میرحسین موسوی و مهدی کروبی چهرههای اصلی مخالف دولت در ایران، اندکی پس از اعدام آرش رحمانیپور و محمدرضا علیزمانی به اجرای آن اعتراض کردند؛ این دوتن اعدامهای اخیر چند روز گذشته را محکوم و اجرای این احکام را عجولانه و با هدف ایجاد ترس برای شرکت نکردن مردم در راهپیمایی روز ۲۲ بهمن ارزیابی کردند.
آقایان موسوی و کروبی در عین حال از تشویق روحانیون تندرو به اجرای احکام مشابه نیز انتقاد کردهاند. آنها در یک موضعگیری مشترک با اشاره به خطبههای احمد جنتی که خواستار افزایش اعدامها شده بود، میگویند: «متاسفانه به جای آنکه از تریبون نماز جمعه برای دعوت مردم به تقوا استفاده شود، خطیب نماز جمعه با توصیه به قوه قضاییه مبنی بر اینکه اگر در ۱۸ تیر ضعف نشان نداده بودید و دستگاه قضایی چند نفر را اعدام کرده بود، حادثه روز عاشورا به وجود نمیآمد ، مسئولان را به برخورد و کشتار مردم و ترغیب میکند و عملکرد برخی مسئولان برای اعدام شهروندان به اتهاماتی مبهم و واهی را تبرئه میکند.»
اعدام آقایان رحمانیپور و علیزمانی با واکنش گستره و انتقادی اتحادیه اروپا، ایالات متحده و بسیاری از سازمانهای غیر دولتی و جهانی مدافع حقوق بشر روبهرو شده است.
فرخ نگهدار، فعال و تحلیلگر سیاسی در لندن در مورد واکنش موسوی و کروبی به رادیو فردا میگوید: اين مسئله نشان دهنده قدرت و استقامت جنبش سبز است، يعنی يک صدايی در جنبش سبز در حال قوام يافتن است.
اين مسئله بسيار مهمی است که آقايان موسوی و کروبی نه تنها به اين اعدامها اعتراض کردند، بلکه آن را محکوم کردند. کسانی در ايران به جرمهای ساختگی اعدام شدند و اتهام همکاری با مجاهدين و سلطنت طلبی به افراد وارد شده است. حال آقايان کروبی و موسوی همصدا با آقای منتظری که به اعدامهای سال ۶۷ اعتراض کرد و حتی از حقوق بهاييان دفاع میکرد و يا آقای بازرگان که از حق قانونی هويدا در آن زمان دفاع کرد، به اعدامهای اخير اعتراض میکنند.
برای اولين بار است که میبينيم جنبش سبز به صورت علنی و به موقع اعدام مخالفين حکومت را محکوم کرده و اعتراض میکند به روندی که در کشور از جانب حاکميت برای تشديد خشونت به کار میرود. اين مسئله موضعگیری بسيار مهم و اميدوار کنندهای است.
به گفته دادستان عمومی و انقلاب تهران، نه نفر ديگر از متهمان حوادث پس از انتخابات در انتظار اجرای چنين احکامی هستند. موضعگیری آقايان موسوی و کروبی برای جلوگيری از تکرار دوباره چنينی احکامی تا چد حد موثر است؟
صدور حکم اعدام از جانب مردم يا رهبران جنبش اعتراضی نيست بلکه از جانب تفکرات افرادی چون جنتی، مرتضوی، لاريجانی، حسينيان و جناح تندوری حکومتی صادر میشود. مسئله مهم اين است که فشار رهبران جنبش سبز از پايين موجب میشود دست آقايان در صدور بيشتر احکام اعدام بلرزد، به خصوص که آقايان موسوی و کروبی مردم را به شرکت گسترده در راهپيمايی ۲۲ بهمن دعوت کرده و تاکيد کردهاند اين اعدامها برای ايجاد رعب و وحشت در مردم است تا به خيابانها نيايند.
اگر ۲۲ بهمن مردم پاسخ محکمی به حاکميت بدهند، اين پاسخ انعکاس سخنان آقايان موسوی و کروبی است و میتوانيم آن را به حساب اعتراض همگانی آزادی خواهان ايران عليه اين اعدامها بنويسيم. اگر ۲۲ بهمن تظاهرات بسيار وسيعی داشته باشيم ممکن است احکام اعدام قطع شود و من اميدوارم که چنين شود.
آقايان موسوی و کروبی در ديدار روز شنبه خود ضمن محکوم کردن اعدامهای اخير، بازداشتها و روند اعتراف گيری از زندانيان تنها راه خروج از بحران و بازگشت آرامش به کشور را رفع توقيف مطبوعات و احزاب، آزادی زندانيان سياسی و برگزاری انتخابات آزاد عنوان کردهاند. تاکيد دوباره آقايان موسوی و کروبی بر خواستههای جنبش سبز را چگونه ارزيابی میکنيد؟
جناح تندرو تصميم گرفته با ايجاد رعب به وسيله اعدامها مطالباتی که در درون جامعه ما پخته و پرورده شده است را از ذهن مردم بيرون کرده و آنها را خانه نشين کند. در پاسخ به فشار حاکميت است که آقايان موسوی و کروبی دوباره بر خواستهای خود تاکيد میکنند و به مردم اميد میدهند که اگر در صحنه باشيم پيروز میشويم.
مهمترين مسئله ای که روز به روز در بيانات آقايان موسوی و کروبی برجسته تر میشود تاکيد بر انتخابات آزاد به عنوان راه برون رفت از بحران است. آنها تاکيد میکنند که اعدام راه چاره نيست، بلکه بر عزم ملت بر ايستادگی و مقاومت میافزايد. آنها تاکيد میکنند که اگر میخواهيد کشور از بحران خارج شود بايد صدای مردم را بشنويد.
انعکاس اين سخن در جامعه اين است که ما اکنون در همان شرايطی قرار داريم که در سالهای قبل از انقلاب قرار داشتيم و با فشار بيشتر میتوانيم به خواستههای خود دست يابيم. اين سخنان پيوند بسيار خوبی با روان شناسی مردم و شرايط خاص کشور ما برقرار میکند، همچنين با نفی اعدامهای حکومتی و تاکيد بر ايستادگی مردم.
آقایان موسوی و کروبی در عین حال از تشویق روحانیون تندرو به اجرای احکام مشابه نیز انتقاد کردهاند. آنها در یک موضعگیری مشترک با اشاره به خطبههای احمد جنتی که خواستار افزایش اعدامها شده بود، میگویند: «متاسفانه به جای آنکه از تریبون نماز جمعه برای دعوت مردم به تقوا استفاده شود، خطیب نماز جمعه با توصیه به قوه قضاییه مبنی بر اینکه اگر در ۱۸ تیر ضعف نشان نداده بودید و دستگاه قضایی چند نفر را اعدام کرده بود، حادثه روز عاشورا به وجود نمیآمد ، مسئولان را به برخورد و کشتار مردم و ترغیب میکند و عملکرد برخی مسئولان برای اعدام شهروندان به اتهاماتی مبهم و واهی را تبرئه میکند.»
بیشتر بخوانید:
فرخ نگهدار، فعال و تحلیلگر سیاسی در لندن در مورد واکنش موسوی و کروبی به رادیو فردا میگوید: اين مسئله نشان دهنده قدرت و استقامت جنبش سبز است، يعنی يک صدايی در جنبش سبز در حال قوام يافتن است.
اين مسئله بسيار مهمی است که آقايان موسوی و کروبی نه تنها به اين اعدامها اعتراض کردند، بلکه آن را محکوم کردند. کسانی در ايران به جرمهای ساختگی اعدام شدند و اتهام همکاری با مجاهدين و سلطنت طلبی به افراد وارد شده است. حال آقايان کروبی و موسوی همصدا با آقای منتظری که به اعدامهای سال ۶۷ اعتراض کرد و حتی از حقوق بهاييان دفاع میکرد و يا آقای بازرگان که از حق قانونی هويدا در آن زمان دفاع کرد، به اعدامهای اخير اعتراض میکنند.
برای اولين بار است که میبينيم جنبش سبز به صورت علنی و به موقع اعدام مخالفين حکومت را محکوم کرده و اعتراض میکند به روندی که در کشور از جانب حاکميت برای تشديد خشونت به کار میرود. اين مسئله موضعگیری بسيار مهم و اميدوار کنندهای است.
به گفته دادستان عمومی و انقلاب تهران، نه نفر ديگر از متهمان حوادث پس از انتخابات در انتظار اجرای چنين احکامی هستند. موضعگیری آقايان موسوی و کروبی برای جلوگيری از تکرار دوباره چنينی احکامی تا چد حد موثر است؟
صدور حکم اعدام از جانب مردم يا رهبران جنبش اعتراضی نيست بلکه از جانب تفکرات افرادی چون جنتی، مرتضوی، لاريجانی، حسينيان و جناح تندوری حکومتی صادر میشود. مسئله مهم اين است که فشار رهبران جنبش سبز از پايين موجب میشود دست آقايان در صدور بيشتر احکام اعدام بلرزد، به خصوص که آقايان موسوی و کروبی مردم را به شرکت گسترده در راهپيمايی ۲۲ بهمن دعوت کرده و تاکيد کردهاند اين اعدامها برای ايجاد رعب و وحشت در مردم است تا به خيابانها نيايند.
اگر ۲۲ بهمن مردم پاسخ محکمی به حاکميت بدهند، اين پاسخ انعکاس سخنان آقايان موسوی و کروبی است و میتوانيم آن را به حساب اعتراض همگانی آزادی خواهان ايران عليه اين اعدامها بنويسيم. اگر ۲۲ بهمن تظاهرات بسيار وسيعی داشته باشيم ممکن است احکام اعدام قطع شود و من اميدوارم که چنين شود.
«اگر ۲۲ بهمن مردم پاسخ محکمی به حاکميت بدهند، اين پاسخ انعکاس سخنان آقايان موسوی و کروبی است و میتوانيم آن را به حساب اعتراض همگانی آزادی خواهان ايران عليه اين اعدامها بنويسيم. اگر ۲۲ بهمن تظاهرات بسيار وسيعی داشته باشيم ممکن است احکام اعدام قطع شود و من اميدوارم که چنين شود.»
جناح تندرو تصميم گرفته با ايجاد رعب به وسيله اعدامها مطالباتی که در درون جامعه ما پخته و پرورده شده است را از ذهن مردم بيرون کرده و آنها را خانه نشين کند. در پاسخ به فشار حاکميت است که آقايان موسوی و کروبی دوباره بر خواستهای خود تاکيد میکنند و به مردم اميد میدهند که اگر در صحنه باشيم پيروز میشويم.
مهمترين مسئله ای که روز به روز در بيانات آقايان موسوی و کروبی برجسته تر میشود تاکيد بر انتخابات آزاد به عنوان راه برون رفت از بحران است. آنها تاکيد میکنند که اعدام راه چاره نيست، بلکه بر عزم ملت بر ايستادگی و مقاومت میافزايد. آنها تاکيد میکنند که اگر میخواهيد کشور از بحران خارج شود بايد صدای مردم را بشنويد.
انعکاس اين سخن در جامعه اين است که ما اکنون در همان شرايطی قرار داريم که در سالهای قبل از انقلاب قرار داشتيم و با فشار بيشتر میتوانيم به خواستههای خود دست يابيم. اين سخنان پيوند بسيار خوبی با روان شناسی مردم و شرايط خاص کشور ما برقرار میکند، همچنين با نفی اعدامهای حکومتی و تاکيد بر ايستادگی مردم.