قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران در امور بین‌الملل روز سه‌شنبه ۲۷ مرداد اعلام کرد که به کارگیری کارگران افغان در ۱۶ استان ایران ممنوع است.
محمد تقی حسینی با اشاره به دستورالعمل کمیسیون ساماندهی اتباع خارجی گفت: «به کارگیری اتباع خارجی افغان در ۱۶ استان غربی و مرکزی ایران ممنوع است و هدف از اجرای این برنامه، مدیریت بهتر اتباع خارجی در این استان‌ها است».
به گزارش خبرگزاری تسنیم، وی با اشاره به افزایش جریمه به کارگیری نیروی کارغیر مجازخارجی گفت: در سال ۹۴، اگر کارفرمایی از نیروی کار خارجی به گفته او، غیر مجاز استفاده کند، روزانه ۱۱۸ هزار و ۷۰۰ تومان جریمه می‌شود.
اظهارات این مقام وزارت کار هشت ماه پس از اعلام وزارت کشور ایران مبنی بر ممنوعیت اقامت اتباع افغان در ۹ استان کشور و یکسال پس از بخشنامه معاون اول رییس جمهوری اسلامی مبنی بر ممنوعیت اشتغال اتباع بیگانه در ایران بیان می‌شود.
اسحاق جهانگیری در بخشنامه‌ای که تیرماه سال ۹۳ صادر کرد از وزارت کار ایران خواسته بود تا «به منظور کمک به حل معضل بیکاری و فراهم کردن شرایط ضروری برای ساماندهی اتباع بیگانه، همه دستگاه‌های اجرایی دولتی و عمومی غیردولتی و نیز شرکت‌ها و پیمانکاران مرتبط با آن‌ها، کارگران مورد نیاز خود را صرفا از نیروی کار ایرانی تامین نمایند».
بر اساس آماری که پیش‌تر مقام‌های وزارت کار ایران داده بودند، «حدود دو میلیون تبعه افغان به طور قانونی ۱۰ درصد بازار کار ایران» را در اختیار دارند.
حسن طائی، معاون توسعه اشتغال وزارت کار، تیرماه پارسال با اعلام این آمار گفته بود: «آنچه که امروز اشتغال کارگران خارجی را به معضلی در بازار کار ایران تبدیل کرده است، به مسئله اشتغال اتباع خارجی فاقد پروانه کار مربوط است».
«ارزان‌تر بودن»، «کار دوستی»، «حقوق پایین»، «عدم بیمه»، «بهره‌وری بالا» و «عدم مطالبه حقوق و حقوق از کارفرمایان» از دلایلی است که برای اقبال به اتباع افغان در بازار کار ایران بر شمرده می‌شود.
در سال‌های اخیر، برخی از مقام‌های دولت ایران اشاره کرده‌اند که وجود اتباع خارجی یکی از عوامل بیکاری در ایران به شمار می‌رود.
با این حال، خبرگزاری مهر در گزارشی که تیر پارسال در این زمینه منتشر کرد به نقل از کار‌شناسان نوشت که «جنس نیازهای شغلی کارجویان فعلی با نوع مشاغلی که قریب به اتفاق اتباع بیگانه در ایران اشغال کرده‌اند، متفاوت است».
این خبرگزاری افزوده بود: «اتباع بیگانه حاضر در ایران که اغلب از کشور افغانستان و بدون مجوز کار و اقامت در ایران حضور دارند، بیشتر در مشاغل ساده و کارگری فعالیت دارند، اما مسئله امروز بازار کار ایران بیکاری حدود یک میلیون و دویست هزار نفر فارغ‌التحصیل دانشگاهی است».
محمد تقی حسینی، قائم مقام وزارت کار ایران، در بخش دیگری از اظهارات روز سه‌شنبه خود خبر داده که «به زودی شعب ویژه‌ای برای رسیدگی به تخلف کارفرمایی که از کارگر غیر مجاز استفاده می‌کند با همکاری قوه قضائیه راه اندازی می‌شود».
