رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران میگوید در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشور در معرض «بیآبی» قرار دارند و سرانه آب در سال جاری خورشیدی٬ از شرایط بحرانی نیز عبور کرده است.
عیسی کلانتری روز پنجشنبه ۲۴ خرداد این اظهارات را در جلسه تودیع و معارفه مدیرکل جدید اداره حفاظت از محیط زیست استان خراسان رضوی بیان کرده است.
پیش از این نیز رضا اردکانیان٬ وزیر نیرو ایران٬ سال ۹۷ خورشیدی را سختترین سال از نظر تامین آب در کشور طی نیم قرن اخیر دانسته و هشدار داده بود که ۳۳۴ شهر با جمعیت ۳۵ میلیون نفر امسال در وضعیت تنش آبی قرار دارند.
در سالهای اخیر نیز تجمعات و درگیریهایی در شهرهای مختلف ایران بر سر انتقال آب به دیگر نقاط یا کمبود آب برای کشاورزی گزارش شده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا٬ آقای کلانتری در ادامه اظهاراتش٬ علت قرار گرفتن بیش از ۷۰ درصد جمعیت ایران در معرض بیآبی را «یکجانبهنگری در محیط زیست» و «ناگسستگی» در استراتژیهای توسعه پس از انقلاب ۵۷ اعلام کرده است.
وی با انتقاد از بیتوجهی به محیط زیست در برنامههای پنجساله توسه در ایران٬ اضافه کرده است: «سرانه آب در سال جاری به زیر ۵۰۰ متر مکعب رسیده، حال آنکه زیر ۱۰۰۰ متر مکعب بحران محسوب میشود».
آقای کلانتری افزوده شرایط کمآبی در ایران در حال حاضر به اندازهای بحرانی است که رفع چهار مشکل اصلی محیط زیست کشور شامل «بهبود هوای کلانشهرها، پسماندها، ریزگردهای کشور بهویژه ریزگردهایی با منشأ داخلی و احیای تالابها... بسیار دشوار است».
این مقام ارشد سازمان حفاظت محیط زیست از جمله به شهر «چند میلیونی» اصفهان اشاره کرده که «آب آشامیدنی ندارد، حال آنکه آببرترین صنایع کشور در اصفهان ایجاد شده است».
به گفته وی، از دیگر نقاط ایران که با «بحران زیستمحیطی» روبرو شده٬ خراسان است که «در استان خراسانرضوی بالای ۱۳۰ درصد از منابع آبی تجدیدپذیر مصرف میشود...حال آنکه بر اساس استاندارد جهانی نباید بیش از ۴۰ درصد از آب تجدیدپذیر استفاده شود و این میزان مصرف در کل کشور ۱۱۰ درصد است».
پیش از این نیز محمدمهدی مروج الشریعه٬ استاندار خراسان جنوبی اعلام کرده بود که در حال حاضر بیش از ۴۸۵ روستا در این استان حتی «یک قطره» آب آشامیدنی هم ندارند.
بحران آب در ایران به اندازهای جدی شده که به تازگی نخستوزیر اسرائیل از راهاندازی یک سایت به زبان فارسی با هدف «کمک» به مردم و بویژه کشاورزان ایران٬ برای بازیافت آب و مقابله با بحران بزرگ بیآبی و خشکسالی شدید در ایران خبر داده است.
عیسی کلانتری در واکنش به راهاندازی سایت یادشده به زبان فارسی گفته که «نتانیاهو غلط میکند؛ به او چه ربطی دارد محیط زیست ایران؟ برود پی کار خودش».
«جرأت ارائه شاخصهای محیط زیست را در مجمع جهانی نداریم»
رئیس سازمان محیط زیست ایران در ادامه اظهاراتش گفته در دنیا «برای تولید یک واحد کالا یک واحد انرژی مصرف میشود» اما در ایران «برای هر واحد کالا، چهار واحد انرژی مصرف میشود».
وی این آمار را «ننگین» نامیده و ایران را در زمینه حفظ محیط زیست٬ یکی از کشورهای «سرافکنده» جهان معرفی کرده است.
عیسی کلانتری با هشدار نسبت به ضرورت تغییر سیاستهای داخلی بر اساس اولویت حفظ محیط زیست٬ افزوده که وضعیت زیستمحیطی در ایران به گونهای است که «جرأت نداریم شاخصهای واقعی محیط زیست خود را در مجامع جهانی بیان کنیم».
وی با انتقاد از «مصرف نامتقارن و بیش از اندازه» در ایران٬ خواستار اتخاذ استراتژی برای حفاظت از محیط زیست شده و به طور تلویحی از ممانعتها از ادامه کار کاوه مدنی٬ معاون وی که بدلیل فشارهای دستگاههای امنیتی و به اتهام «جاسوسی»٬ مجبور به استعفاء شد٬ انتقاد کرده است.
کلانتری گفته که «معاون جوانی داشتم که برای انجام فعالیتهای محیط زیستی و رفتن به مناطق مختلف کشور سوار کامیون میشد، منتظر هواپیما یا برگه ماموریت نبود و تلاش داشت اقدام مثبتی انجام دهد».
آمارها درباره وضعیت بحرانی محیطزیست در ایران در شرایطی ارائه میشود که از زمستان سال گذشته تا کنون٬ علاوه بر فشارها بر کاوه مدنی٬ دهها فعال محیط زیست در نقاط مختلف ایران بازداشت شدهاند.
این افراد با اتهام «جاسوسی» مواجه هستند و مقامهای قضایی میگویند کاووس سیدامامی٬ استاد دانشگاه و یکی از شناختهشدهترین این افراد٬ در زندان «خودکشی» کرده است.
«تالابها در ایران مردهاند»
به گفته آقای کلانتری٬ «امروز هیچ تالابی به صورت تقریبی در کشور زنده نیست. سختترین کار ما در تالابهاست».
وی با اشاره به نبود آب در بستر رودخانه زایندهرود٬ خشک شدن تالاب گاوخونی را منطقی دانسته و در عین حال گفته که «۳۷ سد روی آب رودخانهها در ارومیه ساخته شد و موجب خشکشدن دریاچه ارومیه شده است».
این مقام سازمان محیط زیست با ارائه آماری نگرانکننده گفته که «آبی که وارد زمین در کشور میشود، ۱۹ و نیم میلیارد است، حال آنکه برداشت ما در سال ۵۱ میلیارد است.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به متعفن بودن آب رودخانه کارون و خرمشهر و اهواز٬ سدسازی روی همه رودخانههای ایران برای توسعه و مشکلات گرد و غبار ناشی از آن٬ خشک شدن همه تالابهای یاران به دلیل سیاست خودکفایی در زمینه غذا و سیاستهای غلطی که موجب آلوده شدن هوای ۱۰ کلانشهر ایران شده و نیز مشکل پسماندها برای شهرهای شمالی ایران و فرونشست چند ۱۰ متری شهر همدان اشاره کرده است.
به گفته وی٬ برای کمک به محیط زیست ایران٬ مسئولان و مردم باید توجیه شوند تا به ترتیب٬ «دست از رفتارهای غیرمتوازن و غیر پایدار بردارند و محیط زیست را حفظ کنند.
پیش از این نیز یک مقام سازمان محیط زیست ایران اعلام کرده بود که ۶۰ تالاب کشور که حدود ۴۴ درصد از مساحت کل تالابهای ایران، را شامل میشوند، خشک شدهاند.