در مراسم اختتاميه نهمين هم انديشی پژوهشی و علمی اساتيد بسيجی کشور، که شنبه ششم مرداد ماه در مشهد برگزار شد، محمود احمدی نژاد رييس جمهوری اسلامی از بسيجيان خواست مبانی نظری برنامه پنجساله چهارم را به نقد بکشند و برنامه پنجم را بر پايه موازين اسلامی طراحی کنند.
شماری از محافل تهران اين سخنان را، که از سوی بلند پايه ترين مقام دستگاه اجرايی جمهوری اسلامی مطرح شده، تير خلاص بر قانون برنامه چهارم و نشانه تازه ای از بازگشت نظام جمهوری اسلامی به افکار و مواضع نخستين سال های پس از انقلاب ۱۳۵۷ ارزيابی کرده اند.
برنامه پنجساله چهارم را، در دوران رياست جمهوری محمد خاتمی، تکنوکرات های سازمان مديريت و برنامه ريزی برای اجرا در فاصله سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ خورشيدی فراهم آوردند. اين برنامه از تمام مراحل قانونگذاری جمهوری اسلامی گذشته و از لحاظ حقوقی يک متن لازم الاجرا است.
با اين همه رييس جمهوری اسلامی تدوين کنندگان برنامه چهارم را «ليبرال» توصيف کرد و گفت آنها می خواهند نظام سرمايه داری را در کشور پياده کنند.
به بيان ديگر رييس قوه مجريه ايران برنامه رسمی اقتصادی کشور را به دليل «هواداری از سرمايه داری» و «مغايرت با اسلام»، مردود دانست.
سايت خبری «بازتاب»، که وابسته به يکی از چهره های بانفوذ جمهوری اسلامی است، در تفسيری بر سخنان روز شنبه محمود احمدی نژاد، از احتمال نيمه تمام رها شدن برنامه چهارم و تصويب زود هنگام برنامه پنجم، سخن گفت.
پيش از اين محمود احمدی نژاد برنامه چهارم را «نامتوازن» و جدول های آن را «غير واقعی» توصيف کرده بود.
برنامه چهارم همچون برنامه های پيش از آن هيچگاه واقعا به اجرا گذاشته نشد. با اين همه محتوا و شيوه نگارش اين برنامه منطبق بر تازه ترين دستاورد های اقتصاد توسعه در جهان است و به همين سبب مورد انتقاد شديد اصولگرايان جمهوری اسلامی قرار دارد.
در مراسم روز شنبه، رييس جمهوری اسلامی از استادان بسيجی خواست با طراحی برنامه پنجم بر پايه اعتقادات اسلامی، الگوی رهايی بخشی را برای زندگی بشريت تدوين کنند.
در همان مراسم محمود احمدی نژاد از کسانی که به گفته او اسلام را «فاقد نظامی منسجم برای اداره کشور» می دانند، انتقاد کرد.
اين اشاره ای است آشکار به حسين مرعشی، سخنگوی تشکل کارگزاران سازندگی، که به تازگی ضمن تاکيد بر وفاداری خود به جمهوری اسلامی، گفته بود:«اسلام دارای نظام اقتصادی و سياسی نيست.»
تشکل کارگزاران سازندگی مهم ترين سازمان سياسی هوادار علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام است.
سخنان آقای مرعشی، که در راستای نفی «اقتصاد اسلامی» تفسير شده، انتقاد های بسيار تند سخنگويان جناح معروف به اصولگرای جمهوری اسلامی به ويژه روزنامه «کيهان» را بر انگيخت.
مفهوم اقتصاد اسلامی در نخستين سال های پس از انقلاب ۱۳۵۷ مبنای سازماندهی زندگی اقتصادی قرار گرفت و شماری از نظريه پردازان انقلاب، از جناح های گوناگون، به تعبير و تفسير آن پرداختند. به دليل تنوع تفاسير، اين مفهوم در طيف بسيار گسترده الگوها، از اقتصاد متمرکز کمونيستی گرفته تا اقتصاد آزاد رقابتی، سرگردان ماند.
از آغاز دهه ۱۳۷۰ خورشيدی به اين سو، تکنوکراسی جمهوری اسلامی از مفهوم «اقتصاد اسلامی» فاصله گرفت و از لحاظ فکری به مفاهيم اقتصادی رايج در کانون های علمی و کارشناسی بين المللی تمايل يافت. اصولگرايان جمهوری اسلامی هرگز اين «انحراف» را بر تکنوکراسی کشور نبخشيدند و سرانجام با منحل کردن سازمان مديريت و برنامه ريزی، تلاش کردند برای هميشه به نفوذ آن پايان دهند.
حدود سی سال پس از انقلاب اسلامی، به نظر می رسد محمود احمدی نژاد بار ديگر به مفهوم «انقلاب اسلامی» بازگشته، بی آنکه تعريف مشخصی از آن به دست دهد.
