علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، و یکی از اعضای هیئت مذاکرات اتمی میان ایران و شش قدرت جهانی، میگوید «سند محرمانهای در مورد آینده هستهای» میان ایران و آمریکا، امضا نشدهاست.
آقای صالحی، در گفتوگویی با تلویزیون دولتی ایران، هشتم مهر ماه، گفتهاست «ما سند محرمانه امضا نکردیم. وقتی کشوری پروتکل الحاقی را امضا میکند برنامه بلندمدتش را به آژانس [بینالمللی انرژی اتمی] میدهد. ما برنامه بلندمدت خود را به آژانس برای ۱۵ سال آینده اعلام کردیم».
این پاسخ مقام دولتی ایران به پرسشیست در مورد سندی محرمانه «میان او و ارنست مونیز» وزیر نیروی آمریکا، که «چیزی از آن در نیامده و گفته میشود در مورد موضوع آینده هستهای» ایران است.
رئیس سازمان انرژی اتمی میگوید «هر کشوری» که برنامه بلندمدت خود را به آژانس اتمی میدهد، خواستار آن میشود که این برنامه «اعلام عمومی» نشود.
خبرگزاری آسوشتیدپرس در تیر ماه گذشته گفته بود به سندی دست یافته که نشان میدهد با تسهیل محدودیتهای کلیدی بر برنامه هستهای ایران، در اندکی بیش از یک دهه دیگر، مدت زمان مورد نیاز برای دستیابی ایران به سلاح اتمی، نصف خواهد شد.
انتشار این گزارش به واکنشهای دامنهداری از آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا مقامهای ایرانی و آمریکایی انجامید. آژانس در مرداد ماه اتهامها در مورد درز «سند» از سوی آن نهاد را رد کرد.
این در حالی بود که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، در همان زمان آمریکا و دو کشور دیگر را در زمینه درز اطلاعات محرمانه، متهم کرده بود.
آمریکا وجود پیوست محرمانه در توافق هستهای را رد کرده است.
علیاکبر صالحی میگوید ایران محدودیتهایی را در قالب برجام پذیرفته که بخشی از آنها برای ۱۵ سال و «یکی» برای ۲۵ سال است. محدودیت ۲۵ ساله مورد اشاره او به «مراقبت از مراحل حمل کیک زرد از اردکان به اصفهان» عنوان شدهاست.
«منصفانه نگاه کنیم، گشایش شدهاست»
آقای صالحی در بخش دیگری از سخنان خود گفته است «منصفانه اگر ارزیابی کنیم، برجام گشایش زیادی ایجاد کرد» هر چند او تاکید کرده که «اعتماد کاملا سلب شدهاست».
او میگوید «دیگر برای خرید [فناوری] نیاز نیست مسیرهای پیچیده را طی کنیم. اگر بخواهیم تجهیزاتی را خریداری کنیم از طریق کانال خرید اقدام میکنیم، در نتیجه برجام خیلی راه را باز کرده است».
رئیس سازمان انرژی اتمی در عین حال افزوده «اما اعتماد کاملاً سلب شده است و طرفین نسبت به یکدیگر اعتماد ندارند، این یک واقعیت است».
طی هفتههای گذشته اعضای دولت حسن روحانی، به نحوه اجرای توافق اتمی و مزایایی که ایران باید از آنها بهرهمند شود انتقاد کردهاند؛ از جمله در دسترسی به موسسات مالی و بانکهای بزرگ غربی. مقامهای آمریکایی نیز این انتقادها را رد کردهاند. از جمله ارنست مونیز، طرف گفتوگو با آقای صالحی که میگوید واشینگتن به تمامی تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای با ایران عمل کرده است. او روز دوشنبه پنجم مهر ماه، تصریح کرد دلیلی ندارد که ایران ادعا کند آمریکا برای رفع تحریمها اقدام لازم را انجام نداده است.
علیاکبر صالحی میگوید «آمریکاییها میگویند مطابق برجام عمل کردهاند و آقای عراقچی هم گفتند در چارچوب برجام مسئلهای وجود ندارد»؛ اما آمریکا «پشتپرده بانکها را میترساند که اگر کوچکترین خلافی صورت گیرد فلان و چنان میشود».
البته رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه افزوده است «من مطلبی را عرض کنم، واقعا باید سوال این باشد: اگر برجام را نداشتیم چطور میشد؛ این هم یک سؤال است».
حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، در سخنانی در روز چهارشنبه با حمایت از مذاکره با غرب گفته تلاش دولت ایران در مذاکرات «ایجاد گشایش» بودهاست، اما آثار توافقها «یکروزه نمایان نمیشوند».
آقای روحانی از کسانی که تا پیش از این اعتراض میکردند توافقات نتیجهای نخواهد داشت، اما بعد از هویدا شدن نتایج، اعتراض میکنند چرا نتیجهها بیشتر نیست، نیز انتقاد کردهاست.