هیلاری کلینتون برای اولین بار پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، روز چهارشنبه در جمع مردم حاضر شد. او که هیچ تلاشی برای پنهان کردن ناراحتی‌اش از شکست نداشت گفت که احساس می‌کرده که دیگر نمی‌خواهد از خانه‌اش خارج شود. با این همه او تاکید کرده است که کارزار او و هوادارانش با یک فرد و یک انتخابات به پایان نمی‌رسد.
مخاطب اصلی او هوادارانش بودند که ناباورانه به نتایج انتخابات نگاه کردند و شاهد شکست هیلاری کلینتون، نامزد منتخبشان بودند. این گروه باور داشتند که هیلاری کلینتون خواهد توانست سقف‌های شیشه‌ای مانع پیشرفت زنان را بشکند و به مقام قدرتمند ترین فرد ایالات متحده آمریکا دست پیدا کند. باوری که با نتایجی بسیار نزدیک به هم، شکست خورد.
کلینتون شکست خورد چون زن بود؟
گلناز اسفندیاری، خبرنگار رادیو اروپای آزاد، رادیو آزادی در پاسخ به این سوال که آیا زن بودن هیلاری کلینتون را دلیل شکست او در انتخابات می‌داند، می‌گوید:«من فکر می‌کنم زن بودن خانم کلینتون باعث شد که اتفاقا خیلی از زنان به خانم کلینتون رای بدهند. در بررسی نتایج منتشر شده، می‌بینیم تعداد رای مردمی خانم کلینتون بیشتر از دونالد ترامپ است. ولی به دلیل سیستم انتخاباتی آمریکا دونالد ترامپ در این انتخابات پیروز اعلام شد. همین هم سبب شده که گروهی از مردم در اعتراض، به خیابان‌ها بیایند وتظاهرات کنند و بگویند "دونالد ترامپ رییس جمهور ما نیست".
نکته مهم دیگر این است که۹۴ درصد از زنان سیاهپوست به هیلاری کلینتون رای دادند و همین‌طور ۶۸ درصد از زنان لاتین و هیسپانیک نیز به وی رای دادند.»
با این که در میان برخی گروه‌های اجتماعی، هیلاری کلینتون رای بالایی را به دست آورد، اما نمی‌توان رای بالای دونالد ترامپ در میان زنان سفید پوست آمریکایی را نادیده گرفت، زنانی که علی‌رغم همه توهین‌ها و تبعیض‌های کلامی و رفتاری ترامپ به او رای دادند.
گلناز اسفندیاری در این زمینه می‌گوید:« درست است. ۵۳ درصد از تمام زنان سفید به دونالد ترامپ رای دادند و این تعداد بین کسانی که مدرک دانشگاهی ندارند حتی بیشتر است. ۶۲ درصد از زنان سفید که مدرک دانشگاهی ندارند به دونالد ترامپ رای دادند. نکته اینجاست که بسیاری از زنانی که در مطبوعات آمریکا با آنها مصاحبه شده، نشان داده‌اند که سخنان ترامپ درمورد زنان، در مقایسه با سیاست‌های داخلی او برایشان آنقدر مهم نیست. از دید آنها ترامپ فرد موفقی است، ثروتی را جمع کرده و حتی می‌گویند او دختر موفقی را تربیت کرده، است. ایوانکا ترامپ زنی تاجر و موفق است. حتی گفته شده مدیر ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ هم یک زن بوده است. آنها می‌گویند دونالد ترامپ را ضد زن نمی‌دانند و بعضی اتهامات علیه دونالد ترامپ را قبول ندارند. می‌گویند شاید زنهایی که مدعی تعرض ترامپ به آنها هستند، دروغ می‌گویند. این واکنش‌ها در حالی است که بسیاری از کسانی که به ترامپ رای دادند، او را یک کاندیدای غیرخودی و ضد حاکمیت غالب در آمریکا می‌دانستند، کاندیدایی که می‌تواند وضعیت حاکم را از بین ببرد و زندگی آنها را بهتر کند.»
مردها به جمهوریخواهان رای می‌دهند، زنان به دمکرات‌ها
کیوان حسینی، خبرنگار رادیو فردا، که ماه‌هاست رقابت‌های انتخاباتی آمریکا را پیگیری می کند، از منظری دیگر به موضوع شکست هیلاری کلینتون در این رقابت نگاه می‌کند و معتقد است به رغم اینکه در این دوره از انتخابات، میزان مشارکت پایین تر از دوره قبل بوده اما درصد مردانی که به هیلاری کلینتون رای داده‌اند، مساله‌ای است که می‌تواند به برخی سئوالات درباره علل شکست نامزد دموکرات‌ها پاسخ دهد.
آقای حسینی می‌گوید: «دو نکته اینجا هست. یکی اینکه رقابت بسیار نزدیک بود. یعنی تعداد کمی از آرا به نفع خانم کلینتون می‌توانست به راحتی پیروز این انتخابات بکند. در مقایسه با دو انتخاباتی که اوباما برنده شد، گروه کمی بودند که به خانم کلینتون رای ندادند و ایشان این انتخابات را باخت. ببینیم آن گروه اندک چرا به خانم کلینتون رای ندادند؟
بودن در درون ذهن افرادی که رای ندادند وفهمیدن اینکه چرا به او رای ندادند آسان نیست و نمی‌شود با قاطعیت و صد در صد گفت. اما چیزی که با قاطعیت و صد در صد می‌شود گفت این است که اگر نگاهی به آمار رای‌دهنده‌ها و تفکیک آن بر اساس جنسیت بیاندازیم متوجه می‌شویم که در این انتخابات مردان به شکل معناداری به نامزد حزب دموکرات کمتر رای دادند. نکته این است که مردها به طور کلی در ایالات متحده آمریکا بیشتر به جمهوریخواهان رای می‌دهند و زنها بیشتر به حزب دموکرات. این روندی است که در نزدیک به سی سال گذشته در انتخابات آمریکا اتفاق افتاده. اما در این انتخابات مشخص، درصد مردانی که به حزب دموکرات رای دادند از همیشه کمتر است. یعنی در مقایسه با انتخابات سال ۲۰۱۲ که اوباما برنده شد سه درصد بیشتر از این انتخابات مردها به او رای داده بودند. در سال ۲۰۰۸ نزدیک به هشت درصد بیشتر مردها به او رای داده بودند. در سال ۲۰۰۴ که دموکرات‌ها با جان کری شکست خوردند بازهم رای بیشتری را از جانب مردها در مقایسه با خانم کلینتون به دست آورده بودند. ال گور همچنین. در سال ۱۹۹۶ در مبارزه بیل کلینتون، در آن انتخابات مردها بیشتر به حزب دموکرات رای داده بودند . سال ۸۸ که اتفاقا انتخاباتی بود که در آن حزب دموکرات به سختی باخت، مایکل دوکاکیس در برابر جورج بوش پدر در آن انتخابات تنها موفق شد در شش ایالت در سراسر آمریکا پیروز شود. اما باز درصد آرای مردها در آن انتخابات نسبت به آنچه خانم کلینتون در سال ۲۰۱۶ به دست آورد بیشتر بود. البته اینجا فقط صحبت از نسبت آراست، نه تعداد آرا. یعنی فرض کنید اگر در هر دوره فقط ۱۰۰ مرد در انتخابات شرکت کردند، تعداد مردانی که از این ۱۰۰ نفر به نامزد دموکرات‌ها رای دادند در مقایسه با آرای دموکرات‌ها در چندین انتخابات دیگر پایین‌تر است.»
عقب‌گرد قوانین مربوط به زنان
انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا، زمانی گروهی از زنان آمریکایی را نگران می‌کند که وعده‌های انتخاباتی او را به خاطر بیاورند. با این که زنان آمریکایی از حق سقط جنین برخوردارند اما ترامپ وعده داده که یک دادگاه عالی قضایی برای تغییر این حق تشکیل خواهد داد. گروهی از زنان آمریکایی معتقدند که تغییر قانون سقط جنین می‌تواند آنها را سال‌ها به عقب بازگرداند و تلاش‌های آنها برای رسیدن به برابری جنسیتی را نابود کند.
از فاطمه امان روزنامه‌نگار ساکن امریکا می‌پرسم چقدر نگران به عقب بازگشتن قوانین مربوط به زنان است؟
فاطمه امان پاسخ می‌دهد:« زنان آمریکایی دستاوردهای زیادی در زمان اوباما داشتند و حالا این خطر وجود دارد که با ریاست جمهوری ترامپ این دستاوردها یا در معرض تهدید قرار گیرند یا از بین بروند. در این میان می‌توان دو حالت در نظر گرفت. واقعیت این است که ترامپ سابقه سیاسی ندارد و خودش را سیاستمدار نمی‌داند. او در تمام طول کمپین انتخاباتی‌اش، همه چیز را به صورت کلی مطرح کرد و هیچوقت هیچ راه حلی را با جزییات و برنامه ارائه نداد. اتفاقا همین شیوه او را عامه پسندتر کرد.
همین کم‌تجربه‌بودن می‌تواند سبب شود که او به مشاورانش که تجربه بیشتری دارند تجربه کند،مشاورانی که تاحدودی شناخته شده هستند و معتقدند آنچه ما دستاوردهای حقوق زنان می‌دانیم، نه تنها پیشرفت محسوب نمی‌شوند بلکه باید هر چه سریع‌تر از بین بروند. در این صورت آقای ترامپ یک زلزله درون طرفدارانش ایجاد خواهد کرد.
یک حالت دیگر این است که آقای ترامپ نشان داده کهبر موتور ایدئولوژی سوار نیست پس ممکن است دایره نزدیکانش را بازتر کند به کسانی از گروه‌های رقیب میدان بیشتری دهد. در آن صورت ممکن است به ویژه در مورد حقوق زنان تعامل بیشتری به خرج بدهد.»
مخالفان ترامپ معتقدند که برخی وعده‌های انتخاباتی او منجر به تضییع حقوق زنان خواهد شد. اشاره این دسته به وعده او برای سپردن تصمیمگیری درباره سقط جنین به ایالت‌ها، حذف بیمه همگانی، که به طور مشخص می‌تواند زندگی زنان کم‌در آمد را تحت تاثیر قرار دهد و مساله بازگرداندن مهاجران که باز هم زنان از قربانیان عمده آن خواهند بود، است. با این شرایط، زنان آمریکایی چه شرایطی را پیش رو خواهند داشت؟
کیوان حسینی پاسخ می‌دهد: «در آمریکا سیستمی وجود دارد که اتفاقا خیلی هم به آن افتخار می‌کنند و به آن می‌گویند check and ballance. به این معنا که سه قوه همدیگر را کنترل می‌کنند. به این معنی که بسیاری از کارهایی که آقای ترامپ وعده داده انجام دهد باید از فیلتر کنگره آمریکا عبور کند. همین کنگره‌ای که اکثریت جمهوریخواه دارد، ممکن است جلوی برخی از این برنامه‌های آقای ترامپ را بگیرد و برنامه‌های رادیکال و عجیب غریب اتفاق نیافتد. اما درباره مسایلی مثل مهاجرت نیز در کنگره کسانی منتقد برنامه مهاجرت آقای اوباما بودند و بعید نیست کهبا ترامپ همراهی کنند. در مورد سقط جنین، که به طور مشخص زنان در این انتخابات خیلی از آن صحبت کردند و از مسایل مهم است،به دیوان عالی کشور خواهد رفت. نکته تاثیرگذار این انتخابات بر دیوان عالی، انتخاب قاصی نهم آن از سوی آقای ترامپ است. الان در آن دادگاه که قدرت بسیار زیادی دارد، هشت قاضی فعال هستند کهچهار نفر از این هشت نفر به لیبرال‌ها متمایل هستند و چهار نفر جزو منتقدین سقط جنین هستند و به اصطلاح چهار قاضی محافظه‌کار آنجا هستند. قطعا قاضی‌ای که ترامپ معرفی می‌کند و کنگرهنیز به آن رای خواهد داد محافظه‌کار خواهد بود. به این ترتیب اکثریت این دادگاه محافظه کار می‌شوند. آن وقت می‌توانند رای بدهند و قانون را عوض کنند. قانونی که الان وجود دارد این است که سقط جنین در حوزه مسایل شخصی زنان است و هر زنی خودش می‌تواند برایش تصمیم بگیرد. ترامپ وعده داد که این قانون لغو شود و تصمیمگیری درباره چگونگی برخورد با مساله سقط جنین به ایالت‌ها محول شود که می‌تواند در برخی ایالت‌ها نتایجی به ضرر زنان داشته باشد و چه بسا محدودیت‌هایی برای سقط جنین وضع شود.»
میشل اوباما و انتخابات ۲۰۲۰
با این که هنوز بخشی از جامعه آمریکا از شوک انتخاب دونالد ترامپ بیرون نیامده و اعتراض به روند انتخاب او در برخی مناطق آمریکا ادامه داشت اما تلاش‌ها برای دوره بعدی انتخابات آغاز شده است، از جمله کمپینی در فضای مجازی به راه افتاده که در آن از میشل اوباما، همسر باراک اوباما درخواست شده تا در دور بعدی انتخابات کاندیدا شود.
به نظر می‌رسد که سخنرانی‌های میشل اوباما در روند مبارزات انتخاباتی هیلاری و در حمایت از او توجه بسیاری را به خود جلب کرده، با این همه آیا می‌شود پیش بینی کرد که میشل اوباما،در دور بعدی وارد رقابت شود؟
گلناز اسفندیاری پاسخ می‌دهد: « اینها همهبه تصمیم میشل اوباما بستگی دارد. نمی‌دانم چنین تصمیمی گرفته یا نه. ولی اودر این دور از تبلیغات بسیارموفق بود. او کسی بود که گفته می‌شود وقتی اوباما رییس جمهور شد نمی‌خواست داخل سیاست شود اما در این ماه‌های آخر می‌بینیم از نظر سیاسی بسیار فعال شده بود و گفته بود خودش هم از این کار واقعا لذت می‌برد. خیلی‌ها معتقدند او قدرت رهبری دارد. ولی فکر می‌کنم پیش‌رفتنخانم کلینتون تا این مرحله، حتی اگر شکست خورده باشد، راه را برای حضور یک زن دیگر، زنانی چون میشل اوباما یا الیزابت وارن هموار کرد. من به عنوان یک زن امیدوارم که زنان در آمریکا، بار دیگر کاندیدا شوند و امیدوارم که در آمریکا یک رییس جمهور زن را ببینیم.»
با این که پیش‌بینی‌ها برای دوره بعدی ریاست جمهوری آمریکا آغاز شده است ، اما هنوز زنان آمریکایی از پا ننشسته‌اند. آنها با راه‌اندازی کمپین‌های راهپیمایی یک میلیون زن، در ایالت های مختلف آمریکا، در روز ۲۱ ژانویه، یک روز پس از ورود رسمی دونالد ترامپ به کاخ سفید، قرار است اعتراض خود را به سیاست‌های ضد زن او اعلام کنند.
