنامه واشنگتن پست گفت: «طرح آمريکا برای خارج کردن نيروهای اشغالگر از عراق، از نظر ايران، نشانه تغيير راهبرد واشنگتن تلقی خواهد شد.»
وی افزود: «در اين صورت، ايران دست کمک درازمی کند، و از نفوذ خود برای حل مسئله استفاده خواهد کرد.»
«شروط متناقض طرفین»
اما موضع گیری رسمی تهران در برابر نتایج گزارش «هیات بررسی اوضاع عراق»، از نگاه یکی از کارشناسان ایرانی مسایل عراق، به معنای «آغاز همکاری تهران و واشینگتن» نیست.
حسن هاشميان، کارشناس مسايل عراق درايران، درمصاحبه با راديو فردا گفت: «گزارش هيات بررسی اوضاع عراق خواستار همکاری ايران، پيش از عقب نشينی آمريکا از عراق شده است، اما اين موضوع مورد نظر و توجه تهران نيست.»
وی افزود: «ايران خواهان عقب نشينی آمريکايی ها ازعراق قبل از انجام هر گونه همکاری است و اين پيش شرطی است که تهران برای اين مساله قرار داده است. در عين حال، تهران گزارش بيکر - هميلتون را به سود خود ارزيابی نمی کند.از سوی ديگر با انتقاد بغداد ازگزارش هيات بررسی اوضاع عراق، اين متغيرها به زيان اين گزارش تمام خواهند شد.»
آقای هاشميان در خصوص سياست ايران معتقد است که تهران تمايل دارد بحران عراق با همکاری کشورهای منطقه مانند عربستان سعودی، اردن و حتی ترکيه حل و فصل شود، تا آن که آمريکا، آن را حل و فصل کند.
به گفته وی، ايران تصور می کند که آمريکا ابزار نفوذ خود را از دست داده است و به همین دلیل به خودی خود، درحال خروج از عراق است.
وی افزود که ايران با توجه به تغييرات اساسی در بدنه دولت آمريکا، و با اين ارزيابی که حمیات از سیاست های جورج بوش آمريکا کم شده است، فکر می کند که واشنگتن از توان لازم برای انجام مانور برخوردار نيست ولذا گزينه های زيادی در برابر آمريکا در عراق وجود ندارد تا بتواند بر ايران اعمال نفوذ کند.
حسن هاشميان گفت: «تا زمانی که ايران غنی سازی اورانيوم را کنار نگذارد، دولت بوش هيچ امتياری به تهران نخواهد داد و ايران هم تا زمانی، که اين سياست آمريکا ادامه خواهد داشت، هيچ امتيازی به واشنگتن نخواهد داد.بنابراين، نمی توان انتظار همکاری ايران با آمريکا در مورد عراق را داشت.»
