مدتها بود که از صنعت خودروسازی ایران انتقاد میشد که بیش از حد فرانسوی شدهاست و خیلیها میگفتند بهتر است این صنعت به دنبال شریک اصلی و غیر فرانسوی جدیدی برای خود باشد. بعد از توافق هستهای، خبرهایی بهگوش میرسد که شرکت ایران خودرو به دنبال همکاری با یک خودروساز اروپایی غیر فرانسوی است.
تا کنون مشخص شده قرار داد این شرکت با پژو در فصل جدید همکاریشان در حال نهایی شدن برای تشکیل یک شرکت مشترک است.
طبق قرار داد جدید، شرکتی ایجاد میشود که ۵۰ درصد سهام آن متعلق به ایران خودرو و ۵۰ درصد دیگر سهامش متعلق به پژو سیتروئن خواهد بود. دو سال مدیرعامل از طرف پژو، رئیس هیئت مدیره از طرف ایران خودرو و دو سال بعد این روند بالعکس خواهد بود.
هاشم یکه زارع مدیر عامل ایران خودرو گفتهاست پژو همچنان شریک اصلی ایران خودرو خواهد ماند. در کنار پژو البته همکاری ایران خودرو با رنو هم ادامه خواهد یافت. همکاری با سوزوکی ژاپن که پیش از تحریم با ایران خودو همکاری داشت هم کمرنگ تر از دو شرکت فرانسوی دوباره پیگیری میشود. قرار داد با مرسدسبنز آلمان نیز برای تولید خودروهای سنگین در حال نهایی شدن است. اما تمام این شرکا پیش از تحریم با ایران خودرو کار میکردند. البته ایران خودرو اعلام کرده روش همکاری این شرکت با این خودرو سازان در فصل جدید همکاری تفاوت پیدا خواهد کرد.
ایران خودرو به غیر از این شرکای سابق، گفتوگوهای جدیدی را با فیات از ایتالیا و فولکسواگن از آلمان آغاز کردهاست.
فولکسواگن در سال ۲۰۱۴ دومین خودرو ساز جهان و بزرگترین خودرو ساز اروپا بود.
این غول خودروسازی جهان مالک برندهای فولکس واگن، آئودی، بنتلی، بوگاتی، لامبورگینی، سئات، اشکودا، مان، اسکانیا، پورشه، ایتالدیزاین و دوکاتی است. این شرکت همچنین، دارای ۹۴ کارخانه تولید خودرو، در ۲۴ کشور و ۳۴۰ شرکت تابعه است.
شاید اگر فولکسواگن با ایران خودرو به توافق برسد، این شرکت را دچار تحول اساسی کند. البته برخی شک دارند با وجود نفوذ گسترده لابی پژو در بین مدیران ایران خودرو؛ نفوذ فولکسواگن چندان جدی شود.
نفوذ لابی پژو در ایران خودرو بهقدری گستردهاست، که پژو حتی با ترک یک طرفه همکاری با ایران خودرو، هم اکنون در مقابل رقیب هم وطنش رنو که با وجود تحریمها همکاریاش را با ایران خودرو ادامه داده بود، بخت بیشتری دارد.
فعلا آخرین اخبار هم حکایت از این دارد که احتمالا ایران خودرو با شرکت اشکودا زیر مجموعه فولکس واگن همکار خواهد شد.
اشکودا، شرکت خودروسازی مستقر در جمهوری چک است، که در سال ۱۸۹۵ توسط تاسیس شد. اشکودا در سال ۱۹۹۱ یکی از زیرشاخههای اروپایی گروه فولکسواگن شد و هم اکنون بر روی شاسیهای فولگس واگن محصولات خود را با قیمتی کمی ارزان تر طراحی میکند.
در طرف مقابل فولکس واگن فیات قرار دارد. فیات عملا با مالکیت شرکتهای فیات، لانچیا، آلفا رومئو، فراری، مازراتی و ایویکو، اصلی ترین بازیگر صنعت خودرو ایتالیا است. گذشته از آن این شرکت دارای سهام اصلی شرکت کرایسلر، جیپ و دوج آمریکا است. نکتهای که سبب شده بود محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت به دلیل همکاری فیات با کرایسلر ورود این خودرو ساز به ایران را بعید عنوان کند، البته وی مدتی بعد در حاشیه همایش تجاری ایران و ایتالیا با تغییر موضع قبلی از احتمال همکاری فیات با یک شرکت ایرانی برای تولید خودرو خبر داد.
هاشم یکه زارع، مدیر عامل ایران خودرو، هم مذاکره با فیات برای تولید خودرو ارزان را تایید کردهاست.
شرکت فیات دارای دو مدل پاندا و فیات ۵۰۰ است که جزو ارزانترین خودروهای اروپا محسوب میشوند. قیمت این دو خودرو در اروپا بسته به مدلهای گوناگون بین ۷ تا ۱۰ هزار یورو است.
البته باید دید این خودروها اگر در ایران تولید شوند چه قیمتی پیدا خواهند کرد. تندر ۹۰ که نسل اول خودرو لوگان است زمانی که در اروپا عرضه میشد قیمت پایه ۷ هزار یورویی داشت این خودرو در ایران هم اکنون با توجه به انواع مختلفش بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان عرضه میشود.
در مقایسه بین شرکت فیات و فولکسواگن، سطح بالاتر کیفیت و تکنولوژی محصولات گروه فولکس واگن نسبت به فیات، نشان دهنده برتری این خودرو ساز آلمانی نسبت به گروه فیات است. اما فیات از چند منظر ممکن است برای طرف ایرانی جذابتر از فولکسواگن باشد؛
نکته اول این است که فیات خودروهای ارزان قیمت بیشتری نسبت به فولکس واگن دارد، نکته مهم دیگر انعطاف پذیری بیشتر فیات نسبت به فولکس واگن است که از تفاوت فرهنگی دو کشور ناشی میشود. معمولا آلمانیها بسیار منظمتر و محافظهکارتر از ایتالیاییها در صنعت هستند. عاملی که البته از دید برخی مدیران صنعتی در ایران برای کار با صنایع ایران نکته منفی محسوب میشود. معمولا صنایع ایتالیایی راههای دررو بسیاری در معامله با شرکای خود دارند. نکته ای که برای مدیران ایران شاید جذاب تر باشد. و البته نکته سوم که میتواند از نظر مدیران صنایع ایران، دارای نکات مثبت و منفی باشد؛ همکاری فیات با کرایسلر آمریکاست.
گروه فیات کرایسلر پس از خریداری ۱۰۰٪ درصد سهام گروه کرایسلر توسط شرکت فیات در سال ۲۰۱۴ تاسیس شد.
فیات هم اکنون صاحب کرایسلر، جیپ و دوج است و عملا چندین محصول کرایسلر و دوج با برند فیات یا لانچیا در اروپا تولید میشوند. شاید از این نظر فیات بتواند پلی بین صنایع خودرو سازی ایران و آمریکا باشد. البته این موضوع میتواند ریسک همکاری بین دو طرف را نیز افزایش دهد.